Kuni kecha matbuotda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish chora tadbirlari to‘g‘risida»gi farmoni e’lon qilindi.
Yaxshi gapning qanoti bo‘ladi, deganlaridek, mazkur tarixiy hujjatni yurtdoshlarimiz o‘zgacha xush kayfiyat, ko‘tarinki ruh bilan kutib oldilar. Farmonda ko‘p asrlik milliy va diniy qadriyatlarimizni avaylab asrash, dunyo ilm-fani va madaniyati rivojida ulkan hissa qo‘shgan ajdodlarimizning bebaho merosini o‘rganish, shu asosda yoshlarni komil inson etib tarbiyalash, jamiyatda barqaror ijtimoiy-ma’naviy muhitni ta’minlashning muhim shartlaridan biri ekanligi alohida ta’kidlangan.
Ta’bir joiz bo‘lsa, Farmon aynan ana shu maqsadlarga xizmat qilishga da’vat etadi. Mamlakatimizda diniy bag‘rikenglik, vijdon erkinligi naqadar muqaddas ekanligini yana bir karra ifodalaydi.
Ma’lumki, keyingi yillarda muqaddas dinimizga xizmat qilish yo‘lida, umuman, diniy-ma’rifiy sohada misli qo‘rilmagan islohotlar amalga oshirilmoqda. Islom sivilizatsiyasi markazi, Islom akademiyasi, Mir-Arab oliy madrasasi, Imom-Buxoriy va Imom-Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlarining boy madaniy merosi keng ommalashtirilmoqda. Qur’on musobaqalarining o‘tkazilishi, asl inoyat bo‘lgan go‘zal tilovatlarning mamlakatlarimiz ommaviy axborot vositalarida baralla yoritilishi, yangi masjid va namozxonalarning ochilishi haqida ko‘p va xo‘b gapirish mumkin.
Farmonda diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlari aniq va ravshan belgilab berilgan. Bu oldimizga yangidan-yangi dolzarb vazifalarni qo‘ymokda va mas’uliyatimizni oshirmoqda. Endi avvalgidek, ya’ni eskicha qolip bilan ishlab bo‘lmaydi. Har birimiz joylarda ijtimoiy-ma’naviy muhit barqarorligini ta’minlash ishiga o‘zimizning munosib hissamizni qo‘shishimiz lozim. Farmon matni bilan tanishar ekanmiz, yana bir karra biz, diniy soha vakillarini ish joyi asli odamlar orasida, degan qat’iy fikrni mustahkamlab oldik.
Haqiqatan ham, hamisha odamlar orasida bo‘lish, ularga yaxshilikni targ‘ib qilish, yomonlikdan qaytarish ham farz, ham qarz ekanligini bir daqiqa ham unutishga xaqqimiz yo‘q. Chunki odamlar biz din vakillariga ko‘proq ishonadilar. Ayni vaqtda esa, biz bundan to‘g‘ri va oqilona foydalanishimizni davrning o‘zi taqozo etmokda.
Farmonning har bir jumlasi, har bir satri haqida uzoq va maroqli mushohada yuritish mumkin. Ushbu hujjat bilan diniy ijtimoiy jarayonlarni o‘rganish, axborot-tahlil markazi, O‘zbekiston xalqlararo Islom akademiyasi, uning tarkibida mintaqaviy filiallarga ega bo‘lgan malaka oshirish markazlari, Hadis ilmi maktabi, «Vaqf» hayriya jamoat fondi tashkil etilayotganligi, «Ziyo» media markazi ishi samaradorligini oshirish chora-tadbirlari, «Imom-Buxoriy” davlat mukofotining ta’sis etilishi va boshqalar har bir mo‘min-musulmon zamondoshimiz qalbida faxr va iftihor tuyg‘ularini jo‘sh urdirishi shubhasiz, belgilangan chora tadbirlar doirasida diniy-ma’rifiy tashkilotlarning moddiy-texnik ta’minotini mustahkamlash, soha vakillari mehnatini munosib rag‘batlantirish, ijtimoiy himoyasini kuchaytirish kabi masalalar ham qamrab olingani tahsinga sazovor.
Bu Farmonning qadr-qimmati ko‘pni ko‘rgan, keksa diniy ulamolarimizning suhbatlariga kuloq tutib, yani o‘tmishda ular qanday qiyinchiliklarga va taqiblarga duch kelganliklarini mushohada qilganimizda yana o‘n karra ortadi, desak mubolag‘a bo‘lmas. Shularni o‘ylab, bugungi dorilamon kunlarga yetib kelganligimizga shukronalar qilamiz. Bir paytlar xo‘rlangan diniy soha xodimlari, imom-xatiblar bugun jamiyatimizning eng ilg‘or vakillariga aylanganligi uchun Yaratganga hamdu sanolar aytamiz.
Xulosa o‘rnida aytish mumkinki, Farmon satrlarida muqaddas dinimizning asl insonparvarlik mohiyati, ezgulik, tinchlik va insoniylik kabi fazilatlari azaliy qadriyatlarimiz ifodasi ekanligi to‘laqonli aks etib turibdi. U Vatanimiz ravnaqi, xalqimiz baxt-saodati yo‘lida tinmay samarali mehnat qilishga undaydi. Diniy-ma’rifiy sohadagi faoliyatimizni yangi sifat bosqichiga ko‘tarishga xizmat qiladi.
