Sayt test holatida ishlamoqda!
26 Dekabr, 2025   |   6 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:47
Peshin
12:29
Asr
15:19
Shom
17:04
Xufton
18:23
Bismillah
26 Dekabr, 2025, 6 Rajab, 1447

Sarvari koinotning vafotlari

29.11.2017   9976   2 min.
Sarvari koinotning vafotlari

Tug‘ilish, yashash va vafot etish haqidagi tushunchalar borasida Islom dini ta’limotlarida batafsil bayon qilingan. Jumladan, o‘lim haqida Qur’oni karimda shunday deyilgan:

كُلّ نَفْسٍ ذآئِقَةُ المَوْتِ

“Har bir jon o‘limni totguvchidir” (Oli Imron surasi, 185-oyat).

Ushbu oyatning mazmunidan o‘lim shubhasiz haq ekanligi va har bir inson dunyoga kelganidan keyin vafot etishi ochiq-oydin bilinib turibdi. Hattoki, Allohning payg‘ambarlari ham bundan mustasno emaslar. Bandalar orasida Alloh taologa eng suyuklisi bo‘lmish Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning vafotlari dunyodagi eng ulkan musibat bo‘ldi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam vidolashuv hajini ado etib, Arafotda turganlarida Alloh taolo u zotga quyidagi oyatni nozil qildi:

“Ana, endi bugun, diningizni kamoliga yetkazdim, ne’matimni tamomila berdim va sizlar uchun Islomni din bo‘lishiga rozi bo‘ldim” (Moida surasi, 3- oyat).

Ushbu oyatning nozil bo‘lishi, Payg‘ambarimiz alayhissalomga umrlari nihoyalab qolganiga ishora edi. Shuning uchun ham vidolashuv hajida sahobalarga “Men sizlar bilan keyingi yil uchrashmasam kerak”, degan edilar.

Payg‘ambarimiz alayhissalom Zulhijja oyining tugashiga 5 kun qolganida hajdan qaytdilar. Yangi 11-hijriy yilning Muharram oyi ham o‘tdi. Safar oyining oxiriga kelib, xastaliklari boshlandi. Rasululloh alayhissalom vafotlaridan 8 kun oldin Oisha onamiz roziyallohu anhoning uylariga borgan edilar. U zotning oxirgi imom bo‘lib o‘qib bergan namozlari Rabiul avval oyining payshanba kunidagi shom namozi edi. Hijriy 11-yil, Rabiul avval oyining 12-sanasi, dushanba kuni zuho (choshgoh) vaqtida vafot etdilar. Mazkur sana milodiy 632-yilning 6-iyuniga to‘g‘ri keladi. Nabiy alayhissalom Madinai munavvaradagi Masjidun nabaviyning sharqiy devoriga tutash hujrai saodatlariga dafn qilindilar. U zot sollallohu alayhi vasallamning dafn etilgan kunlari hijriy 11-yil, Rabiul avval oyining 13 dan 14 ga (ya’ni, seshanbadan chorshanbaga) o‘tar kechasi bo‘lib, u milodiy 632-yil 7-8- iyunga to‘g‘ri keladi. Nabiy alayhissalomning muborak jasadlarini Ali roziyallohu anhu yuvdilar.

Butun olamlarni yaratgan Allohga hamdu-sanolarimiz bo‘lsin. Umri davomida insonlar uchun qayg‘urib, so‘ngi nafasigacha “Ummatim!” deb bu dunyodan u dunyoga rihlat qilgan zot Muhammad sollallohu alayhi vasallamga durudu-salomlarimiz bo‘lsin.

 

“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti talabasi

Oybek MA’RUPOV.

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Videolar

Amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi

24.12.2025   8261   4 min.

Shu yil 23 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining tashabbusi o‘tkazib kelinayotgan amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi.

Tadbirga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchilik qildi. Shuningdek, unda Diniy idora bo‘limi boshliqlari Islomiddin domla Zuhriddinov, Muzaffar domla Kamolov va Masjidlar bilan ishlash bo‘limi yetakchi mutaxassisi Dilmurod Rahimovlar qatnashdi.

Mazkur tumandagi “Islomobod” masjidida o‘tkazilgan tashkiliy yig‘ilishda Toshkent shahar vakilligi rahbariyati, tuman-shaharlar bosh imom-xatiblari va Olmazor tumanidagi masjid imom-xatiblari ham ishtirok etdi.

Tadbir avvalida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining “Inson qadri” kitobi taqdimoti o‘tkazildi. Unda Zayniddin domla Eshonqulov mazkur kitob bugungi hayotimiz bilan naqadar uyg‘un ekani, dinimizda ham inson va uning qadr-qimmati yuksak ulug‘lanishi, har bir diniy soha xodimining faoliyati uchun dasturamal bo‘lib xizmat qilishini alohida ta’kidlab o‘tdi. Ushbu kitob barcha ishtirokchilarga tarqatildi.

