1-savol: Hozirda uyning tepasiga baraka keladi deb taqa osib qo‘yishadi. Shu ish mumkinmi?
Javob: Yo‘q, mazkur niyatda uyning tepasiga taqa osib qo‘yish aslo joiz emas. Bu ish xurofot ishlardan hisoblanadi.
2-savol: Marhumning yoki marhumaning vafotidan so‘ng uning fanzandlari qirq kun shom mahaligacha uyda bo‘lishlari kerak degan gap bor, shunga aniqlik kiritsangiz.
Javob: Bu gap bid’atchilarning o‘ylab topgan gapi.
3-savol: Inson vafot etganidan so‘ng u insonning xonasi chirog‘ini yoqib qo‘yishadi. Ayrimlar buni Islomda nur yaxshilik degan ma’noni bildirgani uchun amalga oshirilishini aytishdi.
Javob: Bu ham xalqimiz orasida tarqalib qolgan bid’at ishlardandir. Bunday ishlardan ko‘ra, ikki oyat Qur’on o‘qib, o‘tganlarga bag‘ishlash ming marta afzal. Bu kabi chiroq yoqishdan turli e’tiqodlar qilinsa, gunohi azim bo‘ladi.
4-savol: Biz tomonlarda aza bo‘lgan xonadonda ayollar mato, sochiq va choy, xullas shunga o‘xshash narsa ulashadilar, men ularga bunday narsalarni ulashish mumkin emas desam, quda-qarindoshnikiga borganda bizga berishgan, uni qaytarmasak bizga qarz bo‘lib qoladi deyishadi. Bunday holda vafot etgan kishi qarzdor bo‘ladimi? Bundan tashqari, vafot etgan odamga qo‘y so‘yib maraka qilish mumkinmi?
Javob: Siz aytgan tarqatishlar shariatimizda yo‘q narsalardir. Vafot etgan kishiga ehson sifatda qo‘y so‘yib muhtojlarga ziyofat qilib bersa bo‘ladi. Bundan vafot etgan odamga savob boradi. Biroq bu borada ham turli bid’at va xurofotlardan ehtiyot bo‘lish zarur.
5-savol: “Vitr” namozida “Qunut” duosini o‘qilishi yaxshimi yoki “Ixlos” surasini? “Qunut” duosi bid’atga kiradimi yoki yo‘qmi?
Javob: Vitr namozida “Qunut” duosini o‘qish vojibdir. Buni bid’at deb aytish bu xatolikdan boshqa narsa emas.
6-savol: Uyimizdagi katta opamga bir ayol shunday debdi: “Dasturxonda duo qilayotganingizda non qolib ketmasin. Agar qolib ketsa, qolgan non shaytonning nasibasi bo‘ladi, yeb bo‘lmaydi”, debdi, - “Dasturxonda pichoq turmasin duo qilinganda”, debdi. Bu bid’atmi yoki bor narsami?
Javob: Mazkur ayol noto‘g‘ri aytibdi. Bu ishlar aynan bid’at ishlardir. Bu gaplarga aslo ishonmanglar.
7-savol: Bizda ta’ziya bo‘lgan xonadon egalari sochini qirdirib oladi, ya’ni shu xonadon erkaklari bu qanday amal joizu najoizligi haqida ma’lumot bersangiz.
Javob: Amalning shariatga aloqasi yo‘q. Sizlardagi urf ekan. Buning nima e’tiqod va niyatda qilinishi bizga qorong‘u. Nima bo‘lganda ham bu bid’at amal bo‘lib qolaveradi. Chunki shariatda buning hech bir asosi yo‘q.
Savol-javoblar savollar.muslim.uz saytidan olindi
O‘MI Matbuot xizmati
Har bir tarixiy obida – xalqimiz tarixi va madaniyatining guvohi. Mirzacho‘l hududida joylashgan “Yog‘ochli sardoba” ham ana shunday noyob yodgorliklardan bo‘lib, uning me’moriy tuzilishi va muhandislik yechimi o‘z davrining ilg‘or bilimlariga tayanilganini ko‘rsatadi.
– Sardobaning gumbazsimon tuzilishi, 15 metrlik ichki diametri va 12 metr balandligi uni nafaqat amaliyotda samarali, balki arxitektura jihatdan ham o‘ziga xos namuna sifatida namoyon etadi. Yerdan ikki metr balandlikdagi tuynuklar, salqinlikni saqlovchi ventilyatsiya tizimi, simmetriyali qurilishi va devor qalinligining yuqoriga ko‘tarilgan sari yupqalashib borishi – bularning barchasi sardobaning betakrorligigidan dalolat beradi,– deydi tarixchi-arxeolog Solijon Qudratov.
Sardobaga arksimon kirish qismi orqali g‘ishtli zinapoyalardan foydalanib tushiladi. Kirish qismidagi yo‘lakcha ustidan esa xizmatchilar uchun maxsus xonalarga chiqish mumkin bo‘lgan aylanma zinapoya qurilgan.
So‘nggi yillarda mamlakatimizda turizmni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilayotgan bir paytda “Yog‘ochli sardoba” ham qayta tiklash ishlari doirasida o‘rganilmoqda. Ba’zi rekonstruksiya ishlari boshlangan bo‘lsa-da, ma’lum texnik va moliyaviy sabablarga ko‘ra, qurilish vaqtincha to‘xtab qolgan.
– Endi bu maskanni to‘liq ta’mirlab, turistik marshrutlarga qo‘shish, atrofida dam olish maskanlari, suv yo‘llari, mahalliy hunarmandchilik obyektlarini rivojlantirish rejalashtirilgan. Bunda davlat-xususiy sheriklik asosida yosh tadbirkorlarni ham jalb etish ko‘zda tutilmoqda, – deydi Sirdaryo viloyat hokimining o‘rinbosari Shohruh Isoqulov.
“Toshkent – Samarqand – Buxoro” magistral yo‘li bo‘ylab joylashgan “Yog‘ochli sardoba” hozirning o‘zidayoq sayohatchilar diqqatini o‘ziga tortmoqda. Shu bois, yaqin istiqbolda bu inshoot nafaqat tarixiy yodgorlik, balki madaniy-ma’rifiy tadbirlar o‘tkaziladigan, mahalliy va xalqaro turizmni qo‘llab-quvvatlaydigan muhim markazga aylanishi, shubhasiz.
G‘ulom Primov, O‘zA muxbiri