Sayt test holatida ishlamoqda!
10 May, 2025   |   12 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:37
Quyosh
05:10
Peshin
12:24
Asr
17:22
Shom
19:33
Xufton
21:00
Bismillah
10 May, 2025, 12 Zulqa`da, 1446

Dovud va Sulaymon (alayhimussalom)

02.09.2018   15249   6 min.
Dovud va Sulaymon (alayhimussalom)

Alloh Dovud va Sulaymonga (alayhimussalom) yerda hokimlik, mol-mulkda kenglik va ilmda baraka berdi. Yana ularga odamlarga qorong‘i bo‘lgan ko‘p narsalarni bildirdi. Shuningdek, ularga qurol-aslahalar berdi, jinlar, hayvon va hasharotlarni butunlay bo‘ysundirdi. “Qasamki, Biz Dovud va Sulaymonga (yetuk) bilim ato etdik va ular: “Bizlarni ko‘p mo‘min bandalardan afzal qilib qo‘ygan zot – Allohga hamdu sano bo‘lsin”, dedilar. Sulaymon (payg‘ambarlik va ilmda) Dovudga voris bo‘ldi va aytdi: “Ey odamlar, bizga qushlarning (va barcha jonvorlarning) tili bildirildi hamda (payg‘ambar va podshohlarga beriladigan) barcha narsalardan berildi. Albatta, bu ochiq fazlu marhamatning o‘zidir” (Naml, 15–16).

 

Alloh Dovudga (alayhissalom) tog‘ va qushlarni u bilan birga tasbeh aytadigan qilib bo‘ysundirdi. Yana unga sovut yasashni o‘rgatdi va temirni xamirdek yumshoq qilib berdi: “Aniqki, Biz Dovudga (ulug‘) bir fazl-martaba ato etdik: “Ey tog‘lar va qushlar, (Dovud) bilan birga tasbeh aytinglar!”. Va uning uchun temirni (xamirdek) yumshoq qilib qo‘ydik. (Va unga dedik): “Sovutlar yasagin va (ularni) to‘qishda aniq-puxta ish qilgin! (Ey Dovud xonadoni), yaxshi amal qilinglar! Zero, men qilayotgan amallaringizni ko‘rib turguvchiman” (Saba’, 10–11). Dovud (alayhissalom) bu kabi ne’matlarga shukr qilar, Allohga tavba-tazarru bilan zikr, duo va tasbeh aytar, odamlar orasida haq bilan hukm chiqarar edi.

 

 “Sulaymonga esa bo‘ronli shamolni (bo‘ysundirib) uning amri bilan biz muborak qilgan zaminga (Shomga) esadigan (qilib qo‘ydik). Biz barcha narsani bilguvchimiz. Yana shayton-jinlardan (Sulaymon uchun) g‘avvoslik qiladigan va bundan boshqa ishlarni ham ado etadigan kimsalarni (yaratdik). Va biz ularni (Sulaymonning amridan chiqib ketmasliklari uchun) qo‘riqlab turguvchi bo‘ldik” (Anbiyo, 81).

 

* * *

 

Bir qavmning toklari meva tukkan edi. Qavmning qo‘yi kirib uni yanchib tashladi. Dovud (alayhissalom) qo‘yni tok egasiga berishga hukm qildi. Sulaymon (alayhissalom): “Tok novdasini qo‘y egasiga beramiz. Tok uning uyida o‘z holatini tiklab olsin. Qo‘ydan esa tok egasi foydalanib tursin. Tok novdasi oldingi holiga qaytishi bilan o‘z egasiga, qo‘y ham o‘z egasiga qaytarilib beriladi”, dedi.

 

* * *

 

Hudhud Sulaymonning (alayhissalom) xabarchisi, suvli yerlar va askarlar manzili haqida xabar beruvchi “ko‘zi” edi. Kunlarning birida Sulaymon (alayhissalom) qushlarni ko‘zdan kechirayotib Hudhudni topa olmadi va g‘azablanib, uni koyidi. Hudhud bir qancha vaqtdan so‘ng qaytib keldi va Sulaymonga (alayhissalom): “Sen va lashkaring ogoh bo‘lmagan narsadan ogoh bo‘ldim va huzuringga Saba’ va ularning malikalari haqidagi xabarni keltirdim. Ularning katta saltanati bor ekan. O‘zlari aqlli, mol-mulkli va shu bilan birga jaholatda ekan. Ular quyoshga sajda qiladi va bu ishlarining mohiyatini tushunmaydi”, dedi.

 

Allohning payg‘ambarini mamlakatining yonginasida u bilmagan va da’vati yetib bormagan, hanuzgacha quyoshga sig‘inadigan saltanat bor ekani g‘azablantirdi. Unda din va payg‘ambarlik hamiyati junbushga keldi. Shaharga qudratli askarlari bilan bostirib borishdan oldin mamlakatning mushrika malikasini Islomga da’vat qilib, itoat va bo‘ysunishga chorlab, maktub yozdi. Maktubda xushmuomalalik bilan jiddiylik, payg‘ambar tavozesi bilan podshohning qat’iyati jamlangan edi.

