Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Avgust, 2025   |   18 Safar, 1447
search icon
Avvalgi sayt
ЎЗ РУ EN AR

Toshkent shahri
Tong
04:00
Quyosh
05:29
Peshin
12:33
Asr
17:23
Shom
19:30
Xufton
20:52
Bismillah
12 Avgust, 2025, 18 Safar, 1447
Avvalgi sayt
#search
 YouTube

Ramazondan topgan hikmatlarim

15.06.2017   95136   18 min.
Ramazondan topgan hikmatlarim

O‘tgan yil Ramazonda... 

“Hamma narsa sinov kelganda bilinadi – do‘stlik ham, muhabbat ham. To sinovgacha hamma o‘z muhabbati, do‘stligi haqida lof uraveradi...”

 Menga bu so‘zlarni aytgan odam qanchalar haq ekan. Bugun, ramazon yarmidan o‘tgan, vaqt asrdan o‘tib shomga yaqinlashayotgan bo‘lsa-da yoz jaziramasi ozgina ham pasaymagan, suvning jildiragan (qanchalar yoqimli!) ovozini eshitmaslik uchun quloqlarimni kaftlarim bilan mahkam yopib, daqiqa sanayotgan kunimda yuqoridagi jumlalar mohiyatini anglab yetyapman. 

Ko‘zim to‘la yosh, yuragim ezilgandan ezilib boryapti, qo‘limni ko‘tarishga majolim yo‘q, xuddi xasta odamdekman. Tomog‘im qaqrab ketyapti, nimaga qaramay suv bo‘lib ko‘rinadi. Qachon shom bo‘larkin?.. 

Astag‘firulloh, nimalarni o‘ylayapman? Bu – minnatmi? Bunaqa ro‘zadan kun bo‘yi och qolish va tashnalikdan boshqa nima orttiraman? “Bandalarimning odamlar ko‘zi tushgulik barcha ishlari (namoz o‘qish, xayr-ehson qilish, zakot berishlari) o‘zlari uchun, tutadigan ro‘zalari esa Men uchun (Xudo uchun bo‘lmaganida edi, yashirincha yeb-ichib olish mumkin bo‘lardi, chunki hech kim ko‘rmaydi), binobarin, uning mukofotini O‘zim beraman”. Shu holimda, nafsim men bilan ayovsiz olishib, muzday suvdan qonib-qonib ichishga undayotgan, o‘zim ham shunga moyil bo‘lib turganim bir paytda bu qudsiy hadisni yodimga solgan Ulug‘ Zotga hamdu sanolar bo‘lsin!.. 

Shomdan so‘ng...

 Haqiqatan ham hamma narsaning qadri sinov kelganda bilinarkan. Allohga muhabbatdan, Rasululloh (s.a.v.)ga bo‘lgan sevgidan gapirish oson ekan. Bir do‘stimning ta’biri bilan aytganda, “oldin ham ro‘za tutyapmiz deb yurgan ekanmiz, haqiqiy ramazon endi bo‘lyapti” (Arab tilini yaxshi biladigan do‘stim ramazon so‘zi ma’nosiga ham ishora qildi, shekilli. Chunki ramazon arabcha “ar-ramad” degan so‘zdan olingan bo‘lib, quyosh haroratining juda oshib ketishini, “ar-ramdo” esa quyosh olamni tandirdek lovullatib qizdirishini bildiradi. Imom Zamaxshariy aytganlaridek: “Har bir oyni nomlash vaqtida shu oydagi biror belgi yoki o‘ziga xos xususiyatga ahamiyat qilishgan. Ramazon oyi yilning eng issiq kunlariga to‘g‘ri kelgani uchun uni juda issiq, jazirama ma’nosida “ramazon” deb atashgan”.) 

Ko‘p narsalar hikmatini shu ramazonda tushunib yetayotgandekman. Masalan, shu paytgacha: “Ro‘zador uchun ikki quvonch bor: biri – og‘iz ochganida, ikkinchisi – ro‘za tutib, yorug‘ yuz bilan Allohga yo‘liqqanida”, degan hadisni ko‘p bora o‘qiganman. Iftorlik quvonchini ham ko‘p bor his qilganman, ammo... bu ramazondagichalik emas. Har gal og‘iz ochganimda qonib suv icharkanman, uning tomirlarimga, vujudimga quvvat bo‘lib yoyilayotganini sezib  turaman va boshqa ramazondagilardan farqli ravishda dil-dilimdan aytaman Rasululloh (s.a.v.)dan meros muborak jumlalarni: “Gunoh ketdi, tomirlar ho‘llandi va, inshaalloh, ajr sobit bo‘ldi”. 

