Odam savdosi jinoyati bugungi kunda dunyo hamjamiyatini jiddiy tashvishga solayotir. Ushbu jinoyat muayyan hudud yoki qit’adagina emas, asta-sekin dunyoning turli nuqtalariga kirib borayotgani uchun ham xavflidir. Unga qarshi kurashish, oldini olish bo‘yicha jiddiy choralar ko‘rilmoqda. Bu borada mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ishlar jahon hamjamiyatining haqli e’tirofiga sazovor bo‘lmoqda.
Xususan, 2008 yili mamlakatimiz parlamenti “Odam savdosiga qarshi kurash to‘g‘risida”gi Qonunni qabul qildi. Shuningdek, Prezidentimizning “Odam savdosiga qarshi kurashish samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori e’lon qilindi. Bundan tashqari, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarori bilan Odam savdosi jabrdiydalariga yordam berish va ularni himoya qilish bo‘yicha respublika reabilitatsiya Markazi tashkil etildi.
Odam savdosi jabrdiydalarini qulay yashash va shaxsiy gigiyena shart-sharoitlari, shuningdek, oziq-ovqat, dorivor vositalar va tibbiyot buyumlari bilan ta’minlash, ularga kechiktirib bo‘lmaydigan tibbiy, ruhiy, ijtimoiy, huquqiy va boshqa yordam ko‘rsatishdan tashqari, xavfsizligini ta’minlash, qarindoshlari bilan muloqot o‘rnatishiga ko‘maklashish ushbu markazning asosiy vazifalaridir.
Bugungacha markaz xizmatidan foydalangan mingga yaqin jabrdiydalarning 28 foizini ayollar va 2,9 foizini voyaga yetmagan bolalar tashkil etadi. Ularga tibbiy, ruhiy yordamdan tashqari, ish topishlariga ham ko‘maklashildi. Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining joylardagi bo‘limlari bilan birgalikda ularni ish bilan ta’minlash masalasi ijobiy hal qilib berilmoqda.
Shu o‘rinda alohida ta’kidlash lozim, odam savdosi jinoyatidan jabrlanganlarni to‘g‘ri tushunib, tiklanib olishlariga beg‘araz yordam ko‘rsatishda mamlakatimizning turli idoralari mas’ul xodimlaridan tortib, oddiy fuqarolarigacha o‘zlarining yuksak insoniylik xislatlarini namoyon etmoqdalar. Xususan, Markazga murojaat qilayotganlarning bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etib, madaniy hordiq chiqarishlarida “O‘zbekkino” Milliy agentligi, O‘zbekiston Milliy akademik drama teatri hamda boshqa madaniyat muassasalari xodimlarining xizmati alohida ta’kidga loyiq. Shuningdek, jabrdiydalarning doimiy yashash joylariga yetib olishlariga ham qator tashkilotlar homiylik yordami ko‘rsatishyapti. Fursatdan foydalanib, bu borada katta yordam berayotgan homiy tashkilotlar qatori O‘zbekiston Respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi va uning joylardagi boshqarmalari, Bandlik markazlari, prokuratura hamda ichki ishlar tizimi xodimlariga minnatdorlik bildiramiz.
Ziyoda FARHODOVA,
Odam savdosi jabrdiydalariga yordam berish
va ularni himoya qilish respublika
reabilitatsiya markazi xodimasi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
عَنْ أَبِي مُوسَى t قَالَ: صَلَّيْنَا الْمَغْرِبَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، ثُمَّ قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، فَخَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: مَا زِلْتُمْ هَاهُنَا، قُلْنَا: نَعَمْ يَا رَسُولَ اللهِ، قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، قَالَ: أَحْسَنْتُمْ أَوْ أَصَبْتُمْ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ وَكَانَ كَثِيرًا مَا يَفْعَلُهُ فَقَالَ: النُّجُومُ أَمَنَةٌ لِلسَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ أُتِيَ السَّمَاءَ مَا تُوعَدُ، وَأَنَا أَمَنَةٌ لِأَصْحَابِي فَإِذَا ذَهَبْتُ أُتِيَ أَصْحَابِي مَا يُوعَدُونَ، وَأَصْحَابِي أَمَنَةٌ لِأُمَّتِي فَإِذَا ذَهَبَتْ أَصْحَابِي أُتِيَ أُمَّتِي مَا يُوعَدُونَ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan Shom namozini o‘qidik. So‘ngra «Xuftonni o‘qigunimizcha o‘tirib turaylik», dedik. Bas, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga chiqdilar va:
«Hali ham shu yerdamisizlar?» dedilar.
«Ha, yo Allohning Rasuli. Xuftonni o‘qigunimizcha o‘tirib turaylik, dedik», deb javob berdik.
«Yaxshi qilibsizlar» yoki «To‘g‘ri qilibsizlar», dedilar u zot. So‘ngra boshlarini osmonga ko‘tardilar. Ko‘pincha shunday qilar edilar. Keyin u zot:
«Yulduzlar osmon uchun omonlikdir. Qachon yulduzlar ketsa, osmonga unga tahdid qilingan narsa keladi. Men sahobalarim uchun omonlikdirman. Qachon men ketsam, sahobalarimga ularga tahdid qilingan narsa keladi. Sahobalarim ummatim uchun omonlikdirlar. Qachon sahobalarim ketsalar, ummatimga ularga tahdid qilingan narsa keladir», dedilar».
Muslim rivoyat qilgan.
Ushbu hadisi sharifda Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning masjidlarida bo‘ladigan suhbatlardan birining mazmuni haqida so‘z ketmoqda. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning masjidlari o‘sha paytdagi Islom jamiyatining qalbi – yuragi ekanligi hammaga ma’lum. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning shaxslari musulmonlarga o‘rnak bo‘lganidek, u zotning masjidlari ham o‘zga masjidlarga o‘rnakdir. Islom jamiyatida har bir masjid o‘z qavmidan tashkil topgan kichik jamiyatning tinimsiz urib turgan yuragi bo‘lishi kerak.
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam mazkur suhbatda sahobai kiromlarga ajoyib o‘xshatish ila o‘zlarining fazllarini bayon qilib bermoqdalar:
«Yulduzlar osmon uchun omonlikdir».
Yulduzlar osmonda tursalar, osmon omon bo‘ladi. Ular osmonning omonlik ishonchlaridir.
«Qachon yulduzlar ketsa, osmonga unga tahdid qilingan narsa keladi».
Osmonga tahdid qilingan narsa uning nizomining buzilishi va qiyomat qoim bo‘lishidir.
«Men sahobalarim uchun omonlikdirman».
Osmon yulduzlar bilan omon turganidek, sahobai kiromlar ham Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan tinch-omon yashar ekanlar.
«Qachon men ketsam, sahobalarimga ularga tahdid qilingan narsa keladi».
Sahobai kiromlarga tahdid qilingan narsa ularning oralarida xilof va kelishmovchiliklar kelib chiqishidir.
«Sahobalarim ummatim uchun omonlikdirlar».
Osmon yuduzlar bilan, sahobai kiromlar Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan tinch-omon yashaganlaridek, Islom ummati ham sahobai kiromlar bilan tinch yashar ekanlar.
«Qachon sahobalarim ketsalar, ummatimga ularga tahdid qilingan narsa keladir».
Islom ummatiga tahdid qilingan narsa havoi nafsga ergashish va molu dunyoga o‘ch bo‘lish kabi nuqsonlarga mubtalo bo‘lishdir.
Ushbu hadisi sharifdan sahobai kiromlarning fazllari qanchalik ulug‘ ekanligini bilib olishimiz kerak. Ana shunday ulug‘ fazl egalari bo‘lgan zotlarni hurmatlash va ulardan o‘rnak olish musulmon ummatining burchidir.
«Hadis va hayot» kitobining 21-juzidan olindi