Qur’oni karimda musibatlar yechimi
Inson hayotini birdek ravon, musibatlarsiz o‘tishini istaydi. Shu sababli, ba’zilar boshiga biror kulfat yetsa tushkunlikka tushadi, noumid bo‘lib nima qilishni bilmaydi. Ba’zilar bu musibatlarning yechimini topa olmaganidan siqilib folbinning huzuriga boradi, boshqasi esa ichkilikka beriladi. Natijada, o‘ziga ham, yaqinlariga ham zarar yetadi.
Har bir banda hayoti davomida turli qiyinchilik va musibatlarga duch keladi. Chunki bu hayot sinov va imtihonlardan iborat. Bu haqda Qur’oni karimda bunday ma’lum qilinadi: «Sizlarni biroz xavf-xatar, ochlik (azobi) bilan, molu jon va mevalar (hosili)ni kamaytirish yo‘li bilan sinagaymiz» (Baqara surasi, 155-oyat).
Darhaqiqat, Alloh taolo qiyinchilik va musibatlar orqali imonimizni sinaydi. Mol-mulkning kasodga uchrashi, bemor bo‘lish, o‘qish yoki ishdagi muvaffaqiyatsizlik kabilarning barchasi sinovdir. Ushbu oyat har qanday kishiga ham musibat yetishi mumkinligiga dalolat qiladi. Biror bandaga yetgan musibat Alloh taolo u bandani yomon ko‘rganidan emas yoki aksincha, bandaga yetgan ne’mat u bandani Alloh yaxshi ko‘rganidan ham emas. Alloh taolo o‘zi xohlagan bandasini goh yaxshilik bilan, ba’zan qiyinchilik bilan sinaydi.
Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilinadi: «Nabiy (sollallohu alayhi va sallam): “Musulmonga qay bir musibat: charchashmi, bemorlikmi, tashvishmi, xafachilikmi, ozormi, g‘am-g‘ussami, hattoki tikan kirishmi yetadigan bo‘lsa, albatta, Alloh ular ila uning xatolarini kafforat qilur”, dedilar» (Imom Buxoriy va Muslim rivoyati).
Alloh taolo bandalarini yaxshilik bilan ham, yomonlik bilan ham imtihon qilishini, har bir ish faqat Uning irodasi bilan bo‘lishini bilgan musulmon musibatlarda o‘zini yo‘qotib qo‘ymaydi. Chunki Qur’oni karimda musibatlarning oson yechimi ochiq-oydin bayon qilingan:
«...(Shunday holatlarda) sabr qiluvchilarga xushxabar bering (ey Muhammad)! Ularga musibat yetganda: “Albatta, biz Allohning ixtiyoridamiz va albatta, biz Uning huzuriga qaytuvchilarmiz”, – deydilar» (Baqara surasi, 155–156-oyat).
Musibat yetganida Allohni eslash, istig‘for so‘rash va O‘zidan umidvor bo‘lish musibatning yechimidir.
Yunus (alayhissalom) ana shu yo‘l bilan musibatdan forig‘ bo‘ldilar. Qur’oni karimda bunday marhamat qilinadi: «Zunnun (Yunus)ning (o‘z qavmidan) g‘azablangan holda (qishlog‘idan chiqib) ketib, Bizni unga qarshi chiqa olmaydi, deb o‘ylagan paytini, so‘ng (Biz uni baliq qorniga tashlaganimizdan keyin) qorong‘i zulmatlar ichra: “Sendan o‘zga iloh yo‘qdir. Sen (barcha) nuqsonlardan pokdirsan. Darhaqiqat, men (o‘zimga) zulm qiluvchilardan bo‘ldim”, deb nido qilgan (paytini eslang!) Bas, Biz uning (duosini) ijobat qildik va uni g‘amdan qutqardik. Biz mo‘minlarga mana shunday najot berurmiz» (Anbiyo surasi, 87–88-oyat).
Davron NURMUHAMMAD
tayyorladi
“Guruhbozlik qilmang!”
Sabrsizlik musulmonlar orasida turli ixtiloflar, urush-janjallar kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Alloh Taolo sabr qiluvchilar bilan bo‘ladi. Ularni turli yomonliklardan asraydi. Sabr qilmay, chidamsiz bo‘lganlar esa, ixtilof girdobiga duchor bo‘ladilar.
Oyati karimaning oxirida Alloh taolo: “Va sabr qiling. Albatta, Alloh sabr qiluvchilar bilandir”, deb marhamat qilgan.
Shuningdek, Alloh taolo “Rum” surasi 31-32 oyatlarda mo‘min-musulmonlarga quyidagi xitobni qiladi: “...Va mushriklardan bo‘lmang. Dinlarida tafriqaga tushgan, guruh-guruh bo‘lib olib, har bir jamoa o‘z oldidagi narsadan shod bo‘lganlardan bo‘lmang”.
Demak, dinda tafriqaga tushish mushriklarning ishi bo‘lib tanilgan ekan. Guruh-guruh bo‘lib olib, ixtilof chiqarish, talashib-tortishish ham mushriklarning ishi ekan. Har bir jamoa o‘z oldidagi narsadan shod bo‘lib, boshqalarni past sanashi ham mushriklarning ishi ekan.
Alloh taolo “An’om” surasi 109-oyatda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga xitob qilib: “Dinlarini tafriqa qilib, o‘zlari guruhbozlik qilganlar bilan hech bir aloqang yo‘q. Albatta, ularning ishi Allohning O‘ziga havola. So‘ngra qilgan ishlarining xabarini berur”, degan.
Ushbu oyati karimada Alloh taolo tafriqa va guruhbozlikka olib boradigan nizo hamda ixtiloflarni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning yo‘llaridan boshqa, ul hidoyat yo‘liga teskari yo‘l hisoblamoqda. Alloh taolo bu oyatda tafriqa va guruhbozlik Payg‘ambarimizning ummatlariga munosib emasligini qattiq ta’kidlamoqda.
Alloh taolo “Oli Imron” surasida siz bilan biz musulmonlarga xitob qilib: “O‘zlariga ochiq bayonotlar kelganidan keyin bo‘linib, tafriqaga tushganlarga o‘xshash bo‘lmanglar! Ana o‘shalarga ulug‘ azob bordir”, degan.
Tafriqaga tushib bir-birimiz ila tortishish nizolar urchib, fayzu baraka ko‘tarilishiga sabab bo‘ladi.
Yangiqo‘rg‘on tumani "Sayid bobo Termiziy" jome masjidi
imom-xatibi Abduvali Mahmudxonov
@SOFTALIMOTLAR
