Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyul, 2025   |   29 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:34
Quyosh
05:11
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:52
Xufton
21:21
Bismillah
24 Iyul, 2025, 29 Muharram, 1447

Vaqt qilichdir...

10.03.2018   5306   3 min.
Vaqt qilichdir...

Alloh taolo inson hayotiga zarur bo‘lgan barcha narsalarni, shu jumladan, uning umrini, vaqtini belgilab, hisoblab chegarasi, qadr-qiymati bilan yaratdi. Bu haqda Qur’oni karimda xabar berib shunday deydi: «Uning dargohida har bir narsa o‘lchovlidir» (Ra’d, 8 ).

Shundan kelib chiqqan holda, har birimiz o‘zimizga berilgan vaqtdan unumli foydalanishga intilishimiz lozim ekan. Ulug‘ ajdodlarimiz, buyuk olimlarimiz vaqtlariga juda xaris bo‘lgan. Zero, ular inson uchun berilgan vaqtni chegarali va qiymati yuqori ekanini yaxshi bilgan va shunga muvofiq amal qilgan. Buyuk olim Hasan Basriy rahmatullohu alayh aytadi: «Men bir qavmni ko‘rdim, sizlarga qaraganda o‘z vaqtlariga dirhamu dinorlardan ham ko‘ra muhabbatli edi, ya’ni umr vaqtlarining har bir daqiqasini g‘animat bilar va umrni foydali amallarga, dunyo obodligiga sarflashardi».

Umar ibn Abdulaziz rahimahulloh  aytadi: «Kecha va kunduz sening jismingda o‘z ishini ko‘rsatyapti, demak, sen ham ularni g‘animat bil va foydalanib qol».

Ba’zi donishmandlar: «Manfurlikning alomati vaqtni zoye qilishdir», deb ta’kidlashgan. Ayrim olimlar esa: «Vaqt qilichdir, agar sen uni kesmasang, u seni kesadi, ya’ni umring behuda kechadi», deb ta’kidlashgan.

Hazrati Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam ham hayoti, so‘zlari, amallari, ibodatlari, ummatlariga g‘amxo‘rliklari, mehr-muhabbatlari, bashoratlari orqali vaqt bebaho ne’mat ekanini ta’kidlab, bunday deganlar: «Besh narsani besh narsadan oldin g‘animat biling: keksalikdan oldin yoshlikni, betoblikdan oldin salomatlikni, faqirlikdan oldin boylikni, bandlikdan oldin bo‘sh vaqtingni, o‘limingdan oldin tiriklikni g‘animat biling» (Buxoriy va Muslim rivoyati).

Imom Hasan Basriy rahimahulloh hikmatlarining birida bunday deb marhamat qilgan: «Har kuni tong yorishganda Alloh tomonidan bir jarchi: «Ey Odam bolasi! Men yangi kunman, sening barcha amalingga guvohman. Mendan yaxshi amallar qilib, foydalanib qol, chunki men to qiyomat kuniga qadar qayta kelmayman», deb jar soladi».

Dinimizning ta’limotida ham vaqtning qadr-qiymati yuqori bo‘lgani uchun ham subh vaqtida uyg‘onishga chaqiriladi. Bu haqdagi odob-axloqlarimiz talabiga ko‘ra, ko‘p uxlash xosiyatli emas. Besh soatdan sakkiz soatgacha bo‘lgan uyqu eng afzalidir. Zero, donishmandlar ko‘p gapirish, ko‘p yeyish qatori ko‘p uxlashdan ham qaytargan. Xabarlarda kelishicha, «Tongda uxlash rizqni kamaytiradi». G‘ayratli, shijoatli bo‘lish, loqaydlik va beparvolikdan uzoqda bo‘lish zarur. Chunki hazrati Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam bir hadislarida shunday marhamat qilganlar: «Alloh taolo O‘z bandalari orasida g‘ayratlisini yaxshi ko‘radi» (Tabaroniy rivoyati).

 

Muslim ATAYEV,

Tarix fanlari nomzodi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo bo‘limi xodimi

O‘MI Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Anqarada Turkiy davlatlar ulamolari o‘zaro tajriba almashmoqda

23.07.2025   1607   1 min.
Anqarada Turkiy davlatlar ulamolari o‘zaro tajriba almashmoqda

Shu kunlarda Turkiy davlatlar tashkilotiga a’zo mamlakatlar Diniy idoralari huzuridagi Fatvo kengashining navbatdagi seminari Turkiya poytaxti Anqara shahrida bo‘lib o‘tmoqda. Unda O‘zbekiston, Turkiya, Qirg‘iziston, Qozog‘iston va Ozarbayjon davlatlaridan kelgan mutaxassislar ishtirok etmoqda.
 

Tadbir Turkiy davlatlar tashkiloti kotibiyati tashabbusi va Turkiya diyonat ishlari boshqarmasi hamkorligida tashkil etilgan yig‘ilish olti kunlik maxsus seminar shaklida o‘tkazilmoqda. 


Mazkur yig‘ilishda yangi oyni kuzatish, namoz vaqtlari, taqvim tuzish, ozuqa mahsulotlariga qo‘shiladigan jelatin moddasining hukmi, safar masofasi, zakot nisobini aniqlashga oid masalalar bo‘yicha har bir yurt vakili o‘z tajribalarini bayon qilib, fikr-mulohaza almashmoqda. Shuningdek, tadbir qatnashchilari Turkiya diyonat ishlari boshqarmasi ish faoliyati bilan ham yaqindan tanishmoqda. 


Yig‘ilishdan ko‘zlangan maqsad Turkiy davlatlar o‘rtasida diniy-ma’rifiy aloqalarni yanada mustahkamlash, fatvolar chiqarishda o‘zaro yakdillik va birxillikni ta’minlashdir.   


Ushbu xalqaro seminarda O‘zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi ulamolari G‘ulomiddin domla Xolboyev, Hikmatulloh domla Toshtemirov, Abdulatif domla Tursunov qatnashmoqda.  

O‘zbekiston musulmonlari idorasi 
Matbuot xizmati

Anqarada Turkiy davlatlar ulamolari o‘zaro tajriba almashmoqda Anqarada Turkiy davlatlar ulamolari o‘zaro tajriba almashmoqda