Tadbir davomida tuman bosh imom-xatiblari uchun namunaviy maxsus kiyim namunasi taqdimot qilindi. Unda chakmon, duxoba va milliy do‘ppilar namoyish qilindi.

Shuningdek, Toshkent shahri, xususan, Olmazor tumanida 2025 yil davomida amalga oshirilgan ishlar sarhisob qilindi. Unda shahardagi imom-xatiblar faoliyatidagi yutuqlar e’tirof etilib, ba’zi kamchiliklar bo‘yicha tegishli tavsiyalar berildi.

Shundan so‘ng Toshkent shahar bosh imom xatibi o‘rinbosari Rustamov Ergashali boshchiligida tumanlar bosh imom-xatiblari, shuningdek, tajribali imom-xatiblardan tarkib topgan Ishchi guruh tuzilib, ular Olmazor tumanidagi 21 ta masjid va mahallasiga biriktirildi.

Tadbir doirasida amaliyoti nazarda tutilgan yo‘nalishlar bo‘yicha quyidagilar amalga oshirildi:

Birinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatiblar 7 toifaga mansub 105 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi: Xususan:  

- 20 ta xonadonda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar bilan suhbatlashilib, tushunchalari to‘g‘rilandi;

- 15 ta xonadonda jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, muqaddam sudlanganlar bilan suhbat qilindi;

- 20 ta notinch oila o‘rganilib, muammoning sabablari bartaraf etish, arazlashganlarni yarashtirish choralari ko‘rildi;

- 15 ta xonadonda ichkilikka ruju qo‘yganlar bilan suhbat qilinib, zararli odatlardan saqlanish to‘g‘risida nasihat qilindi;

- nogiron, kasal, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek, tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan 20 ta oilaga kirilib, ulardan hol-ahvol so‘rash barobarida sovg‘a-salomlar ulashildi, davolanish va dori-darmon uchun moddiy yordam ko‘rsatildi.

Kirilgan 105 ta xonadonning ichidan moddiy imkoniyati cheklanganlariga  homiylarni jalb qilgan holda jami 42 000 000 (qirq ikki million) so‘mlik ro‘zg‘orlik mahsulotlari ehson qilindi. Ular orasidan o‘ta nochor bo‘lganlarining moddiy ta’minotidan xabardor bo‘lib turish rejalashtirildi;

Ikkinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatib faoliyati o‘rganildi. Jumladan, jamoani boshqarish, masjidni toza va ozoda saqlash, unda qulay sharoitlar yaratish jihatlari ko‘rib chiqildi.

Uchinchi yo‘nalish bo‘yicha Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan 21 ta masjidda peshin namozini ado qilib, jamoatga ma’ruza qilib berdilar. Tinchlik ne’mati, shukronalik, aqidada adashmaslik, mazhabga ergashish kabi muhim mavzudagi chiqishlarda 3800 ga yaqin tinglovchi qamrab olindi.

Shuningdek, yakuniy yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov qish mavsumini betalofat o‘tkazish bo‘yicha so‘z yuritdi.

Yig‘ilishda mehnat migrantlari va ularning oila a’zolari bilan muloqatni muntazam yo‘lga qo‘yish, kadrlar masalasiga e’tiborni kuchaytirish, ma’ruzalarni Fatvo markazidan chiqarilgan juma tezislari va qo‘shimcha adabiyotlardan foydalangan holda boyitish, haftaning dushanba va payshanba kunlari ma’ruzalar qilish haqida so‘zladi.

Diniy idora Moliyaviy nazorat va tahlil bo‘limi boshlig‘i Islomiddin Zuhriddinov masjidlarda ish yuritish hujjatlarini takomillashtirish, ehson qutilardagi tushumlarni komissiya a’zolari ishtirokida dalolatnoma asosida bankdagi hisob raqamlarga kirim qilish, to‘y va marakalarni ixchamlashtirish, janoza marosimlarda bid’at-xurofatlarga chek qo‘yish to‘g‘risida gapirdi.

Masjidlar bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i Muzaffar Kamolov mavjud mahallalarga barcha imom-xatib va imom-noiblarni biriktirish, mahalla yettiligi bilan homkorlikda ishlarni yo‘lga qo‘yish, shar’iy dalil va hayotiy misollar asosida ma’ruza qilish, kiber jinoyatchilikning oldini olish haqida aytib o‘tdi.

Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Olmazor tumani imom-xatiblari yutuq va kamchiliklari yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

VIDEO