Abu Zarr G‘iforiydan (roziyallohu anhu) rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) dedilar: Alloh taolo bunday marhamat qiladi:
“Ey bandalarim! Men sitamni O‘zimga harom qildim. Uni sizlarning oralaringizda ham harom qildim. Bir-birlaringizga sitam qilmanglar.
Ey bandalarim! Men to‘g‘ri yo‘lga yo‘llaganlardan boshqa hammangiz adashgansiz. Mendan to‘g‘ri yo‘lni so‘ranglar, sizlarni to‘g‘ri yo‘lga yo‘llayman.
Ey bandalarim! Men rizqlantirganlardan boshqa barchangiz ochsiz. Mendan rizq so‘ranglar, sizlarni to‘ydiraman.
Ey bandalarim! Men kiyim berganlardan boshqangiz yalang‘ochsiz. Mendan kiyim so‘ranglar, kiyim beraman.
Ey bandalarim! Sizlar kechayu kunduz xato (gunoh) qilasiz. Men barcha gunohlarni kechirguvchiman. Mendan gunohlaringizni kechirishimni so‘ranglar, gunohlaringizni kechiraman.
Ey bandalarim! Menga zarar yetkaza olmaysiz, chunki zararingiz yetadigan darajada emassiz. Menga foyda keltira olmaysiz, chunki foyda keltiradigan mavqeda emassiz.
Ey bandalarim! Sizlardan avvalgilar va keyingilar, insonlar va jinlar orangizdagi eng taqvodor odamdek bo‘lsa ham, mulkimni aslo ko‘paytirmaydi.
Ey bandalarim! Sizlardan avvalgilar va keyingilar, insonlar va jinlar orangizdagi eng fojir odamdek bo‘lsa ham, mulkimdan bir narsani kamaytirmaydi.
Ey bandalarim! Sizlardan avvalgilar va keyingilar, insonlar va jinlar hamma bir maydonga to‘planib, Mendan so‘rasa, har bir insonga so‘raganini bersam, mulkim dengizga botirib chiqarilgan ignaning uchidagi suvchalik ham kamaymaydi.
Ey bandalarim! Amallaringizni hisoblab qo‘yaman. So‘ng ularning evazini (mukofoti yoki jazosini) to‘liq qilib beraman. Kim yaxshilikka ergashsa, Alloh taologa hamd aytsin. Kim yomonlikka yo‘liqsa, o‘zidan boshqani ayblamasin!” (Imom Muslim, Imom Termiziy).
Sharh: Bu qudsiy hadis har birimiz bilishimiz kerak bo‘lgan masalalarni qamrab olgani bilan alohida ahamiyatga ega. Uning sharhiga bag‘ishlangan maxsus kitoblar ham yozilgan. Abu Idris Havloniy ushbu hadisga chuqur ehtirom ko‘rsatib rivoyat qilgan.
“Albatta, Alloh bir zarra miqdorida (ham birovga) zulm qilmagay. Agar (o‘sha miqdorda) yaxshilik bo‘lsa, uni (bir necha barobar) ko‘paytirur va O‘z huzuridan ulug‘ mukofot (jannat) ato etur” (Niso, 40).
Butun koinot Alloh taologa tegishli. Uning biror sherigi yo‘q. U o‘z mulkini istaganicha tasarruf qiladi.
Alloh taolo sitamni bandalariga ham harom qilgan. Zero sitam bor joyda adolat bo‘lmaydi. Adolat bo‘lmagan joyda parokandalik, buzuqlik avj oladi. Osoyishtalik yo‘qoladi.
Hadisda “hammangiz adashgansiz” deyilishi, inson tabiatidagi shahvat, rohatga mukkasidan ketish kabi mayllarni o‘z holiga qo‘ysa, adashib ketishiga ishoradir. Bu mayllarni faqat Alloh taoloning inoyati bilan jilovlash mumkin.
Alloh taolo barcha jonzotning rizqini belgilab qo‘ygan. U dengiz ostidagi mavjudotga ham, toshning orasidagi jonivorga ham rizqini yetkazib turadi. Hech kim U belgilab qo‘ygan rizqdan oshiq bir luqma ham tanovul qilolmaydi.
Rizq deganda faqat yeyish-ichishga yaraydigan narsalar ko‘zda tutilmaydi. Balki kiyim-kechak, uy-joy va insonning yashashi uchun lozim bo‘lgan barcha vositalar ham rizqdir.
Banda bilib-bilmay adashadi, gunoh qiladi. Adashganini va gunohlarini bo‘yniga olib, tavba qilsa, Yaratgan kechiradi. Alloh taolo gunohlarni kechiruvchi, xatolarni berkituvchidir. «(Ey Muhammad!) O‘z jonlariga (gunoh bilan) zulm qilgan bandalarimga ayting: “Allohning rahmatidan noumid bo‘lmanglar! Alloh barcha gunohlarni kechiradi. Albatta, U Mag‘firatli va Rahmlidir”» (Zumar, 53).
