Sayt test holatida ishlamoqda!
06 Iyul, 2025   |   11 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:13
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
06 Iyul, 2025, 11 Muharram, 1447

Osmon ahli nazdida qadrli bo‘lgan, yer ahli tanimagan buyuk sahobiy

25.05.2018   8097   5 min.
Osmon ahli nazdida qadrli bo‘lgan, yer ahli tanimagan buyuk sahobiy

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning davrlarida Julaybib ismli sahoba bo‘lgan. Qorachadan kelgan, bo‘yi past, oddiy kiyimda, uyi yo‘q, yegulikka biror narsa topsa yer, bo‘lmasa ro‘za tutar, to‘shagi yer, yopinchig‘i osmon, yostig‘i esa ikki kovushi edi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning masjidlari oldidagi suffada hayot kechirardi.

Bir kuni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam sahobalari bilan o‘tirgan edilar. Julaybib roziyallohu anhu ularning oldidan o‘tib ketayotgan edi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: «Anavi kim bilasizlarmi?» dedilar. Sahobalarning aksari uning hatto ismini ham bilishmadi. Uyi yo‘q, joyi yo‘q odamni kim ham tanirdi. Chunki Julaybibga o‘xshagan odamlar ko‘rinmay qolsa yoki bir joyga ketib qolsa, hech kim qidirmas, bor yo‘qligi bilinmasdi. Oddiy odam edi.

U zotning o‘zlari: «Bu Julaybib», dedilar. Uni chaqirib: «Ey Julaybib, uylanmaysanmi?» dedilar. Julaybib roziyallohu anhu ahvolidan nolimadi, men qiynalib qolganman, deb shikoyat qilmadi. Biroz qarab turdida:

«وَ مَنْ يُزَوِّجُ جُلَيْبِبًا وَلاَ مَالَ وَلاَ جَاهَ فِي الدُّنْيَا»

«Yo Rasululloh! Na moli bor va na mansabi bor Julaybibga kim ham qizini berardi bu dunyoda?» dedi.

Bu holat yana ikki marta takrorlandi. «Ey Julaybib uylanmaysanmi?» deganda, Julaybib yana o‘sha so‘zini takrorladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Falonchi ansoriyning uyiga bor va: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sizlarga salom aytdilar va qizingizni menga turmushga berar ekansizlar, shuni yetkazishimni menga tayinladilar», degin», dedilar. Julaybib roziyallohu anhu payg‘ambarimiz aytganlaridek qildi. Haligi ansoriy sahoba nima deyishga hayron. Qizi ansoriyya ayollarning eng go‘zali, Julaybib esa na moli bor, na chiroyi bor, ko‘rimsiz oddiy qorachadan kelgan, buning ustiga boshpanasi ham yo‘q edi.

Julaybibga qarab: «Qanday qilib qizimni senga beraman, na moling bor va na ishing», dedi. Sahobiyning ayoli ham eriga: «Qizimizni mana shu Julaybibga beramizmi?» dedi va uni ortiga qaytarmoqchi bo‘lishdi. Shunda oqila, soliha, obida qiz:

«كَيْفَ هَذَا! أَوَتَرُدَّانِ رَسُولَ رَسوُلِ اللهِ؟ وَاللهِ إنِّي أجَزْتُ زَوَاجِ»

«Ey Otajon, ey onajon, qanday qilib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning nomlaridan sovchi bo‘lib kelgan kishini qaytarasizlar. Allohga qasamki, men mana shu insonga turmushga chiqaman», deb unga turmushga chiqishga rozi bo‘ldi. To‘y bo‘ldi. Visol kunining birinchi kechasi yaqinlashayotgan paytda jarchi: «Din himoyasi uchun chiqinglar», deb nido qildi. Julaybib Madinadagi eng go‘zal, chiroyli ayolini eng shirin lahzalarda tark qilib askarlar safiga qo‘shilib din va musulmonlar himoyasi uchun ketdi. Jangda musulmonlar g‘alaba qozondi. Lekin yo‘qotishlar bo‘ldi. Ba’zi sahobalar o‘ldi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam jang maydoniga kelib sahobalarni birin-ketin qidira boshladilar. Falonchi o‘libdi, falonchi o‘libdi, deb o‘lgan sahobalarni sanab chiqishdi. Lekin biror kishi Julaybibni tilga olmadi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam:

«ألاَ تَفْقِدُ حَبِيبًا؟»

«Habibni ya’ni do‘stni yo‘qotmadingizmi?» dedilar. Sahobalar hayron. Hamma vafot etgan mashhur sahobalarni sanab chiqishgan edi. Ular: «Kim ekan u siz aytayotgan do‘st, ey Allohning Rasulu?» deyishdi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam:

«أَفْقِدُ حَبِيبِي جُلَيْبِبًا»

«Men do‘stim Julaybibni qidirayapman», dedilar. Jang maydonidan Julaybibning jasadini qidirib topdilar. Uning boshini muborak tizzalariga qo‘ydilar va:

«أنْتَ مِنِّي و أنَا مِنْكَ، أنْتَ مِنِّي و أنَا مِنْكَ، أنْتَ مِنِّي و أنَا مِنْكَ»

«Sen mendansan va men sandanman! Sen mendansan va men sandanman! Sen mendansan va men sandanman!» dedilar. Bir pas turib boshlarini boshqa tomonga burdilar. «Nima uchun boshimni boshqa tomonga burganimni bilasizlarmi? dedilar. Ular: «Yo‘q», deyishdi. «Allohga qasamki, Julaybibning hurdan bo‘lgan xotinlari bag‘riga bosish uchun talashib kelayotganini ko‘rdim. Va Julaybibning rashki yodimga tushib yuzimni boshqa tomonga burdim», dedilar»[1].

