Ro‘zadorlik mo‘minnig qalqonidir. Barcha dinlarda hatto ilohiy bo‘lmagan dinlarda ham ro‘za tutishlik mavjud. Ammo, Islom dinida ro‘za tutish qonun-qoidalari boshqa dinlarnikidan farq qiladi. Islom tarixidan ma’lumki, Qur’oni Karim Ramazon oyida nozil bo‘lgan. Shuning boisidan hurmat qozongan bu oyda mo‘minlar uchun yana bir tuhfa - ro‘za farz qilinib o‘n ikki oy ichidan Ramazon oyi eng sharafli oy sanaladi.
Ramazoni sharifda ro‘za tutishga qodir bo‘lgan baxtli mo‘minlar zikr bilan ham mashg‘ul bo‘lishsa ajrlar do‘li ostida qolishliklari tabiiydir. Ro‘zador inson yeb-ichish, jinsiy yaqinlik qilish kabilardan tiyilishi bilangina ro‘za ibodatini to‘kis ado etdi degan xulosa kelib chiqmaydi. Yolg‘on gapirish, g‘iybat qilish, janjallashish, chaqimchilik kabi illatlardan xoli bo‘lsagina ro‘za to‘la ado etilgan bo‘lib hisoblanadi. Xo‘sh bu illatlardan inson o‘zini qanday to‘laqonli himoya etishi yoki tiya olishi mumkin? Ularning davosi aniq agar ro‘zador zikr bilan band bo‘lsa, ana o‘shanda uni hech qanday yuqorida nomi zikr qilingan illatlar yo‘ldan ozdira olmaydi.
«Zikr» lug‘atda eslash, yodga olish, gapirish ma’nolarini anglatadi. Istelohda esa, Alloh taoloni yod etishga zikr deyiladi. Alloh taoloning ismi zotini, sifatlarini yod etish, hukmlari haqida gapirish, Qur’on tilovat qilish, Robbga iltijo qilish, duo qilish, Uni ulug‘lash, Unga hamd aytish, tavhid kalimasini aytish, ne’matlariga shukr qilish kabilar zikr hisoblanadi.
Rasululloh (sallalohu alayhi va sallam) aytdilar: «Sizga amallaringizning eng yaxshisi, eng tozasi, darajalaringizni eng ko‘p ko‘taradigani, sizlar uchun tillayu kumushni infoq qilishdan ham afzali, dushmanlaringizga yo‘liqib, ular bilan jang qilishingizdan ham yaxshisini aytaymi?» Sahobalar: «Ha, ayting», deyiishdi. U zot: «Allohning zikri», dedilar (Imom Ahmad va Imom Termiziy rivoyati).
Zikr bilan qalb ma’naviy ozuqa oladi, mehr-muravvatga to‘ladi, ma’siyatdan yiroq bo‘ladi shuning bilan birgalikda yaxshilikka oshno bo‘ladi.
Ibodatlar (namoz, ro‘za, zakot, haj) zikr qiluvchiga og‘ir kechmaydi. Zikr ibodatlarning eng afzali bo‘lishi bilan birga eng osoni hamdir. Shaytonlar zanjirband bo‘lgan oyda ro‘zadorning zikr qilishi eng mahbub amallardandir. Bu muborak oyda duolar ijobati, tavbalar qabul bo‘lishi, gunohlar avfi uchun belbog‘lashligimiz, qalblarimizni zikr ila poklashimiz lozim. Ro‘za ibodatini ado etayotgan ayni vaqtimizda kam sarmoya sarflab ko‘p daromad oladigan va tez boyiydigan tijoratchining holatidamiz. Shuning uchun har soniyasi oltindan qimmat bo‘lgan ro‘zador holimizda fursatni qo‘ldan boy bermaylik.
