Tabiatimiz qiziq: oldinlari yoshlar ko‘p gapirsa yoqtirmas edik, endi esa ularning gapirmasligidan ranjiymiz. Bugun ertalab ishga kelayotib ayrim yoshlarimizga, to‘g‘risi achindim ham.

Avtoulovda kelayotib bir yigitchaning telefon o‘ynayotganiga ko‘zim tushib qoldi. o‘yini ham qanaqa o‘yin deng: allaqanday noaniq shakllar orasida ilonga o‘xshagan narsa sudralib yuribdi. Unda na bir manzara bor, na aqlni charxlaydigan mashg‘ulot – faqat vaqtni o‘ldirishga mo‘ljallangan qup-quruq o‘yin.

Unga nima uchun rahmim keldi, bilasizmi?

Quyliqdan Chorsuga qarab kelayotib, avvalo, charog‘on quyosh shahrimizni yoritib, unga qanchalik chiroy baxsh etganini his qilmadi.

Shimoliy vokzal yonidagi ko‘prikning bir vaqtlar kesib tashlangan qismi qayta ulanishi nihoyasiga yetay deb qolibdi. Chorrahaga svetoforlar o‘rnatilibdi. Shuni ham ko‘rmay o‘tib ketdi.

Ha, darvoqe, o‘sha chorrahada bir “moskvich”, bir “matiz”ning orqasidan turtib olgan ekan, shunga boshini bir ko‘tarib beparvogina qarab qo‘ydi.

Yo‘lda davom etdik, atrofdagi yam-yashil daraxtlar, turfa rang gullarni tomosha qilish juda ham maroqli, ko‘ngilga yoqadi, ko‘zni ham ravshan qiladi. U bundan ham benasib qoldi. 

Yo‘lning o‘ng tarafida, “Lokomotiv” bog‘i atrofida qandaydir qurilishi bo‘ladimi, o‘shanga joy taxlanayotganga o‘xshaydi. Odamlar javlon urib ishlab yotgan maydonga aqalli bir bora nazar tashlab ham qo‘ymadi.

U birinchi qatorda o‘tirib kelayotgan edi. Yonidagi yo‘lovchi “korzinka”kaga tushmoqchi bo‘lgandi u telefondan ko‘z uzmasdan mashinadan tushib turdi va undan ko‘z uzmagan holda joyiga qaytib chiqib o‘tirdi. “Korzinka”ning oldidagi mashinalar turadigan joyni o‘rash uchun qizil g‘ishtlar keltirib qo‘yilibdi. o‘sha g‘isht uyumlarning birining yoniga tushib chiqdi. Lekin g‘ishtlarni ko‘rgani yo‘q.

Yana u yonidagi odamlar bilan gaplashgani ham yo‘q. Boshqalar ham undan behroq: kimdir unga o‘xshab telefon o‘ynash bilan ovora, kimdir qulog‘iga naushnik (eshitish vositasimi, quloqchinmi, bilmadim, bu so‘z o‘zbekchaga qanday tarjima bo‘ladi) tiqib olib qo‘shiq eshitib kelyapti, kimdir boshqa birov bilan telefonida gaplashyapti yoki hiringlashyapti...

Ilgari odamlar mashinada, avtobusda bir-biri bilan gaplashardi, tanishib olardi, do‘stlashardi, yangiliklardan xabar topardi. Yana avtoulov oynasidan atrofni tomosha qilib xayol surib ketish qanday yoqimli ish. Shunday vaqtda odamning miyasiga ajoyib g‘oyalar keladi hamda tevarak-atrofda nimalar bo‘layotgani, hamshaharlarimiz qanday yangiliklarga qo‘l urayotganini o‘z ko‘zlari bilan ko‘radi.

Shu palakat telefon odamlarni ana shunday ne’matlardan mosuvo qilayotir.Qo‘l telefonlari qanchalik takomillashsa, odamlarni shunchalik begonalashtirib boraveradi. Bu ham yetmagandek, ularni behafsala, loqayd kimsalarga ham aylantirmoqda.

Modomiki, loqaydlik illati yoshlar orasida ildiz otsa, buni millatning fojiasi deb bemalol aytavering.

Demak, yoshlarni telefonga qaram bo‘lib qolishdan saqlashimiz lozim ekan.

Xo‘p, telefondagi turli-tuman o‘yinlarga, virtual olamga qaramlikning salbiy oqibatini ularga qanday tushuntiramiz?

Buning eng ibtidoiy usuli ularga “telefondagi quyruqdan oldidagi o‘pka” yaxshi ekanini isbotlab berishdir.

Qachonki, shu ishni uddalay olsak, hammasi yaxshi bo‘ladi, Siz nima deysiz, muhtaram vatandosh!

Damin JUMAQUL