Sayt test holatida ishlamoqda!
02 Iyul, 2025   |   7 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:10
Quyosh
04:54
Peshin
12:32
Asr
17:42
Shom
20:04
Xufton
21:40
Bismillah
02 Iyul, 2025, 7 Muharram, 1447

Rasululloh (s.a.v.)ning taom borasida bergan ta’limotlari

28.11.2017   6811   3 min.
Rasululloh (s.a.v.)ning taom borasida bergan ta’limotlari

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam taom tanovul qilishdan oldin “Bismillah” bilan boshlab, taomdan forig‘ bo‘lgach “Alhamdulillah” deyishga o‘rgatganlar.
Umar ibn Salama roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bismillahni ayt, o‘ng qo‘ling bilan tanovul qil va taomni o‘zinga yaqin joydan yegin” dedilar” (Muttafaqun alayhi).


Taomni ayblamaslikni o‘rgatganlar
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Muhammad alayhissalom hech qachon taomni ayblamas edilar, agar xohlasalar, undan tanovul qilar edilar, agar yegilari kelmasa, yemas edilar. Mana shu rivoyatda muhim bo‘lgan odob bor, chunki taomni ayblab, aybini hammaga oshkor qilib, jerkishlik taom pishiruvchining ko‘ngliga og‘ir botadi.


Ho‘l meva yeyishga targ‘ib etganlar
Rasululloh xurmo va shu kabi mevalarni ko‘p iste’mol qilar edilar. Mazkur xurmo mevasi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam iste’mol qiladigan ozuqalar ichida eng mashhuridir. Bu borada ko‘plab hadislar rivoyat qilingan. Shulardan biri: “Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Men Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam xurmo daraxtini tanasidan chiqadigan suyuqlik, ya’ni yog‘ini yeyotganlarida birga edim. U zot: “Daraxtlarning shundaylari borki, barakasi xuddi musulmon kishining barakasiga o‘xshaydi” dedilar.
Alloh taolo Qur’oni karimning Nahl surasida shunday marhamat qiladi:

Shifobaxsh oziq haqida nasihatlari
“Asalaridan turli rangli suyuqlik chiqadi, unda kishilar uchun shifo bor. Albatta bunda tafakkur qiluvchilar uchun oyat-alomatlar bordir” (Nahl surasi, 69-oyat). Shuningdek, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham: “Ikki narsa – Quro‘n va asal bilan davolanishni lozim tuting”, deganlar.


Ko‘p yeyishning zararidan ogohlantirganlar
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ko‘p taom tanovul qilmas edilar. Sababi, taomni ko‘p yeyish kishining isrofgarligiga, dunyoga berilganligiga dalolat qiladi. Holbuki, Nabiy alayhissalomda bunday nuqsonlar bo‘lmagan. Alloh taolo marhamat qiladi:
“Yenglar, ichinglar, ammo isrof qilmanglar. Albatta U isrof qiluvchilarni yaxshi ko‘rmaydi” (A’rof surasi, 31-oyat).


Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Insonning oshqozoni uch qismdir: Biri taom, biri ichimlik va yana biri (xotirjam) nafas olishi uchun”, dedilar. Ya’ni, Rasululloh ummatlarini oshqozonning hamma qismini taomga to‘ldirib qo‘yishdan qaytarmoqdalar.

Tik turgan holda suv ichish va taom yeyish zararli ekanini o‘rgatganlar
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam suv ichganlarida uch marotaba to‘xtab ichardilar va: “Shunday qilish chanqoqni ko‘proq bosadi, ichimlik foydali bo‘ladi va salomatlikni saqlashning eng afzal yo‘lidir”, derdilar. Shuningdek, boshqa bir rivoyatda: “Rasululloh ichimlikni turib ichishdan qaytardilar. Shunda ul zot sollallohu alayhi vasallamdan: “Taomni tik turib yesa bo‘ladimi”, deb so‘rashdi. U zot: “Yo‘q! Taomni tik turib yeyish suvni tik turib ichishdan ham zararlidir”, dedilar.
Xulosa o‘rnida aytshimiz mumkinki, Nabiy sollallohu alayhi vasallam taom borasida bergan ta’limotlarini bari sog‘liq uchun foydalidir, ilm-fan rivojlangan asrimizga kelib esa ushbu hadislar tasdiqlanib, ularni yetuk professorlar e’tirof etmoqda. Alloh hammamizga shunday buyuk zotga munosib ummat bo‘lishimizni nasib etsin! Omin!


