Tug‘ilish, yashash va vafot etish haqidagi tushunchalar borasida Islom dini ta’limotlarida batafsil bayon qilingan. Jumladan, o‘lim haqida Qur’oni karimda shunday deyilgan:
كُلّ نَفْسٍ ذآئِقَةُ المَوْتِ
“Har bir jon o‘limni totguvchidir” (“Oli Imron” surasi, 185-oyat).
Ushbu oyatning mazmunidan o‘lim shubhasiz haq ekanligi va har bir inson dunyoga kelganidan keyin vafot etishi ochiq-oydin bilinib turibdi. Hattoki, Allohning payg‘ambarlari ham bundan mustasno emaslar. Bandalar orasida Alloh taologa eng suyuklisi bo‘lmish Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning vafotlari dunyodagi eng ulkan musibat bo‘ldi.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam vidolashuv hajini ado etib, Arafotda turganlarida Alloh taolo u zotga quyidagi oyatni nozil qildi:
“Ana, endi bugun, diningizni kamoliga yetkazdim, ne’matimni tamomila berdim va sizlar uchun Islomni din bo‘lishiga rozi bo‘ldim” (Moida surasi, 3- oyat).
Ushbu oyatning nozil bo‘lishi, Payg‘ambarimiz alayhissalomga umrlari nihoyalab qolganiga ishora edi. Shuning uchun ham vidolashuv hajida sahobalarga “Men sizlar bilan keyingi yil uchrashmasam kerak”, degan edilar.
Payg‘ambarimiz alayhissalom Zulhijja oyining tugashiga 5 kun qolganida hajdan qaytdilar. Yangi 11-hijriy yilning Muharram oyi ham o‘tdi. Safar oyining oxiriga kelib, xastaliklari boshlandi. Rasululloh alayhissalom vafotlaridan 8 kun oldin Oisha onamiz roziyallohu anhoning uylariga borgan edilar. U zotning oxirgi imom bo‘lib o‘qib bergan namozlari Rabiul avval oyining payshanba kunidagi shom namozi edi. Hijriy 11-yil, Rabiul avval oyining 12-sanasi, dushanba kuni zuho (choshgoh) vaqtida vafot etdilar. Mazkur sana milodiy 632-yilning 6-iyuniga to‘g‘ri keladi. Nabiy alayhissalom Madinai munavvaradagi Masjidun nabaviyning sharqiy devoriga tutash hujrai saodatlariga dafn qilindilar. U zot sollallohu alayhi vasallamning dafn etilgan kunlari hijriy 11-yil, Rabiul avval oyining 13 dan 14 ga (ya’ni, seshanbadan chorshanbaga) o‘tar kechasi bo‘lib, u milodiy 632-yil 7-8- iyunga to‘g‘ri keladi. Nabiy alayhissalomning muborak jasadlarini Ali roziyallohu anhu yuvdilar.
Butun olamlarni yaratgan Allohga hamdu-sanolarimiz bo‘lsin. Umri davomida insonlar uchun qayg‘urib, so‘ngi nafasigacha “Ummatim!” deb bu dunyodan u dunyoga rihlat qilgan zot Muhammad sollallohu alayhi vasallamga durudu-salomlarimiz bo‘lsin.
“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti talabasi
Oybek MA’RUPOV.
O‘zbekiston taraqqiyotining yangi davrida diniy-ma’rifiy soha rivojiga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ayniqsa, haj va umra tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazish yangi bosqichga ko‘tarildi. 2016 yilda 5 ming 200 nafar vatandoshimiz haj amallarini bajargan bo‘lsa, 2024 yilda 15 mingdan ortiq mo‘min-musulmonlar hojilik sharafiga muyassar bo‘ldi.
Bu yil ham 15 mingdan ziyod yurtdoshlarimiz haj ibodatini ado etishadi. Mamlakatimizning 9 ta hududiy aeroportidan ziyoratchilar har kuni to‘g‘ridan to‘g‘ri Madina shahriga haj safariga yuboriladi. Parvozlar “Uzbekistan Airways” aviakompaniyasi bilan birgalikda Saudiya Arabistonining “FlyNas” va “FlyAdeal” aviakompaniyalari tomonidan amalga oshiriladi.
Yurtdoshlarimizga Madinai munavvarada hamda Makkai mukarramada barcha shart-sharoitni yaratish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitasi hamda O‘zbekiston musulmonlari idorasi xodimlaridan iborat dastlabki ishchi guruh faol ish olib bordi.
Madina shahrida muhtasham besh yulduzli “Zam-zam Pullman” mehmonxonasi, Makkai mukarramada “Marmara hotel”, “Romance hotel”, “Al-Ayyam elite”, “Concrete hotel”, “Abroj Dania”, “Paradise”, “Open hotel”, “Ayyed saha” kabi sakkizta mehmonxona hojilarni yuqori saviyada kutib olishga shay qilingan. Mehmonxonalarda ziyoratchilar uchun namozxonalar, oshxonalar, tibbiyot punktlari hamda boshqa zarur vositalar hozirlandi.
13 may kuni tongda muborak haj safarini niyat qilgan ziyoratchilarning dastlabki guruhi dilda quvonch, tilda shukronalik bilan muqaddas zamin sari yo‘lga chiqdi.
Bo‘lg‘usi hojilarni kuzatish uchun Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiq Toshboyev, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar, shuningdek, mutasaddi tashkilotlar mas’ullari va ommaviy axborot vositalari vakillari Toshkent xalqaro aeroportida jam bo‘ldi.
Orzulari ro‘yobidan his-hayajonga to‘lgan “Haj — 2025” mavsumining ilk ziyoratchilari aeroportdan Saudiya Arabistoniga jo‘nab ketdi.
Shu kuni Madina shahriga eson-omon yetib kelgan ziyoratchilar “Haj — 2025” ishchi guruhi va mutasaddilar tomonidan tantanali kutib olindi.
Yurtdoshlarimizga muhtasham “Zam-zam Pullman” mehmonxonasiga kirishlari bilanoq zam-zam suvlari, xurmo, shirinliklar va hadyalar ulashilib, izzat-ikrom ko‘rsatildi. Vatandoshlarimiz shodlik va shukronalik tuyg‘ulari bilan ziyorat va ibodatlarni ado etishga kirishdi.
Ayniqsa, mehmonxonaning Masjidi Nabaviyga juda yaqin masofada joylashgani hojilarimizni behad mamnun qilmoqda. Ular kunlik barcha ibodatni ushbu muborak masjidda ado etmoqda. Ular o‘z duolarida Yaratgandan yurtimizga tinchlik-osoyishtalik, xalqimizga bundan-da farovonlik so‘rashmoqda.
Eslatib o‘tamiz, ziyoratchilarimiz 2025 yil 13 maydan 28 mayga qadar haj safariga kuzatiladi.
«Xalq so‘zi».