Jannatda Rasululloh bilan birga bo‘luvchi inson
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yetimlarni tarbiya qilish, parvarishlashga targ‘ib qilganlar va ular himoyasining haqi to‘g‘risida ham ogohlantirganlar, o‘zlari ham bu axloqi hamidaga amal qilib, yetimlar himoyasida o‘rnak bo‘lganlar.
Ummu Saiyd binti Murradan rivoyat qilingan hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “O‘z yetimini yoki begona yetimni kafolatiga olib, agar Allohga taqvo qilsa, men bilan jannatda mana bunday bo‘ladi” dedilar va ikki (ko‘rsatgich va o‘rta) barmoqlariga ishora qildilar” (Imom Buxoriy rivoyati).
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Musulmonlarning uylari ichida eng yaxshisi yetimga yaxshilik qilinadigan uydir. Musulmonlarning uylari ichida eng yomoni undagi yetimga yomonlik qilinadigan uydir”, dedilar. So‘ngra ikki barmoqlariga ishora qilib: “Men va yetimning kafili jannatda mana bundaymiz” dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Abu Umoma roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh azza va jalla uchun bir yetimning boshini silasa, qo‘li nechta sochning ustidan o‘tsa, shuncha hasanot yoziladi. Kim o‘z huzuridagi yetim qizga yoki bolaga yaxshilik qilsa, men o‘sha odam bilan jannatda mana bunday bo‘laman” deb ikki barmoqlarini yaqinlashtirdilar (Imom Abu Dardo rivoyati).
Amr ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim ota-onadan yetim qolgan qizchani u behojat bo‘lgunicha tarbiya qilsa, unga albatta jannat vojib bo‘ladi” dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh uchun uylarning eng yaxshisi unda izzat-ikrom qilinadigan yetim bor uydir”, deganlar (Imom Bayhaqiy, Imom Tabaroniy rivoyati).
Mulohaza qilsangiz, boshdagi sochning sanog‘i ming-minglabni tashkil etadi. Kim yetimga mehr ko‘rsatib, uning boshini silasa, o‘sha soch tolasi barobarida ajr-mukofot va’da qilinyapti. Bu albatta, yetimning boshini silaganga, ammo uning boshini silashlik bilan bir qatorda unga ta’lim-tarbiya, oziq-ovqat, kiyim-bosh, ayni paytda, boshpana bergan, umrini uning kamolga yetishiga sarf qilgan saxovatpesha insonlar oladigan ajru mukofotning hisobiga yetib bo‘lmasa kerak. Xususan, yetimparvar xonadonga berilgan bahoni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hadisi shariflaridan o‘qib ko‘rganingizdan keyin o‘sha xonadonga muhabbatingiz, hurmatingiz oshmay qolmaydi. Chunki, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dunyodagi eng yaxshi xonadon yetimi bor xonadan deb ta’rif berdilar.
Binobarin, har bir xonadon jamiyatning ana shu qatlamiga e’tibor qaratsa, qanchalar mukofotga ega bo‘lishi hadisi sharifdan ko‘rinib turibdi. Uning xonadoni xayrli xonadonga aylanishi, o‘zi esa Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan jannatda ikki barmoq kabi yaqin bo‘lishi uning jannati ekanligining xushxabari emasmi? Axir dunyoda yaxshi amallarni qilib, jannatda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan yonma-yon bo‘lishdan ko‘ra, yaxshiroq nima bor?! Bundan-da ziyodaroq yaxshilik qilish mumkinmi?
Ayni shu va’daga e’tiboran yetimga kafil bo‘lgan inson imon-ibodatlari bilan birgalikda jannati ekanining va’dasi berilyapti. Chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiyomat kuni albatta jannat eshigi oldida turib, o‘z ummatlarini chorlashlari ayni haqiqatdir.
Abdulhay TURSUNOV,
Namangan viloyati Bosh imom-xatibi.
Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!
2025 yilning 26 iyun kuni – yangi 1447 hijriy yil – Muharram oyi boshlanishining 1 kunidir. Ashuro kuni 2025 yilning 5 iyul, shanba kuniga to‘g‘ri keladi.
Muharram oyi qanday oy?
Muharram oyi – musulmonlar taqvimining birinchi oyidir. Bu oy Alloh taolo urush, qon to‘kishni harom qilgan (Zulhijja, Zulqa’da, Muharram, Rajab) to‘rt oyning biri bo‘lib, uning o‘ninchi kuni ya’ni, ashuro kuni alohida fazilatlarga ega.
Ashuro qanday kun?
Bu kun haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu shunday yaxshi kundirki, bu kunda Alloh Bani Isroilni dushmanlaridan qutqargan. Shu bois Muso alayhissalom bu kunda ro‘za tutgan. Men Musoga ko‘proq (yaqin bo‘lishga) haqliroqman”, dedilar va u kunda ro‘za tutib, odamlarni ham uning ro‘zasini tutishga buyurdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).
Ashuro kuni ro‘za tutish o‘tgan bir yillik gunohlarga kafforat bo‘ladi.
Bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ashuro kunining ro‘zasi – Allohdan umid qilamanki – bir yil oldingi gunohlarga kafforat bo‘ladi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
Bu kun yaqinlarga kengchilik qilish, bir yillik kengchilikka sabab bo‘ladi.
Abu Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ashuro kuni ahli ayoliga kenglik yaratsa, Alloh unga yil bo‘yi kenglik yaratadi”, dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Sufyon ibn Uyayna rahmatullohi alayh: “Bu hadisni oltmish yil tajriba qildim va faqatgina yaxshilik ko‘rdim”, deganlar.
Ashuro kunini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday o‘tkazardilar?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kunni o‘tkazib yubormaslik uchun qattiq harakat qilardilar, uning savobiga erishish uchun bu kunning kelishini intiqlik bilan kutardilar. Bu haqda Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni Ashuro kuni ro‘zasini Ramazon oyi ro‘zasini kutib sog‘ingandek, boshqa kun va oy ro‘zasini kutganlarini ko‘rmadim” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ashuro kuni ro‘zasini tutib, odamlarni ham bu kunning ro‘zasini tutishga buyurganlarida, sahobalar: “Yo, Rasululloh! Bu kun yahudiy va nasroniylar ulug‘laydigan kun-ku!” deyishdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh xohlasa kelasi yil to‘qqizinchi kuni ham tutamiz”, dedilar. Ammo, kelasi yil kelmasidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar (Imom Muslim rivoyati).
Ulamolarimiz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu niyatlariga e’tiboran, Ashuro kuniga qo‘shib bir kun oldingi yoki bir kun keyingi kunda ham ro‘za tutmoq afzal deydilar.
Alloh taolo ushbu oyning fazilatlaridan barcha mo‘min-musulmonlarni to‘liq bahramand etsin. O‘zining roziligini topadigan amallarda bardavom qilsin.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