Shukrulloh Asliddinov,
“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus Islom bilim yurti talabasi

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat

30.06.2025   3772   3 min.
Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat

Bugun mamlakatimizda Yoshlar kuni keng nishonlanmoqda. Asosiy bayram tadbirlari Toshkentdagi Xalqaro kongress markazida bo‘lib o‘tmoqda.

O‘zbekiston yoshlarini tabriklash va qo‘llab-quvvatlash uchun bu yerga Prezident Shavkat Mirziyoyev tashrif buyurdi.

Kongress markaziga kiraverishda yoshlarning turli sohalardagi loyihalari, kashfiyot va yutuqlari taqdimot qilindi. Masalan, “Yosh innovatorlar” ko‘rgazmasida muhandislik, raqamli texnologiyalar, sun’iy intellekt, uchuvchisiz qurilmalar namoyish etilgan. “Yashil” tashabbuslar” maydonchasida ekologiya, muqobil energetika, qishloq xo‘jaligi kabi sohalarga oid ishlanmalar ko‘rsatilgan. “Kreativ loyihalar” bo‘limidan hunarmandlik, dizayn, tasviriy san’at, video va prodyuserlik faoliyatidagi yutuqlar o‘rin olgan. “Yoshlar tadbirkorligi va startaplar” maydonchasida ushbu yo‘nalishdagi muvaffaqiyatli loyihalar haqida ma’lumot berilgan.

Jumladan, toshkentlik Rustam Hamdamovning “Billz” dasturi kichik va o‘rta biznesni avtomatlashtirishga yordam beradi. Hozirgacha bu loyihaga Buyuk Britaniya, Singapur, Turkiya ishbilarmonlari 6 million 600 ming AQSH dollari miqdorida investitsiya kiritgan.

Qoraqalpog‘istonlik yosh fermer Sherzod Niyazimbetov organik pomidorlar yetishtirib, quyoshda quritib va qadoqlab, Italiya hamda Fransiya kabi davlatlarga eksport qilmoqda. Uning korxonasida 200 nafarga yaqin xodim ishlamoqda.

O‘zbekiston Prezidentining 2019 yildagi qarori bilan tashkil etilgan Yoshlar akademiyasi bugungi kunda 7 mingdan ziyod yosh olimlarni birlashtirgan. Ko‘rgazmada ular uchun keng o‘rin ajratilgan. Toshkentlik Sayfullo Qodirov ekin maydonlarini raqamli xaritalash va yuqoridan dori sepish imkonini beruvchi dronlar yasagan.

Olimlar orasida “Raqamli avlod qizlari” tanlovi g‘olibalari ko‘pligi ham diqqatga sazovor. Xorazmlik Lobar Abdullayeva onkologik kasalliklarga sun’iy intellekt orqali tashxis qo‘yishga mo‘ljallangan “AI Scan” dasturini ishlab chiqqan. Qoraqalpog‘istonlik Qumara Sagidullayeva quyosh energiyasida yuruvchi kichik traktor, toshkentlik Abdulloh Jamoliddinov bog‘ni avtomatik sug‘orish tizimini ixtiro qilgan.

Davlatimiz rahbari mazkur taqdimotlar bilan tanishib, ularning tashabbuskorlari bilan muloqot qildi.

– Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat, mamlakatimiz kelajagiga tayanch. Bugun farzandlarimiz zamonaviy yo‘nalishlarni egallab, ancha ilgarilab ketyapti. Ularni qo‘llab-quvvatlasak, sifatli ta’lim berib, sharoit yaratsak, bundan ham katta natijalarga erishadi, – dedi Shavkat Mirziyoyev.

Mutasaddilarga ixtirochi yoshlarni tegishli vazirliklarga biriktirib, loyihalarini rivojlantirish bo‘yicha ko‘rsatma berildi.        

Yurtimizda bunday iqtidorli o‘g‘il-qizlar ko‘p. Bu ta’lim sohasiga, ayniqsa, STEAM yo‘nalishlariga qaratilayotgan e’tibor natijasi. So‘nggi yillarda matematika, fizika, kimyo va axborot texnologiyalariga ixtisoslashgan ko‘plab maktablar tashkil etildi. “Bir million dasturchi” loyihasi doirasida 325 ming yigit-qiz o‘qitildi.

Yosh tadbirkorlar tashkil qilgan 261 ta korxonaning yillik aylanmasi 100 milliard so‘mdan oshgan. Startaplarni  moliyalashtirishga 145 million dollar venchur sarmoya kiritilgan.

Bayram munosabati bilan o‘tgan uchrashuvda Prezidentimiz yoshlar uchun yanada keng imkoniyatlarni belgilab berdi.

Manba: https://president.uz

 

Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat