Cavol: Namozda esnash yaxshi emas, deb eshitdim. Ammo esnash ixtiyorsiz kelsa, nima qilish kerak?
Javob: Ibodat paytida esnash xushu’ va xuzu’ni ketkazadi. Boshqa paytlarda ham esnashni ulamolar yaxshi sanashmagan. Shu sabab namozxon esnashni qaytarishga harakat qilishi lozim. Ammo qaytarolmasa chap qo‘li orqasi bilan og‘zini yopishi kerak.
Qiyomda turgan paytda ko‘p harakat bo‘lmasligi uchun o‘ng qo‘l orqasi bilan og‘iz berkitiladi. Chunki qiyomda namozxonning o‘ng qo‘li chap qo‘lining ustida bo‘ladi. Ammo oldin esnashni qaytarishga harakat qilish kerak. Quduriy aytadi: “Ko‘p bor sinadik, esnashni qaytarishga harakat qilinsa, u to‘xtar ekan” (“Fatovoyi Qozixon”).
“Tuhfatul muluk” kitobida, Payg‘ambarimizning namozda aslo esnamaganlarini, ko‘ngildan o‘tkazib, Alloh taologa chin dildan itoatli, iltijoli holatda turish odamni namozda esnash kabi ortiqcha harakatlardan saqlaydi, deyilgan (“Sharhul Viqoya”).
O‘MI Matbuot xizmati
O‘quv yili tugab, ota-onani ziyorat qilish, ularning xizmatiga borish vaqti kelgach, darslar tugab, imtihonlardan forig‘ bo‘lgach, «Endi butunlay bo‘shman, ilmdan forig‘ bo‘ldim», deb tasavvur qilmang. Ota-onaning xizmatida bo‘lib, duolarini oling. Ta’til payti ham siz uchun muhim bir vaqt hisoblanadi.
Ota-onangiz, aka-ukangiz, opa-singlingiz, qarindosh-urug‘laringiz nimalarni o‘rganganingizga, odobingiz qanday bo‘lganiga qiziqishadi. «O‘g‘limiz nimalarni o‘rganib keldi ekan-a, ustozlaridan nimalarni ta’lim oldi ekan» deb, havas ko‘zlari bilan qaray boshlashadi. Ana shunda siz ularni odobingiz, kamtarligingiz, xizmatingiz bilan xushnud qilsangiz, nafaqat o‘zingizni, balki ustozlaringizni, nafaqat ustozlaringizni, balki Islom dinini ham barchaga sevdirasiz.
Buning natijasi o‘laroq odamlarda din ilmiga rag‘bat oshib, ular ham farzandlarini ahli ilm qilishga, qori qilishga shoshib qoladilar. Aksincha, namozlar qazo bo‘la boshlasa, xulq-atvor yomon bo‘lsa, «Bu bola o‘qib yurib shu ahvolda bo‘lsa, bundan ko‘ra o‘qimaganimiz yaxshi ekan», deyishadi. Odamlarning ilm olishdan hafsalasi pir bo‘ladi, ustozlarni hurmat qilmay qo‘yishadi. Bu holatda dinga foydangiz emas, zararingiz ko‘proq tegadi. Bunday tolibi ilmlardan Alloh taoloning O‘zi asrasin!
Bir narsani yaxshi bilib oling: siz makonlar, holatlar o‘zgarishi bilan o‘zgarib qolavermang. Holatlar sizni o‘zgartirmasin, siz holatlarni o‘zgartiring. Doimo istiqomatda bo‘ling, sabot bilan turing. Alloh taolo har holatda ham sizni ko‘rib turganini aslo yodingizdan chiqarmang.
«Talabalik davrini qanday o‘tkazmoq kerak?» kitobidan