Sizga bir kishi: «Falon shaharga bordim, juda chiroyli ekan. Uning ta’rifiga so‘z ojiz. Shaharda o‘tmish, bugun va kelajak mujassamlashgandek, go‘yo» desa, u yerga borgingiz kelmaydimi? Albatta, keladi. Bor-budingizni ayamay, o‘sha joyga otlanasiz. Oshib borsa, nafsingiz orom oladi, rohatlanasiz o‘sha yerda.
Endi bir tasavvur qiling: «Bir ma’vo bor. Shunday ma’voki, u yerdan bir zum bo‘lsa-da, musulmonlarning qadami uzilmaydi. Har yili millionlab mo‘min-musulmonlar muqaddas joyga borib, xuddi onadan tug‘ilgan chaqaloqdek gunohlaridan forig‘ bo‘lib keladi.
Bir maskan bor. Shunday maskanki, u yerda olamlarning Sultoni, bashariyat gultoji, ko‘z quvonchi, qalb sururi, sizu bizni to‘g‘ri yo‘lga chorlagan Rasululloh sollallohu alayhi va sallam mangu qo‘nim topgan. U zotga yondon ikki nafar buyuk sahobaning ham muborak qabrlari bor» deyilsa, o‘sha tabarruk maskanlarga oshiqmaysizmi..?
Boz ustiga, Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Odobu arkoniga rioya qilib ado etilgan hajning mukofoti faqat jannat bo‘ladi» (Imom Ahmad rivoyati), deb marhamat qilganlar.
Har yili kurrai zaminimizdagi millionlab musulmonlar Allohning uyi – Ka’batullohga oqib kelishi, Rasulllohning tabarruk ravzalarini ziyorat qilishi bejiz emas. Bu muqaddas zaminga bir bor borgan kishi yana va yana borgisi kelaveradi.
Muborak safardan qaytganimizga hali bir oy bo‘lmagan esa-da, yana borgim, yana ziyorat va tavof qilgim kelib qoldi. Ojizona duoga qo‘l ochib, yurakdagi, qalbdagi niyat va orzularni shundoqqina Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning muborak ravzalari oldida, Arafotda, Minoda, Safo va Marvada, Ka’batulloh yonida so‘rashga nima yetsin! Ilk vahiyga guvoh bo‘lgan, insoniyatning muallimi – Payg‘ambarimizni bag‘riga olgan Hiro g‘orini ko‘rgan kishi borki, qalbida o‘zgacha shavq, o‘zgacha shukuh tuyadi.
Ruhim o‘sha yerlarda qolgandek, go‘yo.
Bu yil 7200 nafardan ziyod yurtdoshlarimiz safida men ham olamlar Sarvariga salom berib, u Zotning qabrlarini ziyorat qilish, Ka’batullohni tavof qilish sharafiga muyassar bo‘lganim uchun Alloh taologa cheksiz hamdu sanolar aytaman.
Haj shukuhi, fazilatini, umr safari davomida ko‘rgan-kechirganlarimni ta’riflashning zavqi o‘zgacha. Zavqki, uni ifodalashda, avvalo, gunohlarga tavba qilib, ko‘zlardan oqqan istig‘for yoshlari bilan qorishib ketgan umid ashklari kishiga huzur, halovat va xotirjamlik bag‘ishlaydi.
Qushday yengil bo‘lasiz. Vujudingiz ona Vatanga qaytgan bo‘lsa-da, ruhingiz har kuni yana va yana musulmonlar qiblasi sari parvozga shaylanaveradi...
Alloh taolo Qur’oni karimda:
الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ
“Haj (mavsumi uchun) ma’lum oylar (belgilangan). Bas, kim shu oylarda hajni o‘ziga farz qilsa (hajni niyat qilsa), haj davomida xotiniga yaqinlashish, gunoh-ma’siyat va janjal (kabi ishlarga ruxsat) yo‘q. Har qanday yaxshi (savobli) ish qilsangiz, albatta, uni Alloh bilur. (Haj safariga) ozuqa olib chiqing. Eng yaxshi ozuqa taqvodir. Taqvoni Menga qilingiz (Mendan qo‘rqingiz), ey, oqillar!” (Baqara surasi, 197-oyat), deya marhamat qiladi.
Hajga borayotgan yurtdoshlarimiz uchun barcha qulayliklar yaratilgan. Aeroportda hojilarimizni kuzatish va kutib olish ishlari go‘zal tarzda amalga oshirildi. Hojilarimizni Madina va Makka shahridagi mehmonxona xodimlari, ishchi guruh tomonidan ko‘tarinki kayfiyat bilan salavotlar ostida kutib olinishi, mehmonxonalardagi qulayliklar insonni bahridilini ochadi. Shifokorlar har bir hojini tibbiy ko‘rikdan o‘tkazdi. Masjidi Haromga borishda hojilarimiz uchun avtobuslar doimo xizmatda bo‘ldi.
Hojilarimiz haj amallarining go‘zal tarzda ado etilganini his qilishlari uchun yurtga qaytib kelganidan so‘ng hojilarimiz husni xulqda bo‘lishlari darkor. El-yurtning, mahalladoshlarning, oila a’zolari haqiga yanada ko‘proq duoda bo‘lishlari maqsadga muvofiqdir. Atrofdagilar hojilarga havas bilan qarashadi.
Hojilik unvon yoki mansab emas, balki Allohning farzini ado etish yo‘lida qalban poklanib, o‘zining va atrofdagilarning hayotini yanada go‘zal qilishga bo‘lgan mas’uliyatdir.
Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Hoji bilan uchrashsang unga salom bergin hamda u bilan qo‘l berib ko‘rishgin va uyiga kirishidan ilgari sen uchun istig‘for aytishini so‘ragin. Chunki, u (hoji) gunohlari kechirilingan kishidir” dedilar” (Imom Ahmad rivoyati).
Alloh taolo Islomning beshinchi arkonini bajargan barcha yurtdoshlarimizning hajlarini mabrur, gunohlarini mag‘fur, sa’ylarini mashkur aylasin.
Munira ABUBAKIROVA,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassisi.
So‘nggi yillarda O‘zbekistonda jadal islohotlar jarayonlari kuzatilmoqda. Prezident Shavkat Mirziyoyev rahbarligida mamlakat nafaqat iqtisodiy, balki siyosiy, ijtimoiy va madaniy sohalarda ham tub o‘zgarishlarni boshidan kechirmoqda. Bu o‘zgarishlar nafaqat xalqimiz uchun, balki xalqaro miqyosda ham e’tirof etilayotgani bejiz emas. Shu sababdan ham O‘zbekistonning xorijiy davlatlar va xalqaro tashkilotlardagi mavqei yanada ortib bormoqda.
Davlatimiz uzoqni ko‘zlagan siyosati bilan mintaqamiz va jahondagi siyosiy jarayonlarning faol ishtirokchisiga aylandi. Xabaringiz bor, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Nyu York shahrida bo‘lib o‘tgan BMT Bosh Assambleyasining 80-sessiyasi yalpi majlisida nutq so‘zladi. Global hamda mintaqaviy masalalar, shuningdek, mamlakatimizda olib borilayotgan keng qamrovli islohotlar haqida ham to‘xtalib o‘tdi.
Davlatimiz rahbari Markaziy Osiyoda barqarorlik va hamkorlikni ta’minlash borasidagi natijalarga alohida e’tibor qaratdi va “8 yil avval biz ushbu yuksak minbardan turib, Markaziy Osiyoni tinchlik va hamkorlik makoniga aylantirish qarorimizni e’lon qilgan edik. Bugun esa faxr bilan aytish mumkinki, bu maqsadga erishdik. Endilikda yopiq chegaralar va hal etilmagan nizolar davri ortda qoldi”, dedi. Zotan, odamlarning asli bir. Bir ota va bir onaning farzandlaridir. Alloh taolo ularni turli xalqlar va qabilalarga ajratib qo‘ygan. Buning sababi esa o‘zaro tanishish, ma’rifat hosil qilishdir. “Hujurot” surasida bunday marhamat qilinadi: “Ey insonlar, biz sizlarni bir erkak va bir ayoldan yaratdik va sizlarni o‘zaro bir-biringizni tanishingiz uchun xalqlar va qabilalar qildik. Albatta, Allohning huzurida eng hurmatlingiz taqvodoringizdir” (“Hujurot” surasi, 13-oyat).
Muhtaram Prezidentimiz iqlim o‘zgarishi va suv resurslari tanqisligini insoniyat uchun eng jiddiy tahdid sifatida qayd etdi. Orolbo‘yida amalga oshirilayotgan ishlar haqida gapirib, “Suvni tejash bo‘yicha Butunjahon forumi”ni o‘tkazish tashabbusi, shuningdek, “Jahon yoshlarining tinchlik harakati”ni ta’sis etish va uning qarorgohini O‘zbekistonda joylashtirish taklifini bildirdi.
O‘zbekiston rahbarining BMT doirasida ilgari surgan taklif va tashabbuslari xalqaro miqyosda tinchlik va xavfsizlikni saqlash, inson huquqlarini himoya qilish, barqaror taraqqiyotga erishish maqsadlariga ulkan amaliy hissa bo‘lib qo‘shilayotgani dunyoning nufuzli ekspertlari tomonidan alohida e’tirof etilmoqda.
Diqqat bilan qarasak, davlatimiz rahbari xalq farovonligi, yurt obodligi yo‘lida tinimsiz mehnat qilayotganini ko‘ramiz. Bu harakatlar ichki va tashqi siyosatda birday davom etmoqda. Maqsad – Vatanimiz shuhratini yanada yuksaklarga ko‘tarish, xavsizligini ta’minlash, har bir fuqaroning manfaat va huquqlarini himoya qilish, farovon hayot tarzini ta’minlash. Bu kabi ulug‘ fazilatlar muqaddas dinimizda madh etiladi. Zero, Alloh taolo insonlarni yer yuzini obod qilishga chaqirgan. Unda fasod va buzg‘unchilik qilish, vayrongarchilik qilishdan qaytargan: “Alloh bergan rizqdan yeb-ichinglar, yer yuzida buzg‘unchilik jinoyatlarini qilmanglar” (Baqara surasi, 60-oyat). Boshqa bir oyatda bunday deyiladi: “U sizlarni yerdan paydo etib, sizlarni uni obod etuvchi qildi” (Hud surasi, 61-oyat).
Imom Moturidiy bobomizning: “Elu yurt bilan hamnafas bo‘lib yashagin, toki xalq hamisha sen bilan birga bo‘lgay”, degan hayotiy hikmati Yurtboshimiz singari har bir fuqaro, har qaysi rahbarning ongi, qalbi va harakatida muhrlansa, yurt tinch, xalq farovon bo‘ladi. Insonga naf yetkazish esa ikki dunyo saodatiga sabab bo‘ladi.
Zayniddin domla Eshonqulov,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari