Tabiatimiz qiziq: oldinlari yoshlar ko‘p gapirsa yoqtirmas edik, endi esa ularning gapirmasligidan ranjiymiz. Bugun ertalab ishga kelayotib ayrim yoshlarimizga, to‘g‘risi achindim ham.
Avtoulovda kelayotib bir yigitchaning telefon o‘ynayotganiga ko‘zim tushib qoldi. o‘yini ham qanaqa o‘yin deng: allaqanday noaniq shakllar orasida ilonga o‘xshagan narsa sudralib yuribdi. Unda na bir manzara bor, na aqlni charxlaydigan mashg‘ulot – faqat vaqtni o‘ldirishga mo‘ljallangan qup-quruq o‘yin.
Unga nima uchun rahmim keldi, bilasizmi?
Quyliqdan Chorsuga qarab kelayotib, avvalo, charog‘on quyosh shahrimizni yoritib, unga qanchalik chiroy baxsh etganini his qilmadi.
Shimoliy vokzal yonidagi ko‘prikning bir vaqtlar kesib tashlangan qismi qayta ulanishi nihoyasiga yetay deb qolibdi. Chorrahaga svetoforlar o‘rnatilibdi. Shuni ham ko‘rmay o‘tib ketdi.
Ha, darvoqe, o‘sha chorrahada bir “moskvich”, bir “matiz”ning orqasidan turtib olgan ekan, shunga boshini bir ko‘tarib beparvogina qarab qo‘ydi.
Yo‘lda davom etdik, atrofdagi yam-yashil daraxtlar, turfa rang gullarni tomosha qilish juda ham maroqli, ko‘ngilga yoqadi, ko‘zni ham ravshan qiladi. U bundan ham benasib qoldi.
Yo‘lning o‘ng tarafida, “Lokomotiv” bog‘i atrofida qandaydir qurilishi bo‘ladimi, o‘shanga joy taxlanayotganga o‘xshaydi. Odamlar javlon urib ishlab yotgan maydonga aqalli bir bora nazar tashlab ham qo‘ymadi.
U birinchi qatorda o‘tirib kelayotgan edi. Yonidagi yo‘lovchi “korzinka”kaga tushmoqchi bo‘lgandi u telefondan ko‘z uzmasdan mashinadan tushib turdi va undan ko‘z uzmagan holda joyiga qaytib chiqib o‘tirdi. “Korzinka”ning oldidagi mashinalar turadigan joyni o‘rash uchun qizil g‘ishtlar keltirib qo‘yilibdi. o‘sha g‘isht uyumlarning birining yoniga tushib chiqdi. Lekin g‘ishtlarni ko‘rgani yo‘q.
Yana u yonidagi odamlar bilan gaplashgani ham yo‘q. Boshqalar ham undan behroq: kimdir unga o‘xshab telefon o‘ynash bilan ovora, kimdir qulog‘iga naushnik (eshitish vositasimi, quloqchinmi, bilmadim, bu so‘z o‘zbekchaga qanday tarjima bo‘ladi) tiqib olib qo‘shiq eshitib kelyapti, kimdir boshqa birov bilan telefonida gaplashyapti yoki hiringlashyapti...
Ilgari odamlar mashinada, avtobusda bir-biri bilan gaplashardi, tanishib olardi, do‘stlashardi, yangiliklardan xabar topardi. Yana avtoulov oynasidan atrofni tomosha qilib xayol surib ketish qanday yoqimli ish. Shunday vaqtda odamning miyasiga ajoyib g‘oyalar keladi hamda tevarak-atrofda nimalar bo‘layotgani, hamshaharlarimiz qanday yangiliklarga qo‘l urayotganini o‘z ko‘zlari bilan ko‘radi.
Shu palakat telefon odamlarni ana shunday ne’matlardan mosuvo qilayotir.Qo‘l telefonlari qanchalik takomillashsa, odamlarni shunchalik begonalashtirib boraveradi. Bu ham yetmagandek, ularni behafsala, loqayd kimsalarga ham aylantirmoqda.
Modomiki, loqaydlik illati yoshlar orasida ildiz otsa, buni millatning fojiasi deb bemalol aytavering.
Demak, yoshlarni telefonga qaram bo‘lib qolishdan saqlashimiz lozim ekan.
Xo‘p, telefondagi turli-tuman o‘yinlarga, virtual olamga qaramlikning salbiy oqibatini ularga qanday tushuntiramiz?
Buning eng ibtidoiy usuli ularga “telefondagi quyruqdan oldidagi o‘pka” yaxshi ekanini isbotlab berishdir.
Qachonki, shu ishni uddalay olsak, hammasi yaxshi bo‘ladi, Siz nima deysiz, muhtaram vatandosh!
Damin JUMAQUL
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga
Bismillahir Rohmanir Rohim
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh
Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!
Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.
Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.
Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.
Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.
Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.
Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.
Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.
Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.
Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.
Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.
Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.
Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:
– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;
– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;
– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;
– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;
– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;
– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;
– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;
– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;
– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.
Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.
Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.
Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:
“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,
Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.
Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!
Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.
Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!
Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!
Hurmat va kamoli ehtirom ila,
O‘zbekiston hojilari,
Makka shahri Arafot vodiysi,
2025 yil 5 iyun