Bu yil muborak Haj safariga borish baxtiga muyassar bo‘lib, safar arafasida turganlar uchun muhim ma’lumotlarni taqdim qilishda davom etamiz.
Haj ziyorati har bir musulmon kishi hayotida juda muhim ahamiyatga ega. Zero, bunda Payg‘ambarimiz alayhissalom yashagan, Qur’oni karim nozil bo‘lgan joylarni o‘z ko‘zimiz bilan ko‘rib, ana shu yerlarda zimmamizdagi farzni ado etamiz. Shu sabab ham, Madinayu Munavvara va Makkayu Mukarramada o‘tadigan har lahza juda qimmatli hisoblanadi. Shuning uchun, Haj safariga yo‘l olishdan avval barcha ishlarni hal qilib olish lozim, toki sizni u yerda hech nima chalg‘itmasin. Bu oyoq kiyimlarga ham daxldor. Ushbu maqolamizda Haj safari uchun qanday poyabzal olish yaxshiroq ekanligi, ularni tanlashda nimalarga ahamiyat berish darkorligi haqidagi tavsiyalar bilan o‘rtoqlashamiz:
1. Shuni ta’kidlab o‘tish kerakki, ayollar uchun hajda, ehrom vaqtida oyoq kiyimlar uchun hech qanday shar’iy talablar yo‘q. Erkaklarda esa, ehromda to‘piq, tovon va barmoqlar ochiq bo‘lishi kerak. Ehromda qoidalarni buzmaslik uchun oldindan tayyorgarlik ko‘rish maqsadga muvofiq bo‘lib, ana shunga mos oyoq kiyimni o‘sha yerdan sotib olmaslik yoinki, oyoq kiyimni shunday qilib kesmaslik uchun bu haqida oldindan o‘ylash lozim.
2. Safarga yo‘lga chiqishdan ikki-uch kun avval sotib olib, hali kiyishga ham ulgurmagan oyoq kiyimni o‘zingiz bilan olmang, chunki bu sizga ko‘plab noqulayliklar tug‘diradi. Masalan, oyoqda qadoq hosil qilishi mumkin. Bu esa ibodat vaqtida qiyinchiliklarga sabab bo‘ladi. Agar hozir mos oyoq kiyimingiz bo‘lmasa, uni avvalroq sotib olib, kiyib ulgurganingiz ma’qul.
3. Shuni yodda tutingki, ko‘p yurishingizga to‘g‘ri keladi. Jamarot (shaytonga tosh otish joyi)da bir va bir necha km yurishga to‘g‘ri keladi. Shu sababdan, o‘zingiz bilan qulay va yumshoq, sinalgan oyoq kiyimlaringizni oling.
4. Baletka, mokasina singari tekis taglik oyoq kiyimlarda biroz qiynalishingiz mumkin, chunki ularda tez charchab qolasiz. Uncha baland bo‘lmagan taglikli oyoq kiyim tanlashga harakat qiling. Masalan, ochiq turdagi sport oyoq kiyimlari yoki matoli kedalar bo‘lishi mumkin, ularda bir muncha qulayroq.
5. O‘zingiz bilan bir necha turdagi oyoq kiyimlar oling. Masjidgacha borishda hamda Mino va Arofatda ibodatlarni bajarishda kiyadigan oyoq kiyimdan tashqari, o‘zingiz bilan mehmonxona va Mino vodiysi uchun shippak olganingiz ma’qul, unda tahorat olish, dush qabul qilish qulayroqdir.
6. Oyoq kiyimingizni masjidda qoldirmang, keyin uni topish uchun ko‘p vaqt yo‘qotasiz. Oldindan oyoq kiyim uchun mo‘ljallangan qopchalardan oling.
Ushbu ma’lumotlar sizga foydali bo‘ladi hamda muborak safaringiz mobaynida asqotadi deb umid qilamiz.
Nigina Botirova tayyorladi
Xolid ibn Valid roziyallohu anhu yoshlari o‘tib, keksayib qolgan chog‘larida Mus'hafi sharifni olib, yig‘lab turib shunday der edilar: “Jihodlar bilan ovora bo‘lib seni o‘qiy olmay qoldik”.
Bu qandayin go‘zal uzr! Xo‘sh, biz o‘zimizni nima deb oqlaymiz?! Xolid ibn Valid roziyallohu anhu shundayin gap aytdilar, ammo biz nima deymiz?! Qiyomat kunida “Qur’oni karim o‘qishdan seni nima chalg‘itdi?!” – deb so‘ralsak, nima deb javob beramiz?! Toki u bizni zararimizga emas, foydamizga hujjat bo‘lishi uchun ko‘ksimizga bosib, kechayu kunduz tilovat qilib bormaymizmi?! Axir Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taoloning zikrini lozim tut, Qur’oni karim tilovatida mahkam bo‘l. Chunki bu sening osmondagi ruhing, yerdagi zikringdir” [1], deganlar.
Quroni karim oyatlarini tadabbur qilmasdan, ma’nolari haqida fikr yuritmagan holda, hech qanday tushunchasiz ko‘p tilovat qilish asosiy maqsad emas. Agar inson bir necha oyatni tadabbur qilsa, tafsir kitoblariga murojaat etsa yoki tafsir darslariga qatnashsa, ma’nolarni o‘zlashtirsa va ularga amal qilsa, bu ishi o‘sha inson uchun ulkan yaxshilik, xayr-baraka bo‘ladi.
Imom G‘azzoliy hazratlari bunday deydilar: “Qur’on siz so‘rashingiz mumkin bo‘lgan va u sizning so‘rovlaringizga javob bera oladigan tirik Rasuldir. Siz unga quloq solsangiz, u sizni qondiradi”.
Qalblari iymon nuri ila qorishib ketgan zotlar uchun, albatta, Qur’onda shifo bordir. Yana Qur’oni karimda sarosima, shaytoniy vasvasalar, nafsu havoga ergashishdan saqlovchi shifo bor. Qur’on o‘qigan paytimizda bizni farishtalar qurshab oladi va ular ham bizga qo‘shilib Rahmon bo‘lgan Zotning oyatlariga quloq tutadi. Samo farishtalari tuni bilan Qur’onga qoim bo‘ladigan yer farishtalariga yaqinlashadilar. Endi ayting-chi, odamlar uxlayotgan paytda, tun qorong‘usida biz Qur’on tilovat qilyapmizmi?! Yeru osmonlar Robbi bizga quloq soladigan darajada oyatlarini tilovat qilyapmizmi?!
Alloh taoloning shifo oyatlari quyidagilardir:
«...Va mo‘min qavmlarning ko‘ngillariga shifo beradir» (Tavba surasi, 14-oyat).
«Ey odamlar! Sizga o‘z Rabbingizdan mav’iza, ko‘ksingizdagi narsaga shifo, mo‘minlarga hidoyat va rahmat keldi» (Yunus surasi, 57-oyat).
«Biz Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz...» (Isro surasi, 82-oyat).
«...U iymon keltirganlar uchun hidoyat va shifodir...» (Fussilat surasi, 44-oyat).
«...Unda (asalda) odamlar uchun shifo bordir...» (Nahl surasi, 69-oyat).
«Bemor bo‘lganimda menga shifo beradigan ham Uning O‘zi» (Shuaro surasi, 80-oyat).
Qur’oni karimni tilovat qilish, eshitish, amal qilish va har bir ishda undagi hukmlarga tayanib ish ko‘rishdan chetlashmang!
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Ahmad rivoyati.