Abu Hurayra (raziyallohu anhu) Nabiy (sallallohu alayhi va sallam)dan rivoyat qiladilar: “Bir qavm o‘tirib Allohni zikr qilsa, ularni farishtalar o‘rab olishadi va rahmat qoplaydi. Ustilariga xotirjamlik tushadi. Alloh ularni O‘zining huzuridagilar, ya’ni farishtalar bilan eslaydi”.
Yana bir yuqorida nomlari zikr qilingan sahobadan rivoyat qilingan hadisi-sharifda: “Alloh duoingizni qabul qilishiga qattiq ishonib duo qiling. Va bilingki, albatta, Alloh g‘ofil va beparvo qalbdan duoni qabul qilmas”, deyiladi. Bundan ko‘rinib turibdiki, duoni shunchaki emas xushu va xuzu’ ila, duo odoblariga rioya etib, habibimiz Rasululloh (sallallohu alayhi va sallam)ga salovotlar aytib qattiq ishonch ila chin dildan duo qilsak ijobat bo‘ladi inshaaloh.
Hazrat Ali (raziyallohu anhu) Rasululloh (sallallohu alayhi va sallam)dan rivoyat qiladilar: “Toinki Muhammadga va Muhammadning oilasiga salovot yubormagunlaringizcha duolaringiz Allohdan to‘silib turaveradi”.
Muborak mohi ramazonda salovot aytishlik ham ro‘zador uchun ayni foydali holatdir. Duolar ijobatining sababchisidir.
Salmon Forsiy (raziyallohu anhu) Rasululloh (sallallohu alayhi va sallam)dan rivoyat qiladilar: “Albatta, Alloh taolo hayoli va saxiy zotdir. U zot bandasi Unga ikki qo‘lini ko‘tarsa, ularni bo‘sh qaytarishdan uyaladi”.
Shunday muborak bir oyda ro‘za ibodatini to‘kis ado etmog‘ligimiz, qalblarimizni isloh qilib zikrda bardavom bo‘lmog‘ligimiz barchamizga nasib etsin! Amallar tarozisida qilgan zikrlarimiz toshi og‘ir kelishligini Alloh taolo taqdir aylasin, Inshaalloh!
“Jo‘ybori Kalon” ayol-qizlar
o‘rta maxsus islom bilim yurti
o‘qituvchisi Munira Xo‘jayeva
313 ta hayotiy ZIYNAT qoidalari
ni
ULUG‘ USTOZ ULAMOLARIMIZ bayon qilib berganlar:
(2-qism)
101) Saxiylik – boyning ziynati.
102) Ochiqqo‘llik – saxiyning ziynati.
103) Ko‘p yig‘i – xavf va qo‘rqishning ziynati.
104) Ulug‘vorlik – poshsholar ziynati.
105) Minnatni tark qilish – ehsonning ziynati.
106) Halollik – ishning ziynati.
107) Xushu’ – namozning ziynati.
108) Do‘ppi – o‘zbekning ziynati.
109) Bunyodkorlik – mehnatning ziynati.
110) Savod – bilimning ziynati.
111) Ilm – insoniyatning ziynati.
112) Sabr – balo-ofatning ziynati.
113) Donolik – tajribaning ziynati.
114) Mulohazalilik – fikrning ziynati.
115) So‘zda turish – erkakning ziynati.
116) Vaqtga rioya – mas’uliyatning ziynati.
117) Qalb musaffoligi – yaxshi insonning ziynati.
118) Tinchlik – yurtning ziynati.
119) Birdamlik – millatning ziynati.
120) Hur fikr – erkinlikning ziynati.
121) Toat-ibodat – ruhning ziynati.
122) Adolat – davlatning ziynati.
123) Ibrat – o‘tganlar hayotining ziynati.
124) Xotira – inson qadrining ziynati.
125) Qalb yumshoqligi – rahm-shafqatning ziynati.
126) Yaxshi so‘z – zabonning ziynati.
127) Bardosh – sinovlarning ziynati.
128) Quvonch – yurakning ziynati.
129) Qanoat – hayotning ziynati.
130) Hushyorlik – ongning ziynati.
131) Qalb tozaligi – imonning ziynati.
