Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Iyun, 2025   |   19 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
15 Iyun, 2025, 19 Zulhijja, 1446

Ilohiy kitobga e’tibor

08.10.2018   3415   3 min.
Ilohiy kitobga e’tibor

Qur’oni karim – ilohiy kitob, bashariyat uchun hidoyat mayog‘i. Asrlar osha jozibadorligi, mo‘jizakorligi bilan olam ahlini lol qilib kelmoqda. Unga bo‘lgan muhabbat kun sayin oshib bormoqda. Ajdodlardan avlodlarga o‘tib, sayqal topib, yod olinib, amal qilinib kelinmoqda. Tilovat paytida et jimirlaydi, ko‘z yoshlanadi, qalb titraydi. Bu bejiz emas, albatta.  Ana shunday muborak kalomga bo‘lgan e’tibor, hurmat-ehtirom har bir kishining qalbida sayqal topadi. 

Nabiy sollallohu alayhi vasallam bu kitobni o‘rganishga, yod olishga va uni o‘rgatishga undaganlar.

Usmon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Sizlarning yaxshilaringiz Qur’onni o‘rganganlaringiz va o‘rgatganlaringizdir», dedilar» (Buxoriy, Abu Dovud va Termiziy rivoyat qilishgan).

Muqaddas kalomni yod olgandan keyin uni asrab-avaylash, takrorlab turish ham kerak. Aks holda, Qur’oni Karimni yod olgandan keyin beparvo bo‘lsa, u xotiradan ko‘tarilib ketishi hech gap emas. 

Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Qur’ondan xabar olib turinglar. Jonim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, albatta, u qochoqlikda tushovda turgan tuyadan ham ashaddiyroqdir», dedilar» (Muttafaqun alayh).

Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Albatta, Qur’on sohibining misoli xuddi tushovlangan tuya sohibiga o‘xshashdir. Agar undan xabar olib tursa, uni tutib qoladi. Tek qo‘ysa, ketib qoladi», dedilar» (Muttafaqun alayh).

Imom Buxoriy va imom Termiziy bobomizdan rivoyat qilingan hadisi shariflarning birida Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Sizlardan biringizning falon, falon oyatni unutdim, demog‘i qandoq ham yomon. Lekin u unutdirilgandir. Qur’onni yodingizda turishi uchun harakat qiling. Albatta, u odamlarning ko‘ksidan chiqishda qochoq tuyadan ham ashaddiydir», deganlar». 

Tuyasini tushovlab qo‘ygan odam undan tez-tez xabar olib turmasa, tuya ketib qolishi turgan gap. Xuddi shunga o‘xshab Qur’oni Karimni yod olgan odam ham uni tez-tez takror qilib turishi lozim. Sal beparvo bo‘lsa, esidan chiqib qolishi turgan gap. Qur’oni Karimni yod olgan odam uni esdan chiqarib qo‘ymaslik uchun doimo takrorlab yurmog‘i kerak. 

Yod olgan sura yoki oyatlarini unutib qo‘yishning oqibati esa naqadar yomon. Vohalanki, bu narsa gunohning o‘zginasi.

Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Menga ummatimning gunohlari ko‘rsatildi. Qur’ondan bir sura yoki oyat unga berilganda unutib qo‘ygan odamdan ko‘ra katta gunohni ko‘rmadim», dedilar» (Termiziy va Abu Dovud rivoyat qilishgan).

Allohning kalomiga e’tiborsiz bo‘lish kerak emas. Shu kalom biz uchun hidoyat. Shunga iymon keltirganlar mo‘min. Shuning uchun hadisi shariflarda yod olgan oyatlarini yoddan chiqarish qattiq qoralangan. 

Qur’onni unutmasligimiz uchun uni doimo takrorlab turishimiz zarur bo‘ladi. Alloh taolo uning har bir kalimasiga, har bir harfiga ko‘plab savoblarni ato etadi. Buni doimo his qilib yashamoq kerak.

 

Romitan tuman bosh imom xatibi. 

Otabek Raximov. 

O‘MI matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

13.06.2025   4009   2 min.
Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

O‘tgan solih zotlar jamoat bilan namoz o‘qiyolmay qolsalar, bir-birlariga ta’ziya izhor qilishar ekan. Shunday zotlardan biri Hotamul Asom aytadi: “Men jamoatga ulgurmay qoldim, shunda menga Abu Is'hoq Buxoriyning bir o‘zi ta’ziya bildirdi. Agarda o‘g‘lim o‘lib qolsa minglab odamlar ta’ziya izhor qilishadi. Buning sababi odamlar nazdida din musibati dunyo musibatlaridan ko‘ra arzimas sanalganidandir”.

Bugungi kunda oramizda qanchalab odamlar jamoat namozlarini o‘tkazib yuboradilar, jiddiy e’tibor qaratmaydilar. Ba’zida ish, g‘am-tashvishlarning ko‘pligini bahona qilamiz, to‘g‘rimi?! Yana ko‘plar tuni bilan uxlamasdan, bomdod namoziga yaqin uxlab qolishlari ham bor gap.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Zimis­tonda masjidlar sari odim tashlovchilarga qiyomat kunidagi tamomiy nurning xushxabarini beringlar”[1] deganlarini nahot eshitmagansiz?!

Shayton sizning ustingizdan g‘alabaga erishib, namozda xotirjamligingizni ketkazishiga imkon bermang!

Omir ibn Abdulloh o‘lim to‘shagida yotganlarida azon ovozini eshitib: “Meni qo‘limdan tutinglar”, dedilar. Omir ibn Abdullohga “Axir siz betobsiz-ku”, deyishganida: “Allohning chaqirig‘ini eshitib turib, unga rioya qilmaymanmi”, dedilar. Keyin  u kishini qo‘lidan ushlab turg‘izishdi. Masjidda imom bilan shom namozining bir rakatini o‘qidilar va jon taslim qildilar.

Yana bir misol: Sufyon ibn Uyayna azon aytilishidan ilgari namozga borishga ishtiyoqmand bo‘lganlar va doim: “Namozga azon aytilmagunicha masjidga kelib turmaydigan yomon qul bo‘lma. Chunki yomon qul chaqirmaguningcha kelmaydi”, der edilar.

Oisha roziyallohu anho onamiz aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan suhbatlashib o‘tirardik, u zot ham biz bilan gaplashib o‘tirardilar. Bordi-yu, namoz vaqti kirib qolsa, bir-birimizni tanimaganday bo‘lib olardik”[2].

Shukrki, oramizda masjidda birinchi safga joylashish uchun g‘ayrat qiluvchilar ko‘payib bormoqda. Nabiy alayhissalom: “Agarda odamlar azonda va birinchi safda nimalar borligini bilishsa edi, unga erishish uchun qur’a tashlashdan boshqa chora bo‘lmasa, albatta, qur’a tashlagan bo‘lardilar”, deganlar.

 Said ibn Musayyab aytadi: “Men ellik yildan beri biror marta birinchi takbirni o‘tkazib yubormaganman. Ellik yildan buyon namozda birorta kishining boshining orqasiga qaragan emasman”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy va Imom  Abu Dovud rivoyati.
[2]  Mursal hadis. Iroqiyning “Ihyo”ga yozgan taxrijiga qarang (1, 205).