 

Malika oqila edi, hukm chiqarishga oshiqmadi. Lekin hali hidoyat topmagan edi. Saltanat a’yonlarini bu maktub bilan tanishtirdi. Davlat arkonlari e’tibor qozonish va tilyog‘lamalik qilish maqsadida katta qo‘shin tortishni maslahat qilishdi. Ammo malika ularning so‘zlarini qabul qilmadi: “Men Sulaymonga hadyalar jo‘nataman va uni sinab ko‘raman. Agar hadyalarni qabul qilsa, u podshoh bo‘ladi. Shunda u bilan jang qilinglar. Agar tuhfalarni qabul qilmasa, u payg‘ambardir. Unga ergashinglar”, dedi.

 

Malika Sulaymonga (alayhissalom) hadyalar jo‘natdi. Sulaymon (alayhissalom) yuz o‘girib, ulardan voz kechdi. So‘ng: “Shirkingizda va mulkingizda qoldirishim uchun mol berib, men bilan savdolashmoqchimisiz? Alloh menga bergan mulk, boylik va lashkar siz ega bo‘lgan narsalardan yaxshiroq”, dedi.

 

Malika va qavmi bo‘ysundi. Sulaymon (alayhissalom) Allohga hamd aytdi. U malikaga Allohning mo‘jizalaridan birini ko‘rsatishni istadi. Jinlarga malikaning taxtiravonini otliq qo‘shin yetib kelguniga qadar keltirishlarini talab qildi. Oz fursat ichida Sulaymonning (alayhissalom) istagan narsasi ro‘yobga chiqdi. Bu mo‘jiza edi. Sulaymon (alayhissalom) malikaning farosatini sinash uchun taxtini tanimaydigan qilib, o‘zgartirib qo‘yishga buyurdi. «Bas, u kelgach: “Taxting shundaymidi?” deyildi. U: “Xuddi o‘shaning o‘zi”, dedi » (Naml, 42).

 

Sulaymon (alayhissalom) malika uchun oynadan ulkan qasr qurishni va qasr ostidan suv oqizib qo‘yishni buyurdi. Oyna haqida bilmagan kishi uni suv deb o‘ylardi. U oynani oqadigan va to‘lqillanadigan nozik suv deb tushundi, oyoqlarini ochib, uni kesib o‘tmoqchi bo‘ldi. Sulaymon (alayhissalom): “Bu chinnidan silliqlangan suv”, deb uni ogohlantirdi. Shunda malikaning qalb ko‘zidagi parda ochildi: zohirga qarab baholab, quyoshga ibodat qilib, adashganini bildi. Va: “Parvardigorim, darhaqiqat men (quyoshga sig‘inish bilan) jonimga jabr qilibman, (endi) Sulaymon bilan birga barcha olamlar xojasi – Allohga bo‘ysundim”, deyishga oshiqdi” (Naml, 44)

 

Alloh Sulaymonga (alayhissalom) hikmat berdi. Shuningdek, Alloh unga payg‘ambarlik berdi. Yahudlar tuhmatidan u zotni pokladi: “Sulaymon kofir emas edi. Balki odamlarga sehr o‘rgatadigan shaytonlar kofir edilar” (Baqara, 102). Va yana: “Biz Dovudga Sulaymonni hadya etdik. (Sulaymon) naqadar yaxshi bandadir. Darhaqiqat, u (Alloh rozi bo‘ladigan yo‘lga) butunlay qaytguvchidir” (Sod, 30);

 

“Shak-shubhasiz (Sulaymon) uchun Bizning huzurimizda yaqinlik va go‘zal oqibat (ya’ni, jannat) bordir” (Sod, 40) deb marhamat qildi.

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Diniy ta’lim muassasalari faoliyatini yanada takomillashtirish masalalari muhokamasi

07.05.2025   5342   1 min.
Diniy ta’lim muassasalari faoliyatini yanada takomillashtirish masalalari muhokamasi

Joriy yilning 6 may kuni Mir Arab oliy madrasasida O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimidagi diniy ta’lim muassasalari rahbarlari ishtirokida yig‘ilish bo‘lib o‘tdi.

Unda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining birinchi o‘rinbosari D.Maxsudov, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari M.Muhammadsidiqov, diniy ta’lim muassasalari rahbarlari ishtirok etdi.

Yig‘ilishda ta’lim sohasini yanada yaxshilash, kadrlar salohiyatini oshirish, o‘quv-me’yoriy va uslubiy jihatdan takomillashtirish, mavjud fanlarni, xususan ijtimoiy-gumanitar va fanlarni o‘qitish sifatini yuqori bosqichga olib chiqish, o‘qituvchilar metodologiyasini mustahkamlash, ma’naviy-ma’rifiy ishlarni kuchaytirish kabi masalalar muhokama qilindi.
 
Majlis davomida ta’lim muassasalari misolida amalga oshirilish lozim bo‘lgan masalalar o‘rtaga tashlanib, mavjud muammolarni bartaraf etish choralari bo‘yicha taklif va tavsiyalar berildi.

Diniy ta’lim muassasalari faoliyatini yanada takomillashtirish masalalari muhokamasi Diniy ta’lim muassasalari faoliyatini yanada takomillashtirish masalalari muhokamasi
MAQOLA