Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyun, 2025   |   18 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:28
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
14 Iyun, 2025, 18 Zulhijja, 1446

Hayit mehr-oqibat ayyomi

23.06.2017   100997   2 min.
Hayit  mehr-oqibat  ayyomi

Ulug‘ oy  -  Ramazon oyining   oxirgi kunlarida  turibmiz. Bu oyning fayzli, futuhli kunlari va tunlaridan unumli foydalanishimiz lozim. 

Ba’zi ayollarimiz ramazon ro‘zasini  tutsa-da, oxirgi o‘n kunlikda beparvo bo‘lishadi. Chunki ular hayit ayyomiga tayyorgarlikni boshlab yuborishadi. Kimdir hayitga yangi kiyim olish, kimdir shirinliklar pishirish tashvishida  ulug‘ kunlarni   besamar o‘tkazib yuboradi. Qiz uzatilgan, kelin tushgan xonadonlarda  hayitga alohida taraddud  ko‘riladi.  Ayniqsa, qiz uzatgan  onalar    qizining   kelin bo‘lib tushgan xonadoniga  qutilar va tog‘oralarda  pishiriqlar,  sarxil mevalar, shirinliklar yuborib dasturxon to‘kin  bo‘lishiga harakat qilishadi. Kelinlar  hayit kunlari qaynona, qaynegachi-qaynisingillarini  xursand qilish,   mehmonlarni ko‘nglini  olish, ularni    kelinsalom bilan   kutib olish tashvishida bo‘lishadi. Bularning  barchasi albatta kelinlikning ziynati,   milliy urf-odatlarimiz sirasiga kiradi. Lekin har  narsada  ham me’yor bor.  Hayit   riyokorlik, isrofgarchilikda  kimo‘zarchilik bayrami emas,  balki  saxovat, yaxshilik,  mehr-oqibat ayyomidir.

Hadisi shariflarda   isrofgarchilikdan qaytarilib, tejamkorlikka targ‘ib va tashviq etiladi:“Allohning noz-ne’matlaridan hohlagancha yeb-ichinglar, xayr-ehson qilinglar, kiyinib yasaninglar, lekin isrofgarchilik va manmanlikka yo‘l qo‘ymangizlar!” (Imom Ahmad, Nasaiy, Ibn Mojja rivoyatlari).

 O‘zbekiston musulmonlari idorasining “To‘y, marosim va ma’rakalarni me’yorida o‘tkazish haqida fatvo”sida,   yangi kelin tushgan xonadonda bo‘ladigan hayit marosimlarini ixcham tarzda, faqat qarindoshlar bilan bir kungina o‘tkazish haqida ta’kidlab o‘tilgan.

Opa-singillarimiz   Ramazon oyining so‘nggi kunlarida   isrofgarchilikka ruju qo‘yish  o‘rniga,  ixlos ila Qur’on tilovati,  ibodat,   istig‘for, yaxshilik, xayr-saxovat qilib   o‘tkazishsa ikki dunyo saodatiga erishishadi. Zero,  Alloh taolo Qur’oni karimning Niso surasi 114-oyatida shunday marhamat qiladi: “Ularning ko‘pgina shivir-shivirlarida - sadaqa berishga yoki ezgulikka buyurishga yohud odamlar  o‘rtasini isloh qilishga buyurmagan bo‘lsa – yaxshilik yo‘qdir.  Kimda-kim Alloh rizosi uchun shuni qilsa, unga ulkan mukofot berajakmiz”.

M.Abdullayeva,

O‘MI mutaxassisi

 

Ramazon
Boshqa maqolalar

Qamrovi keng mazhablar bardavom

29.05.2025   8839   1 min.
Qamrovi keng mazhablar bardavom

Payg‘ambarimiz solallohu alayhi vasallamning vafotlaridan keyin shariatga bog‘liq barcha masalalar sahobalardan so‘raldi. Yosh sahobalar o‘zlaridan kattalardan, yangi musulmonlar avval musulmon bo‘lgan sahobalardan o‘zlari tushunmagan turli masalalar yechimini so‘rardilar.

Imom ibn Ahmad Sha’roniy o‘zlarining “Al-Miyzan ash-Sha’roniya” asarida mazhablar haqida quyidagi fikrlarni zikr qilgan. “Aslida sahoba va tobe’inlar davrida mazhablarning soni o‘n sakkizta bo‘lgan. Ularning barchasi o‘z vaqtida amalda bo‘lgan. Lekin vaqt o‘tishi bilan ular orasida to‘rt yirik: hanafiy, molikiy, shofe’iy va hanbaliy mazhablari ajralib chiqdi. Mazkur to‘rt mazhabning saqlanib qolishining asosiy omili bu mazhablarning ta’limotlari boshqa mazhablardan kuchliroq bo‘lgani uchun emas, balki to‘rt mazhab boshqa o‘n to‘rt mazhab ta’limotini ham qamrab olganidir”.

Demak, ko‘plab mazhablar orasidan faqat to‘rttasining saqlanib qolgani asrlar davomida insonlarni turli ziddiyatlar va ixtiloflardan himoya etishda asos bo‘lgan.

Samatov Jaloliddin, 

Davlatabod tumani "Yusufxon o‘g‘li Qosimxon"

jome masjidi imom noibi

MAQOLA