Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyul, 2025   |   18 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:20
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
20:00
Xufton
21:33
Bismillah
13 Iyul, 2025, 18 Muharram, 1447

Qur’on odobi

27.04.2018   11045   2 min.
Qur’on odobi

Xuzayfa roziyallohu anhu aytadilar: «Bir kuni kechasi Nabiy sollallohu alayhi vasallam bilan namoz o‘qidim. U kishi Baqarani boshladilar va o‘qib tugatdilar. So‘ngra Oli Imronni boshladilar va uni ham o‘qidilar. Keyin Niso surasini oxirigacha o‘qidilar. Ushbu suralarni birin-ketin shoshmay tilovat qildilar. Agar tasbeh zikr qilingan oyatdan o‘tsalar, tasbeh aytar, agar duo oyatidan o‘tsalar, duo qilar, agar panoh so‘rash oyatidan o‘tsalar, (barcha yomonliklardan Allohning) panoh berishini so‘rar edilar» (Imom Muslim rivoyati).

Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: «Agar Nabiy sollallohu alayhi vasallam «Sabbihisma robbikal a’la…» (A’lo surasi)ni o‘qisalar, uning ketidan: «Subhana robbiyal a’la», deb aytardilar» (Imom Ahmad va Abu Dovud rivoyati).

Agar Qur’on o‘quvchi mo‘minlarga ilohiy xitob bo‘lgan «Ey iymon keltirganlar…» oyatidan o‘tsa, o‘sha yerda to‘xtab, Allohning amriga quloq tutadi. Ba’zilar ushbu xitobdan so‘ng: «Labbayka Rabbiy va sa’dayka» (Ey Rabbim, men sening toatingdaman va amringga muntazirman) deb aytar, so‘ngra Alloh nimaga buyurib, qanday amallardan qaytarishini tafakkur qilar va qalban tasdiqlab, o‘z hayotlarida bunga og‘ishmay amal qilar edilar. Kishi shunday qilsa, Qur’onni to‘liq tartil qilgan bo‘ladi. Agar o‘qiyotgan oyatlarning ma’nolarini bilmay qolsa, uni biladiganlardan so‘rab oladi. Toki Allohning kalomini to‘g‘ri tushunib, unga chiroyli amal qilsin.

Agar o‘qilayotgan oyatda Alloh taolo o‘tgan qavmlarning qissalaridan xabar berayotgan bo‘lsa, ulardan o‘ziga ibrat olsin. Alloh ularga qanday hukm qilganini bilib, azobga giriftor bo‘lgan kofir – noshukr qavmlarning yo‘lidan saqlansin. Doimo Allohga shukr qilib, Uning toatida bo‘lsin. Agar o‘qilayotgan oyatda va’id (qo‘rqitish-ogohlantirish) kelgan bo‘lsa, qalbiga nazar solsin. Agar nahiy qilinayotgan biror illat topilsa, undan voz kechsin. Agar rajo (umidbaxsh) oyatlarni tilovat qilsa, Allohning rahmatidan noumid bo‘lmasin. Xavf oyatidan o‘tganda Alloh osiy bandalarni azoblashini fikr qilsin, toki uning qalbidagi xavf va rajo bir-biriga mutanosib bo‘lsin. Xuddi mana shu komil iymon belgisidir. Agar pand-nasihatlardan iborat bo‘lgan oyatlarni o‘qisa, ulardan o‘ziga o‘git olib, amal qilishga harakat qilsin. Agar yuqorida zikr qilinganlarni bajarsa, Qur’on odobi va haqlarini ado etgan bo‘ladi.

 

"Qur’oni karim fazilati va odoblari" kitobidan

Muhammadsharif RUSTAMOV,

Marhamat tumanidagi “Ibrohim Xalilulloh” masjidi imom-xatibi

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar

Yangi kun qachondan boshlanadi?

09.07.2025   5484   1 min.
Yangi kun qachondan boshlanadi?

Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi? 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.

Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.

Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.