Sayt test holatida ishlamoqda!
06 Iyul, 2025   |   11 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:13
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
06 Iyul, 2025, 11 Muharram, 1447

Xayrli duolar – Payg‘ambar alayhissalomdan meros

25.10.2017   12084   5 min.
Xayrli duolar – Payg‘ambar alayhissalomdan meros

Sevikli Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning tarixlarini, siyratlarini boshqa anbiyolardan ko‘ra ko‘proq, yaxshiroq bilamiz. Shunday bo‘lishi tabiiy hol, zotan.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mushriklar zulmiga, kofirlar adovatiga, din dushmanlarining fisqu hasadlariga qarshi ko‘rsatgan sabru matonati, lutfu karami, hilmu sharofatini do‘stu dushman barobar e’tirof etgan. Illo, bu – buyuk haqiqat edi. Nafaqat Quraysh qabilasi, balki yon-atrofdagi barcha arablar u zotni “Al-Amin” – ishonchli, sodiq, to‘g‘ri so‘z, samimiy, pok inson, deb bilgani holda risolatlariga ishonmasdan  yolg‘onchiga chiqarishdi. Ammo u Payg‘ambar alayhissalom sabr qildilar, Islomni yetkazishda sobitqadam bo‘ldilar. U zotga risolat kelgan zahoti Makka ahlini yig‘ib: «Ey qavm! Agar men ana shu tog‘ning ortida dushmanning otliq lashkari kelyapti desam ishonasizmi?» dedilar. Qavm hech ikkilanmasdan: «Ha, albatta, ishonamiz», dedi. Payg‘ambar alayhissalom bu gapni bekorga aytmadilar, asli yo‘q xabarga ishongan qavm endi eng buyuk haqiqatga – Payg‘ambar alayhissalom olib kelgan buyuk xabarga ham ishonishi kerak edi. Ammo «Unday bo‘lsa, Alloh taolo meni sizlarga Payg‘ambar etib tayinladi» deb risolatni bayon qilgan edilar, hozirgina yo‘q gapga ishonamiz deb turgan qavm bu haq so‘zga ishonmadi. U zotning risolatlarini rad qildi, o‘zlarini hali yolg‘onchiga, hali shoirga, hali sehrgarga, hatto telbaga chiqarishdi. Avvalgi payg‘ambarlarga zolim qavmi nimaiki yomonlik qilgan bo‘lsa, barchasini qildi. O‘sha davrda arablarda so‘z san’ati yuksak cho‘qqilarga ko‘tarilgan edi. Arablar o‘sha davrning eng buzilgan, eng johil, salkam yovvoyi qavmiga aylanib qolgan bo‘lsa-da, so‘z san’atida, bayonda, nutqda, tilda nihoyatda taraqqiy etgan edi. Bu davrning she’riyati dunyo nazm maydonida yetib bo‘lmas yuksaklarda edi. Biroq, ana shu ko‘klarga ko‘tarilgan she’riyat hazrati Muhammad alayhissalomga nozil bo‘lgan Qur’oni karimning eng kichkina surasi qarshisidayoq ojiz qoldi, Qur’oni karimning ilohiy hikmatlari, shomil oyatlari oldida taslim bo‘lib, bosh egishga, yengilganini tan olishga majbur bo‘ldi. Bu ulkan mag‘lubiyatning alamiga chiday olmagan qavm u zotga ko‘z ko‘rib, quloq eshitmagan tuhmatlarni qildi, yakkalab qo‘ydi, qizlarining oilasini buzdi, o‘g‘illari vafot qilsa, nasli uzilgan, “abtar” deb malomat qildi, ammo Muhammad sollallohu alayhi vasallam bularning barchasiga tog‘dek matonat bilan turib berdilar, shirkka, butparastlikka mukkasidan ketgan, duch kelgan narsaga oliha deb sig‘inib yurgan zalolatdagi qavmga tavhid g‘oyasini – Laa ilaaha illalloh – Allohdan o‘zga iloh yo‘q degan ilohiy haqiqatni yetkazishda sobit turdilar. U zotning metindek mustahkam, barqarorliklarini ko‘rib, mushriklar hiyla yo‘liga o‘tdi, da’volaridan qaytarish uchun hali shahvat, hali mol-dunyo, hali hokimiyat taklif qilib ko‘rdi. Biroq, Alloh subhanahu va taolo u muhtaram zotga haqiqatni ko‘rsatib, butun bashariyat taqdiri u zotga bog‘liq ekanini anglatib turar edi. Shuning uchun Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu buyuk vazifadan bir lahza ham chekinmadilar.