E’tibor bergan bo‘lsangiz kerak, keksalarimiz duoga qo‘l ochganlarida dini Islomga quvvat bersin, deb niyat qiladilar.
Islom ma’rifatini, uning olijanob qadriyatlari, ezgu insoniy tamoyillarini teran tushungan, nafaqat xalqimizga, butun bashariyatga yaxshilik istab yashayotgan, muqaddas dinimizga xolis xizmat qilayotgan Yurtboshimizdan Alloh rozi bo‘lsin!
M.MIRJALILOV
Qibray tumani bosh imom-xatibi
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Sen biror narsani Allohdan taqvo qilib tark qilsang, Alloh taolo senga undan-da yaxshirog‘ini ato qiladi” [1], deganlar.
Kim “odamlar nima derkin”ni tashlab, yuzing-ko‘zing qilib o‘tirmasdan Alloh taolodan boshqadan umidini uzsa, Alloh taolo unga tark qilganlaridan ko‘ra yaxshirog‘ini beradi. Uni nafsning izzati, maxluqotdan behojat bo‘lish bilan rizqlantiradi. Bu borada Nabiy alayhissalom shunday deya marhamat qilganlar: “Kim iffatli bo‘lish harakatida bo‘lsa, Alloh uning iffatini saqlaydi. Kim odamlarga sarg‘ayib yurishdan qutulish harakatida bo‘lsa, Alloh taolo uni behojat qilib qo‘yadi. Kim sabrli bo‘lishga urinsa, Alloh taolo uni sabrli bandalardan qiladi”[2].
Kim Allohning qadariga e’tiroz qilishni tashlasa va hamma ishlarini Robbiga topshirsa, Alloh taolo u bandani rozi bo‘lish va kuchli iymon bilan siylaydi hamda uning ishini shu darajada go‘zal nihoyaga yetkazadiki, u bu holni yetti uxlab tushida ham ko‘rmaydi.
Kim folbin va sehrgarlardan yuz o‘girsa, Alloh taolo unga sabrni nasib etadi, tavakkul va tavhidning haqiqati bilan siylaydi.
Kim dunyo matohlariga qiyo boqmasa, Alloh uning ishlarini ilgari qiladi, qalbiga sokinlik beradi. O‘zi xohlamasa-da, dunyo unga eshiklarini ochadi.
Kim Allohgagina ibodat qilsa, faqat yagona Allohdan qo‘rqsa, vahimalardan qutuladi. Alloh taolo uni omonda saqlaydi. Qo‘rqinchli narsalar ham u uchun salomatlik, orombaxsh bo‘lib qoladi.
Kim yolg‘onni tark etib rostgo‘ylikni mahkam tutsa, Alloh uni yaxshilik tomon yo‘llab qo‘yadi va Allohning huzurida siddiqlar safida bo‘ladi, odamlar orasida rostgo‘ylik ila taniladi va shu orqali odamlar uning gaplariga quloq soladi, uning hurmatini qiladigan bo‘ladi.
Haq bo‘lsa-da, tortishuvni tark etgani evaziga Alloh taolo jannatda bir uy nasib qiladi. Dushmanning yomonligidan asraydi. Qalbi musaffo bo‘ladi. Uning ayblarini ochadiganlardan omonda saqlaydi.
Oldi-sotdida aldovni tark etganga nisbatan odamlarning ishonchi ortadi. Uning savdosida xaridorlari soni ko‘payib boradi.
Kim harom narsalarga qaramasa, Alloh qalbiga bir lazzatni ato etadi.
Baxillikdan saqlanib, saxovatpeshalikni ustun qo‘ygan kishini odamlar ham yaxshi ko‘radi. Allohga va jannatga yaqinlashadi. G‘am-tashvishlardan yengillaydi. Fazilat bobida martabasi ortib boradi. «...Kimki o‘z nafsining baxilligidan saqlana olsa, bas, ana o‘shalar najot topguvchidirlar»[3].
Kibrlanishni chetga surib, kamtarinlikni shior qilib olgan kishining qadri oshadi. Bu Rasululloh alayhissalomning so‘zlaridir: “Kim Alloh uchun tavozeli bo‘lar ekan, Alloh uning qadrini ko‘tarmay qo‘ymaydi” [4].
Kim ko‘p uyqu va uning lazzatidan voz kechib, vaqtini Allohning rizosi uchun namoz o‘qish bilan o‘tkazsa, Alloh taolo unga shodlik, tetiklikni ato etadi.
Ichish-chekishning barcha turlarining yaqiniga yo‘lamagan kishiga Alloh O‘zi madadkor bo‘ladi. Unga sihat-salomatlik, baxt-saodat nasib etadi. Bu baxt haqiqiy baxt bo‘ladi, kayf qilgandagi soxta baxt emas.
Kim qodir bo‘la turib, qasos va o‘ch olmasa, Alloh uning ko‘ksini keng qilib qo‘yadi. Qalbiga surur beradi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo bir bandani afv qilishidan faqat va faqat uning izzati ortadi”[5], deganlar.
Yomonlar bilan hamtovoq bo‘lishdan saqlanganni Alloh taolo yaxshi kishilarga yo‘liqtiradi. Haloldan rizq topadi, dunyo va oxirat yaxshiliklarini qo‘lga kiritadi.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Ahmad rivoyati.
[2] Imom Buxoriy rivoyati.
[3] Hashr surasi, 9-oyat.
[4] Imom Muslim rivoyati.
[5] Imom Muslim rivoyati.