132) Yaxshi niyat – amalning ziynati.
133) Hayotbaxsh so‘z – dilning ziynati.
134) Qanoatlilik – qo‘shnining ziynati.
135) Yo‘lboshchilik – jamoaning ziynati.
136) Tinch uyqu – xotirjamlikning ziynati.
137) Yaxshi uyqu – sog‘lomlikning ziynati.
138) Halol mehnat – dehqonning ziynati.
139) Tashakkur – insoniylikning ziynati.
140) So‘zda tozalik – tilning ziynati.
141) Tarbiya – kelajakning ziynati.
142) Ibratli hayot – avlodning ziynati.
143) Mehr-muhabbat – turmushning ziynati.
144) Hurfikrlilik – zamonaviylikning ziynati.
145) To‘g‘rilik – hukmning ziynati.
146) Salohiyat – yoshlarning ziynati.
147) Quvvat – jasurning ziynati.
148) Harf tanish – bolalikning ziynati.
149) Diqqat – o‘qishning ziynati.
150) Ulug‘ orzu – qalbning ziynati.
151) Bardoshlik – darveshning ziynati.
152) Qaytmaslik – otaning ziynati.
153) Vafodorlik – xotinning ziynati.
154) Qanoatlilik – ko‘ngilning ziynati.
155) Ishonch – oilaviy munosabatlarning ziynati.
156) Hamkorlik – jamiyatning ziynati.
157) Ijodiylik – yoshlarning ziynati.
158) Tiniqlik – keksalarning ziynati.
159) Tiniq fikr – keksaning ziynati.
160) Tarbiya – ota-onaning ziynati.
161) Tuzuk fikr – yoshning ziynati.
162) Haqiqatni aytish – olimning ziynati.
163) Botiniy poklik – zohidning ziynati.
164) Ilojsizlikka chora – mohir ustaning ziynati.
165) Chin dildan ishlash – yaxshi ishchining ziynati.
166) Hurmat – barcha insoniy aloqalarning ziynati.
167) Tuzuk yo‘l – sayohatning ziynati.
168) Tartib – poshshoning ziynati.
169) Tezkorlik – savob izlaguvchining ziynati.
170) Mevadorlik – daraxtning ziynati.
171) Qanot – qushning ziynati.
172) Qanoatli mehnat – ishbilarmonning ziynati.
173) Qahrdorlik – yovuzning ziynati.
174) Umumiylik – insoniyatning ziynati.
175) Go‘zal so‘z – so‘zlashuvning ziynati.
176) Ustoz – ilm yo‘lining ziynati.
177) Savol – bilim olishning ziynati.
178) Xotira – millatning ziynati.
179) Vijdon – inson qalbining ziynati.
180) Yuzdagi nur – taqvoning ziynati.
181) Suvdagi tozalik – hayotning ziynati.
182) Yaxshi niyat – har bir ishning ziynati.
183) Yaxshi do‘st – tanlovning ziynati.
184) Sahar – ibodat vaqtining ziynati.
185) Ilk qadam – bolalikning ziynati.
186) Yaxshi zehn – aqlning ziynati.
187) Suzuvchi bulut – osmonning ziynati.
188) Bedorlik – vatan posbonining ziynati.
189) Vatan – millatning ziynati.
190) Qalb nuri – imonning ziynati.
191) Savob – har bir yaxshi ishning ziynati.
192) Sevgi – qalb muvozanatining ziynati.
193) Tilak – duoning ziynati.
194) O‘zaro tushunish – oilaviy baxtning ziynati.
195) Baxt – shukrning ziynati.
196) Yordam berish – insoniylikning ziynati.
197) Ibratli so‘z – ustozlikning ziynati.
198) Hushyor ko‘z – kuzatuvchanlikning ziynati.
199) Boshqalarni tinglash – hurmatning ziynati.
200) Qariyalar duosi – avlodning ziynati.
(Davomi bor...)
Ibrohimjon domla Inomov