“Kim ramazon kechalarini savobiga ishonib va unga erishish niyati ila namoz o‘qib jonlantirsa, avvalgi gunohlari kechiriladi”. Bu hadis hikmatini ham shu ramazonda anglayotgandekman. Tarovehni qo‘ying, xuftonni saharlikdan sal oldin o‘qib olish ma’qul ko‘rinib, shomdan keyinoq uyquga ketishni mo‘ljallayotgan; ammo dunyodagi ochlik, tashnalikdan azob chekayotgan qanchalab insonlar, jaziramada ro‘za tutayotgan ota-onam, jigarlarim, yaqinlarim holini o‘ylab, ular haqqiga duo qilish, gunohlarimizga mag‘firat so‘rash, ilohiy rahmatga erishish umidi horg‘in vujudimga kuch berib, joynamoz ustida turgan onlarimda tushunayotgandekman. 

Har kuni og‘iz ocharga muzday choy, sharbatlar tayyorlab qo‘yadigan singlimga minnatdor boqarkanman: “Ro‘zadorga iftor uyushtirib bergan odam ro‘zadorning savobidan kam bo‘lmagan savobni oladi”, degan hadis yodimga tushib, ichim yorishadi. 

 Bandamiz, ojizmiz, buning ustiga ishxonada har xil muomala-munosabat... Jahlim chiqqanida tashnalikdan og‘zim qurib, jumlalarni kelishtira olmasligimdan xijolat chekib emas, urushmoqchi bo‘layotganim hamkasbim ham xuddi mendek ro‘zador ekanini, qiynalayotganini o‘ylab, g‘azabim shafqatga aylanadi. Muborak jumlalar xayolimdan o‘tadi: “Ro‘zador holingizda yomon so‘zlarni gapirmang va jahl otiga minmang”. Quvonaman – yana bir hikmat... 

Bu yilgi Ramazon oldidan... 

 “Bas, albatta, har bir qiyinchilik bilan birga yengillik bordir. Albatta, har bir qiyinchilik bilan birga yengillik bordir” (Sharh, 5-6).

 Allohning va’dasi – haq! Shu kungacha biror mushkullik bilmadimki u bilan birga yorug‘ligini ham ko‘rmagan bo‘lsam. O‘tgan yilgi ramazon haqiqiy sinov bo‘ldi, lekin o‘sha sinovning yorug‘liklari, yengilliklarini har kun, har lahzada his qilib yashadim. O‘sha quvonchlarni yana his qilish umidida bu yilgi sinov ostonasidaman – vujud, qalb tayyorgarligi va yana... qo‘rquv bilan.

 Ilohi, O‘zing bizni sinovlarga qodir qilgaysan. Ulug‘ fazlu marhamating bilan iftorlikdagi sevinchlarni butun boricha his etish baxtini nasib qilding. Nasib etajaging ikkinchi quvonch, ulug‘ shodlik, mo‘min dilning eng shirin orzusi – Ulug‘ Kunda Diydoringga yetishish saodatidan umidvormiz. Bizga bu ramazonni ham muborak va xayrli qil, Rabbim! 

Zumrad FOZILJON qizi

Ramazon
Boshqa maqolalar
Maqolalar

​313 ta hayotiy ziynat qoidalari (2-qism)

11.08.2025   3174   6 min.
​313 ta hayotiy ziynat qoidalari (2-qism)

313 ta hayotiy ZIYNAT qoidalari

ni

ULUG‘  USTOZ  ULAMOLARIMIZ  bayon  qilib  berganlar:

             (2-qism)

101)  Saxiylik – boyning ziynati.

102)  Ochiqqo‘llik – saxiyning ziynati.

103)  Ko‘p yig‘i – xavf va qo‘rqishning ziynati.

104)  Ulug‘vorlik – poshsholar ziynati.

105)  Minnatni tark qilish – ehsonning ziynati.

106)  Halollik – ishning ziynati.

107)  Xushu’ – namozning ziynati.

108)  Do‘ppi – o‘zbekning ziynati.

109)  Bunyodkorlik – mehnatning ziynati.

110)  Savod – bilimning ziynati.

111)  Ilm – insoniyatning ziynati.

112)  Sabr – balo-ofatning ziynati.

113)  Donolik – tajribaning ziynati.

114)  Mulohazalilik – fikrning ziynati.

115)  So‘zda turish – erkakning ziynati.

116)  Vaqtga rioya – mas’uliyatning ziynati.

117)  Qalb musaffoligi – yaxshi insonning ziynati.

118)  Tinchlik – yurtning ziynati.

119)  Birdamlik – millatning ziynati.

120)  Hur fikr – erkinlikning ziynati.

121)  Toat-ibodat – ruhning ziynati.

