O‘zbek va tojik xalqlarining azal birodarligi, quda-andayu qarindoshligi ham o‘zlarini o‘rab turgan ona tabiatdan ulgu olgandek go‘yo! Ulug‘ Hisor tizmalarida jimirlab erigan qorlar Pomir tog‘larining kiftidan yo‘lga tushgan oydin buloqlarga qo‘shilib Amudaryo degan shashtli daryoni bunyod etadi.
O‘zbek bilan tojik ikki tilda so‘zlashadigan bitta millatdir, degan naql ham bejiz paydo bo‘lmagan. Dini, qadriyatlari, eng kichik irimlaridan to‘yu marakalardagi marosimlarigacha bir-biriga uyg‘un bo‘lgan bu xalqlar Markaziy Osiyoning eng so‘lim manzillarida yaqin qo‘shni bo‘lib yashashlari ham bejiz emas.
Quyida o‘zbek adabiyotining ikki zabardast shoirining qalamiga mansub bo‘lgan she’rlar ham ana shu qadim muhabbatning mevasi o‘laroq tug‘ilgan bo‘lsa neajab.
O‘zA
Abdulla Oripov
O‘zbekiston xalq shoiri
O‘zbegim tojik bilan
Do‘stu qardoshdir azaldan
O‘zbegim tojik bilan,
Ikkisi bir bayt g‘azaldan
O‘zbegim tojik bilan.
Qay yo‘sin aylay qiyos men
Bul shirin do‘stlik so‘zin,
Totlidir boldan, asaldan,
O‘zbegim tojik bilan.
Baxtga yor doim Navoiy
To Jomiy bor ekan,
Biz ular qo‘ygan tamaldan,
O‘zbegim tojik bilan.
Fahm etib boqsang agarda,
Biz qo‘sha sayyoramiz,
Bu Ali so‘zlar Zuhaldan,
O‘zbegim tojik bilan.
Bir egatning boshi senu
Bir egatning boshi men
Yer ekib tinmas hamaldan
O‘zbegim tojik bilan.
Bul qadrdon ikki do‘stga
Hohishimdir to abad
Topsa bir ma’no masaldan,
O‘zbegim tojik bilan.
Erkin Vohidov
O‘zbekiston xalq shoiri
Tojik birodarimga
Biz ikki yondosh elga,
Qarindosh, qondosh elga,
Jondosh, imondosh elga,
Farzand bo‘lamiz, do‘stim.
Shajarada tomirmiz,
Tiyonshonmiz, Pomirmiz,
Nechun o‘zdan tonurmiz,
Baland bo‘lamiz, do‘stim.
Beruniy, Ibn Sinoga,
Jomiydek pok siymoga,
Navoiydek dahoga,
Dilband bo‘lamiz do‘stim.
Shiru shakar azaldan,
Totli bizga asaldan,
Bir bayt kabi g‘azaldan,
Payvand bo‘lamiz, do‘stim.
Qonlar olud yerimiz,
Yov ko‘ksida tiyrimiz,
Birimiz o‘q, birimiz—
Kamand bo‘lamiz, do‘stim.
O‘rtamizga ko‘p nifoq,
Solmoq bo‘ldilar biroq,
Asli biz et va tirnoq—
Monand bo‘lamiz, do‘stim.
Bir zaminda don ekib,
Bir Vatanda jon chekib,
Do‘st g‘amiga qad egib,
Dardmand bo‘lamiz, do‘stim.
Biz xush niyat me’morlar,
Qulab eski devorlar,
Yayrasa do‘stu yorlar,
Xursand bo‘lamiz, do‘stim.
O‘MI Matbuot xizmati
Ayoli vafot etganidan keyin eri juda mayus bo‘lib qoldi. Bir kuni uning yaqin do‘sti uni koyidi:
– Haliyam uylanmadingmi?
– Yo‘q, – dedi u.
– Nega, nahotki boshqa ayollar ichida senga yoqadigani bo‘lmasa?
– Rahmatli ayolimga o‘xshagani topilmasa kerak...
– Qo‘ysang-chi, ayollarning bari bir-biriga o‘xshaydi-ku!..
– Men zohirini aytmayapman. Ichki olamini, botinini aytyapman.
Yigit hayron bo‘lib qarab turgan do‘stiga hayotida bo‘lgan birgina voqeani gapirib berdi:
“Bir kuni ayolim jahlimni chiqardi. Qattiq urishdim va uni ota uyiga haydadim. Jimgina ketdi. Oradan bir necha kun o‘tgach, qilgan ishimdan pushaymon bo‘ldim. Aslida ayb o‘zimdan o‘tganini angladim. Ming andisha bilan qaynotamnikiga bordim. Eshik oldida biroz turib qoldim. So‘ng eshikni taqillatdim. Ayolim ochdi va meni hayratda qoldirib, xuddi oramizda hech gap o‘tmaganday, baland ovozda:
– Assalomu alaykum dadajonisi, safaringiz yaxshi o‘tdimi? – deya tabassum bilan ko‘zini qisib qo‘ydi. Unga bir nimalar demoqchi bo‘lgan edim, u meni qattiq bag‘riga bosib, bunday dedi:
– Gapirmang, ota-onamga sizni “safarga ketdilar”, dedim...
Ana shunday fahmli, oqila edi ayolim. Shuning uchun ham unga hech birini o‘xshatolmay, uylanolmay yuribman, do‘stim”.
Ha, azizlar! Alloh taolo erkakni ayol uchun, ayolni erkak uchun ne’mat qilib bergan. To‘g‘ri, ba’zilar bir-birlarining kamchiliklaridan shikoyat qilib qolishadi. Ammo hech kim benuqson emas. Mukammal ayolni ham, erkakni ham axtarmang bu dunyoda. Hikoyada kelganidek, ba’zida er uchun bir jufti halol butun dunyodagi ayollardan afzal bo‘lishi mumkin. Shunday ekan, ahli ayolimizni qadrlaylik. Zero, u ham kimningdir farzandi, bolalarimizning onasi. Eng muhimi, Allohning bizga bergan omonatidir.
Akbarshoh RASULOV