Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyun, 2025   |   28 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:51
Peshin
12:31
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
24 Iyun, 2025, 28 Zulhijja, 1446

Bir ma’voki, gunohlarga kafforat. Bir maskanki, jannat sizga muntazir

15.09.2018   13234   5 min.
Bir ma’voki, gunohlarga kafforat.  Bir maskanki, jannat sizga muntazir

 

Sizga bir kishi: «Falon shaharga bordim, juda chiroyli ekan. Uning ta’rifiga so‘z ojiz. Shaharda o‘tmish, bugun va kelajak mujassamlashgandek, go‘yo» desa, u yerga borgingiz kelmaydimi? Albatta, keladi. Bor-budingizni ayamay, o‘sha joyga otlanasiz. Oshib borsa, nafsingiz orom oladi, rohatlanasiz o‘sha yerda.

Endi bir tasavvur qiling: «Bir ma’vo bor. Shunday ma’voki, u yerdan bir zum bo‘lsa-da, musulmonlarning qadami uzilmaydi. Har yili millionlab mo‘min-musulmonlar muqaddas joyga borib, xuddi onadan tug‘ilgan chaqaloqdek gunohlaridan forig‘ bo‘lib keladi.

Bir maskan bor. Shunday maskanki, u yerda olamlarning Sultoni, bashariyat gultoji, ko‘z quvonchi, qalb sururi, sizu bizni to‘g‘ri yo‘lga chorlagan Rasululloh sollallohu alayhi va sallam mangu qo‘nim topgan. U zotga yondon ikki nafar buyuk sahobaning ham muborak qabrlari bor» deyilsa, o‘sha tabarruk maskanlarga oshiqmaysizmi..?

Boz ustiga, Rasululloh sollallohu alayhi va sallam:  «Odobu arkoniga rioya qilib ado etilgan hajning mukofoti faqat jannat bo‘ladi» (Imom Ahmad rivoyati), deb marhamat qilganlar.

Har yili kurrai zaminimizdagi millionlab musulmonlar Allohning uyi – Ka’batullohga oqib kelishi, Rasulllohning tabarruk ravzalarini ziyorat qilishi bejiz emas. Bu muqaddas zaminga bir bor borgan kishi yana va yana borgisi kelaveradi.

Muborak safardan qaytganimizga hali bir oy bo‘lmagan esa-da, yana borgim, yana ziyorat va tavof qilgim kelib qoldi. Ojizona duoga qo‘l ochib, yurakdagi, qalbdagi niyat va orzularni shundoqqina Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning muborak ravzalari oldida, Arafotda, Minoda, Safo va Marvada, Ka’batulloh yonida so‘rashga nima yetsin! Ilk vahiyga guvoh bo‘lgan, insoniyatning muallimi – Payg‘ambarimizni bag‘riga olgan Hiro g‘orini ko‘rgan kishi borki, qalbida o‘zgacha shavq, o‘zgacha shukuh tuyadi.

Ruhim o‘sha yerlarda qolgandek, go‘yo.

Bu yil 7200 nafardan ziyod yurtdoshlarimiz safida men ham olamlar Sarvariga salom berib, u Zotning qabrlarini ziyorat qilish, Ka’batullohni tavof qilish sharafiga muyassar bo‘lganim uchun Alloh taologa cheksiz hamdu sanolar aytaman.

Haj shukuhi, fazilatini, umr safari davomida ko‘rgan-kechirganlarimni ta’riflashning zavqi o‘zgacha. Zavqki, uni ifodalashda, avvalo, gunohlarga tavba qilib, ko‘zlardan oqqan istig‘for yoshlari bilan qorishib ketgan umid ashklari kishiga huzur, halovat va xotirjamlik bag‘ishlaydi.

Qushday yengil bo‘lasiz. Vujudingiz ona Vatanga qaytgan bo‘lsa-da, ruhingiz har kuni yana va yana musulmonlar qiblasi sari parvozga shaylanaveradi...

Alloh taolo Qur’oni karimda:

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ

“Haj (mavsumi uchun) ma’lum oylar (belgilangan). Bas, kim shu oylarda hajni o‘ziga farz qilsa (hajni niyat qilsa), haj davomida xotiniga yaqinlashish, gunoh-ma’siyat va janjal (kabi ishlarga ruxsat) yo‘q. Har qanday yaxshi (savobli) ish qilsangiz, albatta, uni Alloh bilur. (Haj safariga) ozuqa olib chiqing. Eng yaxshi ozuqa taqvodir. Taqvoni Menga qilingiz (Mendan qo‘rqingiz), ey, oqillar!” (Baqara surasi, 197-oyat), deya marhamat qiladi.

Hajga borayotgan yurtdoshlarimiz uchun barcha qulayliklar yaratilgan. Aeroportda hojilarimizni kuzatish va kutib olish ishlari go‘zal tarzda amalga oshirildi. Hojilarimizni Madina va Makka shahridagi mehmonxona xodimlari, ishchi guruh tomonidan ko‘tarinki kayfiyat bilan salavotlar ostida kutib olinishi, mehmonxonalardagi qulayliklar insonni bahridilini ochadi. Shifokorlar har bir hojini tibbiy ko‘rikdan o‘tkazdi. Masjidi Haromga borishda hojilarimiz uchun avtobuslar doimo xizmatda bo‘ldi.