Olamlarga rahmat qilib yuborilgan bu buyuk zot ana shu noshukr, g‘ofil, johil, mushrik, kofir qavmga achinar edilar, ularning oxiratda azob-uqubatda qolishini istamas edilar. Shuning uchun toshbo‘ron qilishsa ham, kavushlari qonga to‘lsa ham sabr qildilar, farishtalar kelib, yordam beraylikmi, bu qavmni yer bilan yakson qilaylikmi deb turishsa ham qavmni qarg‘amadilar, aksincha, ularning haqqiga xayrli duolar qildilar. Barcha qiyinchiliklar, jabru sitamlarga sabr qildilar, ma’naviy va moddiy tazyiqlarga chidadilar, ona Vatanlaridan quvildilar, ammo Alloh taoloning dinini ummatga yetkazdilar, insoniyatga ikki dunyo saodati yo‘lini shaxsiy namuna o‘laroq ko‘rsatib berib, dunyo tarixidagi nubuvvat va risolat silsilasini yakunlab, so‘ng rafiqul a’loga intiqol qildilar.

Dunyo hayoti turli-tuman qiyinchiliklardan, musibatlardan xoli bo‘lmasligi tabiiy. Har bir inson umri davomida musibatlarga yo‘liqadi, qiyinchiliklarga duch keladi, tuhmatlarga qoladi, yomonliklarga mubtalo bo‘ladi, fitnalarga qurbon bo‘ladi. Lekin har safar banda Parvardigorining o‘zi bilan birga ekanini unutmasligi kerak. Agar u haq yo‘lda bo‘lsa, bu nohaqliklarga, fitnalarga, tuhmatlarga sabr qilish kerak. Alloh taolo bilan roz aytishgan, vahiy orqali bog‘lanib turgan payg‘ambarlar ham musibatlarga sabr qildi, siz bilan biz sabrli bo‘laylik!

Payg‘ambar alayhissalom yomonlarni qarg‘amadilar, biz ham qarg‘amaylik!

Payg‘ambar alayhissalom ozorning eng qattig‘ini ko‘rganlarida ham odamzotning holatini, tabiatini tushundilar, ularni duoibad emas, duoixayr qildilar, biz ana shu sunnatga ergashaylik!

 Holbuki, sizu bizga Muhammad alayhissalomdan ilm bilan birgalikda ummatning g‘am-tashvishi ham meros bo‘lib qoldi, zimmamizga yuklandi. Shuning uchun har bir musulmon banda Payg‘ambar alayhissalomning har bir harakatidan o‘rnak olib yashamog‘i kerak.

Rahmatulloh SAYFUDDINOV,

«Mirza Yusuf» jome masjidi imom-xatibi

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Har qanday qoraning ichida oq bor

04.07.2025   1748   4 min.
Har qanday qoraning ichida oq bor

Bismillahir Rohmanir Rohiym

ismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Qavming yangi musulmon bo‘lmaganida...

Oisha onamiz roziyallohu anho Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan Hijri Ismoil haqida so‘radilar:

- Ey Allohning Rasuli! U ham Ka’badanmi?

- Ha, u ham Ka’badan!

- Nima uchun uni Ka’baning ichiga kiritishmagan?

- Chunki o‘shanda qavmingning nafaqasi yetmay qolgan!

- Nega Ka’baning eshigi baland qurilgan?