122)  Adolat – davlatning ziynati.

123)  Ibrat – o‘tganlar hayotining ziynati.

124)  Xotira – inson qadrining ziynati.

125)  Qalb yumshoqligi – rahm-shafqatning ziynati.

126)  Yaxshi so‘z – zabonning ziynati.

127)  Bardosh – sinovlarning ziynati.

128)  Quvonch – yurakning ziynati.

129)  Qanoat – hayotning ziynati.

130)  Hushyorlik – ongning ziynati.

131)  Qalb tozaligi – imonning ziynati.

132)  Yaxshi niyat – amalning ziynati.

133)  Hayotbaxsh so‘z – dilning ziynati.

134)  Qanoatlilik – qo‘shnining ziynati.

135)  Yo‘lboshchilik – jamoaning ziynati.

136)  Tinch uyqu – xotirjamlikning ziynati.

137)  Yaxshi uyqu – sog‘lomlikning ziynati.

138)  Halol mehnat – dehqonning ziynati.

139)  Tashakkur – insoniylikning ziynati.

140)  So‘zda tozalik – tilning ziynati.

141)  Tarbiya – kelajakning ziynati.

142)  Ibratli hayot – avlodning ziynati.

143)  Mehr-muhabbat – turmushning ziynati.

144)  Hurfikrlilik – zamonaviylikning ziynati.

145)  To‘g‘rilik – hukmning ziynati.

146)  Salohiyat – yoshlarning ziynati.

147)  Quvvat – jasurning ziynati.

148)  Harf tanish – bolalikning ziynati.

149)  Diqqat – o‘qishning ziynati.

150)  Ulug‘ orzu – qalbning ziynati.

151)  Bardoshlik – darveshning ziynati.

152)  Qaytmaslik – otaning ziynati.

153)  Vafodorlik – xotinning ziynati.

154)  Qanoatlilik – ko‘ngilning ziynati.

155)  Ishonch – oilaviy munosabatlarning ziynati.

156)  Hamkorlik – jamiyatning ziynati.

157)  Ijodiylik – yoshlarning ziynati.

158)  Tiniqlik – keksalarning ziynati.

159)  Tiniq fikr – keksaning ziynati.  

160)  Tarbiya – ota-onaning ziynati.

161)  Tuzuk fikr – yoshning ziynati.

162)  Haqiqatni aytish – olimning ziynati.

163)  Botiniy poklik – zohidning ziynati.

164)  Ilojsizlikka chora – mohir ustaning ziynati.

165)  Chin dildan ishlash – yaxshi ishchining ziynati.

166)  Hurmat – barcha insoniy aloqalarning ziynati.

167)  Tuzuk yo‘l – sayohatning ziynati.

168)  Tartib – poshshoning ziynati.

169)  Tezkorlik – savob izlaguvchining ziynati.

170)  Mevadorlik – daraxtning ziynati.

171)  Qanot – qushning ziynati.

172)  Qanoatli mehnat – ishbilarmonning ziynati.

173)  Qahrdorlik – yovuzning ziynati.

174)  Umumiylik – insoniyatning ziynati.

175)  Go‘zal so‘z – so‘zlashuvning ziynati.

176)  Ustoz – ilm yo‘lining ziynati.

177)  Savol – bilim olishning ziynati.

178)  Xotira – millatning ziynati.

179)  Vijdon – inson qalbining ziynati.

180)  Yuzdagi nur – taqvoning ziynati.

181)  Suvdagi tozalik – hayotning ziynati.

182)  Yaxshi niyat – har bir ishning ziynati.

183)  Yaxshi do‘st – tanlovning ziynati.

184)  Sahar – ibodat vaqtining ziynati.

185)  Ilk qadam – bolalikning ziynati.

186)  Yaxshi zehn – aqlning ziynati.

187)  Suzuvchi bulut – osmonning ziynati.

188)  Bedorlik – vatan posbonining ziynati.

189)  Vatan – millatning ziynati.

190)  Qalb nuri – imonning ziynati.

191)  Savob – har bir yaxshi ishning ziynati.

192)  Sevgi – qalb muvozanatining ziynati.

193)  Tilak – duoning ziynati.

194)  O‘zaro tushunish – oilaviy baxtning ziynati.

195)  Baxt – shukrning ziynati.

196)  Yordam berish – insoniylikning ziynati.

197)  Ibratli so‘z – ustozlikning ziynati.

198)  Hushyor ko‘z – kuzatuvchanlikning ziynati.

199)  Boshqalarni tinglash – hurmatning ziynati.

 200) Qariyalar duosi – avlodning ziynati.

             (Davomi bor...)

Ibrohimjon domla Inomov

 

 

                                                                                                                                                           

#logo