Limonning hushta’mligi insonlarga zavq berishi bilan birga shifobahshligi ko‘pchilikka ma’lumdir. Xalq tabobatida limon qon bosimi ko‘tarilganda, oshqozon-ichak kasalliklarida, podagra, ateroskleroz, o‘pka sili, nafas yo‘llari shamollaganda, gepatit, bavosir, siydik yo‘llaridagi toshlarni eritishda, tana haroratini tushirishda, bod kasalliklarini davolashda ishlatiladi. Limonning hidi asablarni tinchlantirish xususiyatiga egadir. Gulini hidlash esa homilador ayollardagi toksikozning yengil kechishida yordam beradi.
Limon – rutadoshlar oilasiga mansub bo‘lib, bo‘yi 2-3,5 metrgacha bo‘ladi. Gullari mayda, oq, hidi xushbo‘y. Limon mevasi tarkibi efir moyi, organik kislotalar, qandlar, karotin, pektin, flavonoid, temir, fosfor, kaliy, kalsiy, magniy va bir qator vitaminlardan iborat.
Limonning siqib olingan suvi:
Limon sharbati:
Barglari:
Guli:
Limonning yog‘i:
Limon qobig‘i:
- qobig‘ini og‘izda tutib turilsa, hidni ketkazadi;
- kiyimga qo‘yilsa kuya tushishdan saqlaydi;
- turli konditer pishiriqlar pishirishda ham foydalaniladi;
- limon qobig‘ini quritib, quruq choy idishi ichiga solinsa, choy damlaganda hushbo‘y hid kelib turadi.
Limon o‘simligining barglari, novdalari, meva qobig‘idan efir moyi olinib, undan oziq-ovqat, parfyumeriya hamda farmatsevtika sohasida ishlatiladi. Farmatsevtika sohasida limonning efir moyidan ayrim dori-darmonlarning ta’mini yaxshilashda foydalaniladi.
SALOMATLIK UCHUN ODDIY TAVSIYALAR:
Tanadagi tuzlarni haydashda - uch dona limonni po‘stlog‘i bilan va 150 gramm tozalangan sarimsoqpiyozni qiymalagichdan chiqariladi. So‘ng 1 litrli shisha idishga solib, ustidan 0,5 litr qaynatib, sovutilgan suv quyiladi. Bir sutkadan keyin dokadan o‘tkazib, xomashyoni siqib olgach, banka qopqog‘ini mahkam yopib, qorong‘i joyda saqlanadi. Davo uchun ushbu suyuqlikdan har kuni ertalab 50 ml.dan iching.
Yurak quvvatli bo‘lishi uchun – 6 limonni qobig‘i bilan qiymalagichdan o‘tkaziladi va 1 kg asal bilan aralashtiriladi, 1 bosh sarimsoqpiyozni maydalab, qo‘shiladi. Aralashmani shisha bankaga solib, qorong‘i, salqin joyda 1 xafta saqlanadi. Har kuni nahorga 1 osh qoshiqda iste’mol qilinadi.
Uyqusizlikda - bir stakan mineral suvga bir osh qoshiq asal, yarimta limon sharbatini aralashtirib, ertalab och qoringa 7 kun davomida ichiladi.
Tuzlarni eritishda – 250 gramm petrushka bargi va ildizi, 150 gramm limon po‘stlog‘ini qiymadlagichdan o‘tkaziladi. Unga 300 gram asal quyib aralashtiriladi. Aralashmani 1 kun tindirilib, bir kunda 3 mahal ovqatdan bir soat oldin 1 osh qoshiqdan iste’mol qilinadi. Davolanish muddati 3 oy. So‘ng bir oy tanaffus qilib yana takrorlanadi. Jami muolajalar soni 3-4 taga yetkaziladi.
Bosh miyani oziqlantirish uchun – 150 gramm qirg‘ichdan chiqarilgan olmani 2 choy qoshiq limon suvi va 2 choy qoshiq asalga aralashtiriladi. Aralashmaga 10 ta yong‘oqni maydalab qo‘shiladi. Bir kishi uchun bir kunlik miqdor.
Munira ABUBAKIROVA
Afv – o‘ch olishga qodir bo‘la turib, toyilish va xatolardan o‘tib kechirib yuborish demakdir. Buning yana bir ma’nosi adovat va nafrat kabi illatlarni qalbdan ketkazish bo‘lib, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu borada: “Qiyomat kunida jarchi nido qilib: “Allohning zimmasida savobi borlar tursin va jannatga kirsin”, deyiladi, dedilar. Sahobalar: “Allohning zimmasida ajri borlar kimlar?” – deb so‘rashdi. Nabiy alayhissalom: “Odamlarni afv qilib yuboruvchilar” [1], deb javob berdilar.
Agarda siz ham Allohning zimmasida ajri borlar qatorida bo‘lishni istasangiz sizga yomonlik qilgan, sizning haqqingiz borasida xato qilgan kishining xato va kamchiliklarini kechirib yuboring. Axir Alloh taolo: «...Bas, kimki afv etib (o‘rtani) tuzatsa, bas, uning mukofoti Allohning zimmasidadir. Albatta, U zolim (tajovuzkor)larni sevmas»[2], deydi.
Sizga nisbatan xato qilgan kishilarga yumshoq munosabatda va sabrli bo‘lish, sizni ulushingizdan mahrum qilganlarga ham ziqnalik qilmaslik, siz bilan aloqani uzmoqchi bo‘lganlar bilan ham aloqani ushlab qolish, uzilganlarini tezlik bilan qayta yo‘lga qo‘yish – bularning bari qandayin axloq ekanini ko‘ringki, ular o‘z sohibini qiyomat kunida yuksak martaba va maqomlarga erishtiradi.
Rivoyatlarda kelishicha, bir a’robiyni tuhmat qilgani sababli sultonning huzuriga keltirishibdi. U yo‘l-yo‘lakay «Mana mening kitobimni o‘qinglar» degan oyati karimani tilovat qilib boribdi. Atrofdagilardan biri unga qarata: “Bu qiyomat kuni aytiladi, bugun emas”, debdi. A’robiy javob berib: “Xudo haqqi, bu kun qiyomat kunidan-da yomonroq. Chunki qiyomat kunida mening yomonliklarim bilan birga yaxshiliklarim ham ko‘rsatiladi va hisobga olinadi. Bugun mening yomonliklarimni e’tiborga olyapsizlar-u, yaxshiliklarimni inobatga olarmidingiz?!” – debdi.
Siz otasiz! Farzandingiz bir marotaba xatoga yo‘l qo‘ydimi, bunday vaziyatda uning barcha yaxshiliklarini unutib yubormang.
Mabodo do‘stingiz sizga nisbatan bir gal xato ish qilib qo‘ysa, siz u bilan birga yelkama-yelka turib o‘tkazgan yaxshi kunlaringiz va uning chiroyli do‘stligi va sadoqatini esdan chiqarmang.
Muhammad ibn Abu Bakr rahmatullohi alayh bunday deydilar: “Ey inson! Sen va Robbing o‘rtasida O‘zidan boshqasi bilmaydigan xato va kamchiliklaring bor. Alloh ularni kechirib yuborishini xohlaysan. Agar rostdan ham shu gunohlaring afv etilishi ishtiyoqida bo‘lsang, u holda U Zotning bandalaridan o‘tgan xatolarni kechir va afv et. Alloh sening xatolaringdan kechishini istasang, sen ham bandalarining xatolarini o‘tib yubor”.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Tabaroniy hasan sanad bilan rivoyat qilgan.
[2] Shuro surasi, 40-oyat.