Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Iyul, 2025   |   14 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:16
Quyosh
04:58
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:37
Bismillah
09 Iyul, 2025, 14 Muharram, 1447

30 iyul – Butunjahon odam savdosiga qarshi kurashish kuni

30.07.2018   6531   3 min.
30 iyul – Butunjahon odam savdosiga qarshi kurashish kuni
O‘zbekistonda odam savdosi bilan bog‘liq jinoyatlar oqibatlariga qarab o‘n ikki yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosi bilan jazolanishiga olib kelishi mumkin.
 
Xalqaro mehnat tashkilotining hisob kitoblariga ko‘ra butun dunyoda 21 million kishi majburiy mehnatning jabrlanuvchilari hisoblanadi.
 
Dunyodagi barcha mamlakatlar odam savdosidan jabrlanishadi. BMT ma’lumotlariga ko‘ra, odam savdosi qurbonlarining 71 foizini ayollar va bolalar tashkil etadi. 
 
2010 yil 30 iyulda BMTning Bosh Assambleyasi 64/293-rezolyutsiyasi bilan Odam savdosiga qarshi kurashish bo‘yicha BMTning Global harakat dasturini qabul qilingan. Mazkur harakat dasturida ushbu jinoyatning oldini olish, jabrdiydalarning himoyasi, jinoyatchilarni ta’qib etish va barcha yo‘nalishlarda hamkorlikni mustahkamlash bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘zda tutilgan.
 
2013 yilda esa 30 iyul BMT tomonidan Butunjahon odam savdosiga qarshi kurashish kuni deb e’lon qilindi.
 
O‘zbekistonda odam savdosiga qarshi kurashish sohasidagi munosabatlarni tartibga solish maqsadida 2008 yil 17 aprelda “Odam savdosiga qarshi kurashish to‘g‘risida”gi Qonun qabul qilingan.
 
Qonunga muvofiq, odam savdosiga qarshi kurashish – odam savdosining oldini olish, uni aniqlash, unga chek qo‘yish, uning oqibatlarini minimallashtirish, odam savdosidan jabrlanganlarga yordam ko‘rsatish bo‘yicha faoliyatni o‘z ichiga oladi.
 
Quyidagilar odam savdosiga qarshi kurashish faoliyatini amalga oshiruvchi davlat organlari hisoblanadi:
 
• Ichki ishlar vazirligi;
 
• Davlat xavfsizlik xizmati;
 
• Tashqi ishlar vazirligi, O‘zbekistonning diplomatik vakolatxonalari va konsullik muassasalari;
 
• Sog‘liqni saqlash vazirligi.
 
Odam savdosidan jabrlanganlarga yordam ko‘rsatish va ularni himoya qilish maqsadida Vazirlar Mahkamasi tomonidan odam savdosidan jabrlanganlarga yordam ko‘rsatuvchi va ularni himoya qiluvchi ixtisoslashtirilgan muassasalar tashkil etiladi.
 
Ixtisoslashtirilgan muassasalarning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
 
• odam savdosidan jabrlanganlarga qulay yashash va shaxsiy gigiyena sharoitlarini ta’minlash;
 
• odam savdosidan jabrlanganlarni oziq-ovqat, dori vositalari va tibbiy buyumlar bilan ta’minlash;
 
• odam savdosidan jabrlanganlarga shoshilinch tibbiy, psixologik, ijtimoiy, yuridik va boshqa xil yordam berish;
 
• odam savdosidan jabrlanganlarning xavfsizligini muhofaza qilish;
 
• odam savdosidan jabrlanganlarning qarindoshlari bilan aloqa o‘rnatilishiga ko‘maklashish;
 
• odam savdosidan jabrlanganlarning huquqlari va qonuniy manfaatlari haqida axborot berish;
 
• odam savdosidan jabrlanganlarni ijtimoiy reabilitatsiya qilishga ko‘maklashish.
 
Jinoyat kodeksiga asosan, odam savdosi, ya’ni odamni olish-sotish yoxud odamni undan foydalanish maqsadida yollash, tashish, topshirish, yashirish yoki qabul qilish jinoyati jinoyatning ko‘lami, jabrlanuvchilar shaxsi, oqibatlariga qarab o‘n ikki yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosi bilan jazolanishiga olib kelishi mumkin.
 
Manba: Adliya vazirligining “Huquqiy axborot” kanali.
 

 

O‘zA
HORIJDAGI YURTDOSHIM
Boshqa maqolalar

Ashuro ro‘zasining fazilati

04.07.2025   5585   2 min.
Ashuro ro‘zasining fazilati

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Salama ibn Akva’ roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam aslamlik bir kishiga odamlar ichida «Kim biron narsa yegan bo‘lsa, kunning qolganida ro‘za tutsin, kim yemagan bo‘lsa, u ham ro‘za tutsin, chunki bugun Ashuro kuni», deb jar solishga buyurdilar».

Ikki Shayx va Nasaiylar rivoyat qilishgan.

Rubayyi’ bint Mu’avviz ibn Afro roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ashuro kuni ertalab Madina atrofidagi ansorlarning qishloqlariga odam yuborib, «Kim ro‘za tutgan holda tong ottirgan bo‘lsa, ro‘zasini tugal qilsin. Kim og‘zi ochiq holda tong ottirgan bo‘lsa, kunining qolganini (ro‘za bilan) tugal qilsin», dedilar.

Shundan keyin biz uning ro‘zasini tutadigan va yosh bolalarimizga ham Alloh xohlaganicha tuttiradigan bo‘ldik. Masjidga borib, ularga yungdan o‘yinchoq qilib berar edik. Birortasi ovqat deb yig‘lasa, iftorgacha unga o‘shani berar edik».

Muslim rivoyat qilgan.

Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi:

«Men Nabiy sollallohu alayhi vasallamning ushbu kun – Ashuro kunining hamda ushbu oy, ya’ni Ramazon oyining ro‘zasidan tashqari biror kunni boshqasidan afzal ko‘rib, ro‘za tutishga qasd qilganlarini ko‘rmadim».

Ikki Shayx rivoyat qilgan.

Izoh: Ya’ni, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam qachon Ashuro kuni kelar ekan, ro‘zasini tutsam, deb, intiq bo‘lib turar ekanlar. Boshqa biror kunning ro‘zasini tutish uchun bunchalik intizor bo‘lib kutmas ekanlar.

Shuningdek, Ramazon oyini ham qachon kelar ekan, ro‘zasini tutsam, deb, intiq bo‘lib kutar ekanlar. Boshqa biror oyning ro‘zasini tutishni bunchalik intizor bo‘lib kutmas ekanlar. U kishining ummatlari, ya’ni bizlar ham shunday bo‘lishimiz lozim.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ramazondan keyingi eng afzal ro‘za Allohning oyi muharramdadir. Farz namozdan keyingi eng afzal namoz tungi namozdir», dedilar».

Muslim rivoyat qilgan.

Abu Qatoda roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Ashuro kunining ro‘zasi o‘zidan oldingi yilning gunohlariga kafforat bo‘ladi», dedilar».

Muslim rivoyat qilgan.