“Zuho” so‘zi – “choshgoh vaqti” degan ma’noni anglatadi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Qasamyod eturman choshgoh vaqti bilan” (Zuho surasi, 1-oyat).
Quyosh chiqqandan tahminan o‘n besh daqiqa o‘tgach ushbu namozni o‘qish mumkin. Uning eng afzal vaqti bomdod namozini ado etgandan so‘ng, o‘sha joyda quyosh chiqquncha zikr bilan mashg‘ul bo‘lib, quyosh chiqqandan keyin o‘qishdir.
Zuho namozi ikki rakatdan o‘n ikki rakatgacha o‘qiladi, eng afzali to‘rt rakatdan o‘qishdir. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) shunday qilganlar.
Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Kim to‘rt rakat zuho namozini muntazam o‘qisa, gunohi dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham, kechiriladi”, dedilar (Imom Termiziy, Imom Ibn Moja, Imom Ahmad rivoyati).
Abu Sa’id Xudriy (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: “Nabiy (sollallohu alayhi va sallam) zuho namozini ba’zan uzluksiz o‘qir edilar. Biz endi bu namozni hargiz tark qilmaydilar, derdik. Gohida esa o‘qimas edilar, endi bu namozni hargiz o‘qimasalar kerak, deb o‘ylardik” (Imom Termiziy, Imom Ahmad rivoyati).
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) zuho namozida “Shams” va “Zuho” suralarini o‘qir edilar.
Zuho namozining 5 fazilati
Abu Zarr (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Har biringiz bo‘g‘in va suyaklar ustida tong ottirganingiz uchun bir sadaqa bor. Har bir tasbehingiz – sadaqa. Har bir tamhid (Alhamdulillah) – sadaqa, har bir tahlil (La ilaha illalloh) – sadaqa, har bir takbir – sadaqa, yaxshilikka buyurishingiz ham, yomonlikdan qaytarishingiz ham sadaqadir. Endi bularning hammasi uchun ikki rakat zuho namoz o‘qishingiz kifoya qiladi”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Anas ibn Molik (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Kim ikki rakat zuho namozi o‘qisa, g‘ofillardan deb yozilmaydi. Kim to‘rt rakat zuho namozi o‘qisa, qanoatlilardan deb yoziladi. Kim olti rakat zuho namozi o‘qisa, u o‘sha kun uchun unga kifoya qiladi. Kim sakkiz rakat zuho namozi o‘qisa, Alloh taolo uni obidlardan deb yozib qo‘yadi. Kim o‘n ikki rakat zuho namozi o‘qisa, u odam uchun Alloh jannatda oltindan bir qasr bino qiladi” (Imom Termiziy, Imom Ibn Moja, Imom Bayhaqiy rivoyati).
Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilingan hadisda bunday deyiladi: «Albatta, jannatda bir eshik bor. U “Zuho” deb nomlanadi. Qiyomat kuni bo‘lganda, bir jarchi nido qilib: “Zuho namozini doim o‘quvchilar qani? Bu sizlarning eshigingizdir. Unga Allohning rahmati ila kiringlar”, deydi» (Imom Tabaroniy rivoyati).
Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: “Menga Xalilim (sollallohu alayhi va sallam) uch narsani vasiyat qilganlar: har oyda uch kun ro‘za tutishni; ikki rakat choshgoh – zuho va uxlashimdan oldin vitr namozlarini o‘qishni” (Imom Buxoriy, Imom Muslim, Imom Nasoiy rivoyati).
Muoz ibn Anas (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim bomdodni jamoat bilan o‘qisa, so‘ngra quyosh chiqqunicha Allohni zikr qilib o‘tirsa, keyin ikki rakat namoz o‘qisa, uning uchun haj va umraning ajri to‘liq, to‘liq, to‘liq beriladi”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
Umar ibn Xattob (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Najdga qo‘shin jo‘natdilar. Ular tezda Najddan ko‘plab o‘ljalarni qo‘lga kiritib, qaytishdi. Qo‘shin bilan Najdga bormagan bir kishi: “Bundan oldin bunday katta o‘ljani shunday qisqa muddatda qo‘lga kiritib qaytgan lashkarni ko‘rmaganman”, dedi. Shunda Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Sizlarga oz muddat ichida bulardan ham ko‘proq boylikni qo‘lga kiritgan qavmning xabarini beraymi? Ular bomdod namozini jamoat bilan o‘qib, quyosh chiqqunga qadar Allohni zikr qilib o‘tirgan, so‘ng ortga qaytgan qavm. Ana o‘shalar tez va katta o‘lja bilan qaytgan qavmdir”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).
Davron NURMUHAMMAD
tayyorladi.
Madina shahrida Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam bilan bog‘liq bo‘lgan bir necha o‘nta muqaddas joylar mavjud. Ulardan biri — Banu Unayf masjidi bo‘lib, u Kubo masjididan janubiy-g‘arbiy tomonga, al-U’sba mahallasiga 500 metrdan yaqinroq bo‘lgan masofada joylashgan.
IQNA axborot agentligi Saudiya Arabistonining “VAS” agentligiga tayanib xabar berishicha, ushbu tarixiy masjid o‘z nomini Kubo ahli bilan ittifoqchi bo‘lgan Bali qabilasining tarmog‘i — Banu Unayf qabilasi nomi bilan atagan.
Ba’zi tarixchilar ushbu masjidni ”As-Subh” yoki “Al-Musabbah” nomlari bilan ham bilishadi. Masjid o‘zining asl va sodda me’morchiligi bilan tanilgan: u qora tusli vulqon toshlaridan qurilgan va uning tom qismi yo‘q. Masjid maydoni taxminan 37,5 kvadrat metrni tashkil qiladi.
Madina mintaqasini rivojlantirish boshqarmasi tomonidan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam bilan bog‘liq joylarni saqlash va Saudiya Arabistonidagi “Nigoh – 2030 dasturi” maqsadlariga muvofiq ravishda ushbu masjid kapital ta’mirdan chiqarildi.
Banu Unayf masjidi madaniy va diniy turizm loyihalariga kiritilgan bo‘lib, Madina mintaqasini rivojlantirish boshqarmasi uni amalga oshirishni nazorat qilmoqda. Bu esa ziyoratchilarni Madinadagi tarixiy va diniy joylar bilan tanishtirishga qaratilgan kompleks yondashuvning bir qismi sanaladi.
Manbalar asosida
Ilyos Ahmedov tayyorladi