Mana iymonida sodiq, taqvodor Julaybib Alloh nazdida qadrli edi! Garchi o‘zi yashab turgan hududda yon atrofidagi odamlar Julaybib roziyallohu anhuni yaxshi tanimasada, osmondagi farishtalar uning nomini tilga olishar edi.

Alloh barchamizni iymonda sodiq va taqvodor, solih bandalaridan qilsin!

Julaybib hazratlaridan Alloh rozi bo‘lsin!

 

Mir-arab o‘rta maxsus Islom bilim yurti

mudiri Elov Jobir

 

 

[1] «Sahih Muslim», «Musnad Ahmad», «Shu’abul iymon» va «Sahih Ibn Hibbon» kitoblariga qaralsin.

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari

03.07.2025   3912   3 min.
Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari

Mana, bu yilgi Haj safarini ado qilish uchun yurtimizdan otlangan barcha ziyoratchilar muqaddas amallarni bajarib, eson-omon vatanga qaytdilar. Bu ulug‘ safar nihoya topgan bo‘lsada, uning xotirasi doimo yodda qoladi.

Yurtimizdan 15 000 dan ziyod, Farg‘ona viloyatidan esa 1600 dan ortiq mo‘min-musulmonlar Haj amallarini ado etdilar. Ziyoratda bo‘lgan hojilarning ayrimlari taassurotlarini bo‘lishdi.


Ibrohimjon Rustamov:

– Hojilarning ulug‘ safarga yo‘l olishida hujjat ishlaridan tortib, shifokor ko‘rigidan o‘tishgacha barcha jarayonlar tizimli va xavfsiz tashkil etildi. Madinai munavvaraga kelib, amallarni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ravzalariga kirish bilan boshlash biz uchun juda xursandlik bag‘ishladi. O‘zimizning va yuborilgan salomlarni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hamda hazrati Abu Bakr va Umar roziyallohu anhularga yetkazdik. Duolarda yurtimiz tinchligi, el farovonligi, yaqinlarimiz va barcha yurtdoshlarimizning xayrli holati uchun iltijo qildik.

Ziyoratlar chog‘ida Uhud va Qubo masjidi, ikki qiblali masjid va boshqa muqaddas joylar sayohat qilindi. Ilmiy suhbatlar va tarixiy voqealar qalbimizga chuqur ta’sir qildi. Madinadagi vaqtimiz ibodat bilan o‘tdi.

Makkai mukarramaga avtobuslarda “Labbayka” sadolari ostida yo‘l oldik va shu kuniyoq guruhimiz bilan to‘liq Umra ibodatini ado etdik. Mino, Arofot, Muzdalifa va Ka’ba atrofidagi ibodatlar davomida jamoaviy duo va zikrlar bilan tavof qilish, guruhimiz tartibi hamda birdamligi boshqalar uchun ham ibrat bo‘ldi.

Shu ulug‘ safarda o‘zimni musulmon va o‘zbekistonlik sifatida baxtli his etdim. Hotirjam ibodat qilishimga yaratilgan imkoniyatlar uchun yuragimdan shukronalar aytdim. Guruhimizdagi har bir ziyoratchi yurt tinchligi, oilalar barakati, farzandlar saodati uchun chin dildan duo qildi.

Bu safar biz uchun buyuk imkoniyat bo‘ldi. Barcha tashkilotchilar, yo‘lboshchilar, xizmatchilar va, albatta, davlatimiz rahbariyatiga chuqur minnatdorlik izhor etamiz. Kelgusida manaviyat targ‘ibotchisi sifatida vatanimga va xalqimga sidqidildan xizmat qilishda davom etaman, insha Alloh.


Qurbonali Aripov:

— Haj safari juda chiroyli o‘tdi. Juda ham hursandmiz. Prezidentimizga shunday sharoitlarni yaratib berganliklari uchun minnatdorchilik bildiramiz. Yurtimiz uchun duolar qildik, muqaddas ziyoratni ado etishga imkon bo‘lgan kunlarga shukronalar aytamiz. Endilikda mahallamizda yoshlarga ta’lim-tarbiya berishda, ma’naviyat targ‘ibotida faol ishtirok etamiz. Ezgu ishlarga bosh-qosh bo‘lishga harakat qilamiz.

Hojilarning ulug‘ safarga kelishida hujjat tayyorlashdan tortib shifokor ko‘rigidan o‘tishda tizimli ish tashkil etib, namunali holda xavfsizligimizni ta’minlab, bizni safarga kuzatishdi.


Tolibjon O‘rmonov:

         — Men avval ziyoratga borganlardan eshitgan-bilganlarimga taqqoslasam, buyilgi ziyorat umuman o‘zgacha bo‘ldi. Ishchi guruh, elikboshilar xizmatini alohida qayd etish kerak. Davlat rahbarining hojilarga bergan e’tibori hammani xursand qildi.

 

Muborakxon Inomova:

         — Taassurotlarimni til bilan ifodalay olmayman, Madinai munavvara, Makkai mukarrama kabi ulug‘ dargohlarga avvalo qadamim yetgani men uchun katta baxt. Ayniqsa, yurtboshimizni bizni ortimizda turib hol-ahvol so‘ragani, bizga tabrik yo‘llaganlaridan ko‘zimga yosh oldim. Juda ham quvondim, shunday prezidentim borligidan.

        

Qaysi bir hoji bilan suhbatlashmang yuzida xursandchilik va shukronalik ifodasini ko‘rasiz. Alloh barchalarini ibodatu duolarini qabul qilsin!

Rahmatulloh Jalilov
tayyorladi

Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari
O'zbekiston yangiliklari