- Qavming o‘zi istaganiga Ka’baga kirishga ruxsat berib, istamaganiga ruxsat bermaslik uchun! So‘ngra Nabiy sollallohu alayhi vasallam yana dedilar:

Agar qavming yangi musulmon bo‘lmaganida va ularning qalbi inkor qilishidan qo‘rqmaganimda, Ka’bani buzishga amr qilar va undan chiqarilgan narsalarni yana uning ichiga kiritib, boshqatdan qurar edim. Uni yerga barobar etib, ikki eshik qilardim. Biri sharqiy tomonida, ikkinchisi g‘arbiy tomonida. Uni Ibrohim alayhissalomning poydevoriga yetkazardim!

Abdulloh ibn Zubayr roziyallohu anhumo Hijozda hukmronlikni qo‘lga kiritgach, xolasi Oisha onamiz unga yuqoridagi hadisni aytib berdilar. U Ka’bani buzib Ibrohim alayhissalomning davridagidek qilib qurdi. So‘ngra Hajjoj Abdulloh ibn Zubayrni qatl etgach, Ka’bani buzib, yana Quraysh mushriklari davridagidek qilib qurdi.

Abbosiylardan Abu Ja’far Mansur xalifa bo‘lgach, Ka’bani buzib, yana Ibrohim alayhissalom davridagidek qilib qurmoqchi bo‘ldi. Bu to‘g‘risida imom Molik rohimahulloh bilan maslahat qildi. Imom Molik rohimahulloh unga dedilar:

- Menimcha, uni hozirgi holida qoldirganing yaxshi. Yo‘qsa, Ka’ba podshohlar o‘rtasida o‘yinga aylanadi!

Bizga kerakli nuqta Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning «Qavming yangi musulmon bo‘lmaganida edi...» degan gaplaridir!

Nabiy sollallohu alayhi vasallam Oisha onamizga bugungi Ka’bani Ibrohim alayhissalom davridagi Ka’ba emasligini, uni buzishni, Ibrohim alayhissalom qanday qurgan bo‘lsalar, shunday qilib qayta qurishni istayotganlarini aytyaptilar. Ammo Fathdan so‘ng islomga yangi kirgan qurayshliklarning iymonidan xavfsirayaptilar. Bu u zotning chiroyli siyosatlarini, foyda bilan zararning rioyasini qilganlarini anglatadi!

Islomda zararni daf qilish foyda keltirishdan oldinda turadi. Masalan, bir to‘g‘ri ish bor. Ammo uni qilsangiz, ortidan zarar keladi. Yaxshisi, uni qilmasligingiz kerak. Ana shu narsa muhim bir hayot darsidir!

Gohida bir qizni boshqa bir munosib bo‘lmagan kishiga turmushga berib zulm qilib qo‘yamiz. U qizimiz turmush o‘rtog‘i bilan yashay olmaydi. Undan ajralishga harakat qiladi. Bu unga foydali bo‘lib ko‘rinadi. Ammo bu ajralishdan o‘rtadagi farzandlar uvol bo‘lishi mumkin. Ona farzandlarini o‘zi bilan olib keta olmaydi yoki ularni tashlab ham keta olmaydi. Ana shunaqa paytda savob umidida uni sabrga chaqiriladi, ajralishga undalmaydi. Chunki ajralishda bir kishiga manfaat, ammo bir necha kishiga zarar bor!

Hayotdagi barcha ishlarni shunga qiyos qiling. Hayotda hamma narsa bir xil emas. Bir narsa ziyoda bo‘ladi, yana bir narsa ikkita narsaga teng bo‘ladi. Bu hayot chigal. Bunda har qanday oqning ichida qora bor. Har qanday qoraning ichida esa oq bor. Oqil inson o‘zidagi ko‘p oqni saqlab qolish uchun ozgina qorani qabul qiladi.

Umar roziyallohu anhu ajoyib gap aytganlar: «Yomondan yaxshini ajratib olgan inson ziyrak emas, ikkita yomondan yaxshisini ajratib olgan inson ziyrakdir».

Hayot bizni gohida ikkita achchiq narsadan birini tanlashga majbur qiladi. Zakiy inson to‘g‘ri amalda bo‘lgan, yaqinlashib yurgan va foyda bilan zarar o‘rtasini solishtira oladigan kishidir. Haq deb hamma narsa aytilavermaydi!


«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi

Maqolalar