Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh (sollallohu alayhi va salam): Ko‘p kulma, ko‘p kulish qalbni o‘ldiradi”, dedilar (Imom Ahmad, Imom Termiziy rivoyati).

Imom Navaviy aytadilar: Ko‘p kulishdan tiyilish lozim. Ko‘p kulish Allohning zikridan uzoqlashtiradi hamda qalbni qattiqlashishiga olib keladi.

Imom G‘azzoliy bu haqda bunday deganlar: Ko‘p kulgu xavf, mahzunlik, o‘lim va qiyomatni eslash kabi xususiyatlarni qalbdan chiqarib yuboradi. Bu esa qalbning o‘lishidir.

Biroq bugun hayotda sodir bo‘layotgan voqealar ko‘p kulish nafaqat qalbni o‘ldirishi, balki inson o‘limiga ham sabab bo‘lishini isbotlamoqda. Xususan, ko‘p kulish oqibatida dunyodan ko‘z yumgan bir qancha shaxslarni keltirish mumkin. Ularning ro‘yxati alohida bir nechta kitobni tashkil etadi.

Kasbi g‘isht teruvchi usta bo‘lgan Aleks Mitchell 1975 yil komediyali shou dasturini ko‘rib, ko‘p kulish oqibatida vafot etgan.

Muzqaymoq sotuvchisi Damnoyen Sayen 2003 yil tushida beto‘xtov ikki daqiqa davomida kulib, havo yetishmasligi natijasida vafot etdi.

Ole Bentzen komedik kinoni beto‘xtov kulib tomosha qilganda yurak urishi tezlashib, daqiqasiga 250 marta urishga yetgan. Oqibatida infarkt bo‘lib olamdan o‘tdi.      

Er.av. III asrda yashagan qadimgi Yunon faylasufi Xrisipp eshagiga sharob ichirib, mast eshakning holini ko‘rib, tinmay kulishi natijasida nafasi siqilib vafot etgan.

Aksariyat odamlar “kulish umrni uzaytiradi” iborasini o‘zlariga shior qilib olib, beto‘xtov kulishlarining guvohi bo‘lamiz. Biroq, har bir narsaning me’yori va mezoni borligini yoddan chiqarmaylik. Axir, “asalning ham ozi shirin”, deb dono xalqimiz bejiz aytmagan. Yuqoridagi ayanchli holatlar ham aynan chegaradan o‘tish oqibatida yuzaga kelgan. Shunday ekan, ko‘p kulsam umrim uzoq bo‘ladi, degan hom hayollar bilan o‘z umringizni zavol qilmang.

Stokgolm instituti mutaxassislari 110 dan ortiq kishida ko‘p kulishning sog‘liqqa zararlari, ayniqsa yurakni toliqtirib, jismni charchatishini aniqlab, ilmiy tarzda isbotlab berdilar.

Shuning uchun ham Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh (sollallohu alayhi va salam) ko‘p kulma!, dedilar, umuman kulma deganlari yo‘q. Chunki kulish har bin tirik jonga xos, tabiiy holatdir.

Har bir ishda o‘zlarining ummatlariga o‘rnak bo‘lgan Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh (sollallohu alayhi va salam)ning sunnatlariga amal qilsak, inshaalloh ikki dunyo saodatiga erishamiz. Zero, Rasululloh (sollallohu alayhi va salam) hadislari barcha fan-texnika yutuqlari-yu, ilmiy kashfiyot, ixtirolardan oldinroq biz uchun nima yaxshi-yu, nima zararligini oldindan bashoratini bergan dasturul amaldir.

 Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh (sollallohu alayhi va salam)ning kulishdagi xulqlari qanday edi? Keling bu haqda mo‘minlar onasi Oisha (roziyallohu anhu)dan so‘rab, o‘rganib olaylik. Onamiz Oisha (roziyallohu anhu) aytadilar: Men Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)ning og‘izlarini katta ochib, og‘izlarining ichi ko‘rinadigan darajada kulganlarini ko‘rmaganman. U zot (sollallohu alayhi va salam) doimo tabassum qilar edilar (Buxoriy rivoyati).

Alloh barchalarimizga sevikli Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh (sollallohu alayhi va salam)ning sunnatlariga to‘liq amal qilish orqali ikki dunyo saodatiga erishishni nasib etsin.

Davron NURMUHAMMAD