Hojilarimiz haj amallarining go‘zal tarzda ado etilganini his qilishlari uchun yurtga qaytib kelganidan so‘ng hojilarimiz husni xulqda bo‘lishlari darkor. El-yurtning, mahalladoshlarning, oila a’zolari haqiga yanada ko‘proq duoda bo‘lishlari maqsadga muvofiqdir. Atrofdagilar hojilarga havas bilan qarashadi.

Hojilik unvon yoki  mansab emas, balki Allohning farzini ado etish yo‘lida qalban poklanib, o‘zining va atrofdagilarning hayotini yanada go‘zal qilishga bo‘lgan mas’uliyatdir.

Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Hoji bilan uchrashsang unga salom bergin hamda u bilan qo‘l berib ko‘rishgin va uyiga kirishidan ilgari sen uchun istig‘for aytishini so‘ragin. Chunki, u (hoji) gunohlari kechirilingan kishidir” dedilar” (Imom Ahmad rivoyati).

Alloh taolo Islomning beshinchi arkonini bajargan barcha yurtdoshlarimizning hajlarini mabrur, gunohlarini mag‘fur, sa’ylarini mashkur aylasin.

 

Munira ABUBAKIROVA,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassisi.

 

 

Haj va umra
Boshqa maqolalar

Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz

23.06.2025   3297   3 min.
Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz

Afv – o‘ch olishga qodir bo‘la turib, toyilish va xatolardan o‘tib kechirib yuborish demakdir. Buning yana bir ma’nosi adovat va nafrat kabi illatlarni qalbdan ketkazish bo‘lib, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu borada: “Qiyomat kunida jarchi nido qilib: “Allohning zimmasida savobi borlar tursin va jannatga kirsin”, deyiladi, dedilar. Sahobalar: “Allohning zimmasida ajri borlar kimlar?” – deb so‘rashdi. Nabiy alayhissalom: “Odamlarni afv qilib yuboruvchilar” [1], deb javob berdilar.

Agarda siz ham Allohning zimmasida ajri borlar qatorida bo‘lishni istasangiz sizga yomonlik qilgan, sizning haqqingiz borasida xato qilgan kishining xato va kamchiliklarini kechirib yuboring. Axir Alloh taolo: «...Bas, kimki afv etib (o‘rtani) tuzatsa, bas, uning mukofoti Allohning zimmasidadir. Albatta, U zolim (tajovuzkor)larni sevmas»[2], deydi.

Sizga nisbatan xato qilgan kishilarga yumshoq munosabatda va sabrli bo‘lish, sizni ulushingizdan mahrum qilganlarga ham ziqnalik qilmaslik, siz bilan aloqani uzmoqchi bo‘lganlar bilan ham aloqani ushlab qolish, uzilganlarini tezlik bilan qayta yo‘lga qo‘yish – bularning bari qandayin axloq ekanini ko‘ringki, ular o‘z sohibini qiyomat kunida yuksak martaba va maqomlarga erishtiradi.

Rivoyatlarda kelishicha, bir a’robiyni tuhmat qilgani sababli sultonning huzuriga keltirishibdi. U yo‘l-yo‘lakay «Mana mening kitobimni o‘qinglar» degan oyati karimani tilovat qilib boribdi. Atrofdagilardan biri unga qarata: “Bu qiyomat kuni aytiladi, bugun emas”, debdi. A’robiy javob berib: “Xudo haqqi, bu kun qiyomat kunidan-da yomonroq. Chunki qiyomat kunida mening yomonliklarim bilan birga yaxshiliklarim ham ko‘rsatiladi va hisobga olinadi. Bugun mening yomonliklarimni e’tiborga olyapsizlar-u, yaxshiliklarimni inobatga olarmi­dingiz?!” – debdi.

Siz otasiz! Farzandingiz bir marotaba xatoga yo‘l qo‘ydimi, bunday vaziyatda uning barcha yaxshiliklarini unutib yubormang.

Mabodo do‘stingiz sizga nisbatan bir gal xato ish qilib qo‘ysa, siz u bilan birga yelkama-yelka turib o‘tkazgan yaxshi kunlaringiz va uning chiroyli do‘stligi va sadoqatini esdan chiqarmang.

Muhammad ibn Abu Bakr rahmatullohi alayh bunday dey­dilar: “Ey inson! Sen va Robbing o‘rtasida O‘zidan bosh­qasi bilmaydigan xato va kamchiliklaring bor. Alloh ularni kechirib yuborishini xohlaysan. Agar rostdan ham shu gunohlaring afv etilishi ishtiyoqida bo‘lsang, u holda U Zotning bandalaridan o‘tgan xatolarni kechir va afv et. Alloh sening xatolaringdan kechishini istasang, sen ham bandalarining xatolarini o‘tib yubor”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

 


[1]  Imom Tabaroniy hasan sanad bilan rivoyat qilgan.
[2]  Shuro surasi, 40-oyat.