Alloh taolo Somaddir, ya’ni butun mavjudot hojatlarini ravo qilishini tilab Unga yolvoradi. Uning tengi, hojati yo‘qdir, nuqsonsizdir. Har lahzada sanoqsiz narsalarga muhtoj bo‘lgan ins va jin Unga zarar ham, foyda ham yetkazishga aslo qodir bo‘lolmaydi. Insonlar va jinlar yaxshi amal, toat qilishsa, azobdan qutilishadi. Yomon ishlar qilib, gunohkor bo‘lishsa, azobga uchraydilar. Qilgan amallarining barchasi o‘zlariga foyda yo zarardir. Alloh taolo mehribonligidan ularni yomonlikdan qaytarib, yaxshilikka buyurgan.
Banda nima so‘rasa, tilasa Alloh taolodan so‘rashi, tilashi kerak. Hadisda shunday amr qilingan. Chunki barcha mulk Unikidir. Dengiz suvi Alloh taolo mulki qatrasining qatrasidir.
Kishi erishgan har bir yaxshilik Alloh taoloning fazlidir. Yomonlikka duch kelsa qilmishidandir. Buni yaxshi anglamagan kimsalar adashadi. Yaxshilikni o‘zidan deb bilgan kibr va manmanlikka beriladi. Yomonlikni o‘zidan ko‘rmagan kimsa o‘zini tuzatish, o‘nglanish o‘rniga atrofidagilarni tanqid qilish, o‘zi yashab turgan jamiyat qonun-qoidasidan norozilik kabi illatlar chohiga tushib qoladi. Bu ikki holatdan ham Alloh taolo asrasin!
No‘mon ABDULMAJID
tayyorladi.
Xabaringiz bor, 2025 yil hajga borgan yurtdoshlarimiz Arafot vodiysida muhtaram Prezidentimizga Qurbon hayiti tabrigini yo‘llab, yurtga qaytgach har bir hoji «Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari» degan ezgu tashabbusni bir ovozdan olg‘a surgan edilar.
Ana shu ezgu tashabbus bugun amalga ko‘chib, hojilar, imom-xatiblar, mahalla faollari bilan birgalikda xonadonlarga, oilalarga kirib boryapti.
Bugun, 10 iyul kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi Xorazm viloyati vakili Xayrulla domla Abdullayev boshchiligida tuman bosh imom-xatiblari, hojilar, otinoyilar va mahalla faollari ishtirokida Xonqa tumanidagi «Sayid ota» jome masjidida sayyor yig‘ilish bo‘lib o‘tdi.
Tadbirdan so‘ng Xayrulla domla Abdullayev hududdagi bemor va nogironligi bor oilalar holidan xabar olib, moddiy ko‘maklar ko‘rsatdi hamda haqlariga xayrli duolar qildi.
Ishchi guruh a’zolari hamda imom-xatiblar, vakillik xodimlari, tuman bosh imom-xatiblari va otinoyilari, shuningdek, “Haj – 2025” ziyoratchilari, mahalla raislari ishtirokida tumandagi mahallalarga tashrif buyurdilar.
Mahalladagi oilalarga kirilib, ehtiyojmand, boquvchisini yo‘qotgan, kam ta’minlangan, nogironligi bor oilalar holidan xabar olindi. Shuningdek, er-xotin, aka-uka, ota-bola, qaynona-kelin, o‘rtasidagi kelishmovchilik va janjallar sababli notinch bo‘lib turgan oilalar o‘rganilib, ularga nasihat qilindi. Ajrim yoqasida turgan yoshlar yarashtirildi, spirtli ichimlikka ruju qo‘ygan kishilar bilan yakka tartibda suhbatlar o‘tkazilib, ularga yo‘l-yo‘riqlar ko‘rsatildi, tavsiyalar berildi.
Shuningdek, adashib aqidasi buzuq kimsalar tuzog‘iga tushib qolgan fuqarolar bilan ham suhbatlar o‘tkazilib, ularga islomning sof ta’limoti haqida ma’lumotlar berildi.
Shundan so‘ng ushbu sayyor uchrashuvda ishtirok etgan diniy soha xodimlari bilan tahliliy yig‘ilish tashkil qilindi. Unda tumandagi mahallalarda o‘rganilgan muammolar, diniy sohadagi yutuq hamda kamchiliklar muhokama qilinib, ijroga yo‘naltirildi. O‘tkazilgan tahliliy yig‘ilishda masjidning hujjat yuritish va obodonchilik bo‘yicha hamda aholining turli qatlamlaridan o‘rganilgan kamchilik va muammolar hamkor tashkilotlar bilan birgalikda ijroga yo‘naltirish choralari muhokama qilindi. Shuning bilan bir qatorda, diniy soha xodimlariga rahbarlar tomonidan aholi bilan yanada yaqinroq ishlash, sohaning rivojini yanada takomillashtirish hamda joylarda diniy vaziyatni yanada sog‘lomlashtirish va shu kabi dolzarb yo‘nalishlar bo‘yicha kerakli ko‘rsatma hamda topshiriqlar berildi.
Mazkur tadbirlardan so‘ng Allohdan yurtimiz tinchligi, osmonimiz musaffoligi, yurtboshimizning olib borayotgan ishlariga zafarlar so‘ragan holda xayrli duolar qilindi.
Xorazm viloyati vakilligi
Matbuot xizmati