Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Avgust, 2025   |   24 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
04:08
Quyosh
05:35
Peshin
12:32
Asr
17:17
Shom
19:22
Xufton
20:42
Bismillah
18 Avgust, 2025, 24 Safar, 1447

Ramazonda ro‘zador zikrining ahamiyati!

07.06.2017   74890   4 min.
Ramazonda ro‘zador zikrining ahamiyati!

Ro‘zadorlik mo‘minnig qalqonidir. Barcha dinlarda hatto ilohiy bo‘lmagan dinlarda ham ro‘za tutishlik mavjud. Ammo, Islom dinida ro‘za tutish qonun-qoidalari boshqa dinlarnikidan farq qiladi. Islom tarixidan ma’lumki, Qur’oni Karim Ramazon oyida nozil bo‘lgan. Shuning boisidan hurmat qozongan bu oyda mo‘minlar uchun yana bir tuhfa - ro‘za farz qilinib o‘n ikki oy ichidan Ramazon oyi eng sharafli oy sanaladi.

Ramazoni sharifda ro‘za tutishga qodir bo‘lgan baxtli mo‘minlar zikr bilan ham mashg‘ul bo‘lishsa ajrlar do‘li ostida qolishliklari tabiiydir. Ro‘zador inson yeb-ichish, jinsiy yaqinlik qilish kabilardan tiyilishi bilangina ro‘za ibodatini to‘kis ado etdi degan xulosa kelib chiqmaydi. Yolg‘on gapirish, g‘iybat qilish, janjallashish, chaqimchilik kabi illatlardan xoli bo‘lsagina ro‘za to‘la ado etilgan bo‘lib hisoblanadi. Xo‘sh bu illatlardan inson o‘zini qanday to‘laqonli himoya etishi yoki tiya olishi mumkin? Ularning davosi aniq agar ro‘zador zikr bilan band bo‘lsa, ana o‘shanda uni hech qanday yuqorida nomi zikr qilingan illatlar yo‘ldan ozdira olmaydi.

«Zikr» lug‘atda eslash, yodga olish, gapirish ma’nolarini anglatadi. Istelohda esa, Alloh taoloni yod etishga zikr deyiladi. Alloh taoloning ismi zotini, sifatlarini yod etish, hukmlari haqida gapirish, Qur’on tilovat qilish, Robbga iltijo qilish, duo qilish, Uni ulug‘lash, Unga hamd aytish, tavhid kalimasini aytish, ne’matlariga shukr qilish kabilar zikr hisoblanadi.

Rasululloh (sallalohu alayhi va sallam) aytdilar: «Sizga amallaringizning eng yaxshisi, eng tozasi, darajalaringizni eng ko‘p ko‘taradigani, sizlar uchun tillayu kumushni infoq qilishdan ham afzali, dushmanlaringizga yo‘liqib, ular bilan jang qilishingizdan ham yaxshisini aytaymi?» Sahobalar: «Ha, ayting», deyiishdi. U zot: «Allohning zikri», dedilar (Imom Ahmad va Imom Termiziy rivoyati).

Zikr bilan qalb ma’naviy ozuqa oladi, mehr-muravvatga to‘ladi,  ma’siyatdan yiroq bo‘ladi shuning bilan birgalikda yaxshilikka oshno bo‘ladi.

Ibodatlar (namoz, ro‘za, zakot, haj) zikr qiluvchiga og‘ir kechmaydi. Zikr ibodatlarning eng afzali bo‘lishi bilan birga eng osoni hamdir. Shaytonlar zanjirband bo‘lgan oyda ro‘zadorning zikr qilishi eng mahbub amallardandir. Bu muborak oyda duolar ijobati, tavbalar qabul bo‘lishi, gunohlar avfi uchun belbog‘lashligimiz, qalblarimizni zikr ila poklashimiz lozim. Ro‘za ibodatini ado etayotgan ayni vaqtimizda kam sarmoya sarflab ko‘p daromad oladigan va tez boyiydigan tijoratchining holatidamiz. Shuning uchun har soniyasi oltindan qimmat bo‘lgan ro‘zador holimizda fursatni qo‘ldan boy bermaylik.

Abu Hurayra (raziyallohu anhu) Nabiy (sallallohu alayhi va sallam)dan rivoyat qiladilar: “Bir qavm o‘tirib Allohni zikr qilsa, ularni farishtalar o‘rab olishadi va rahmat qoplaydi. Ustilariga xotirjamlik tushadi. Alloh ularni O‘zining huzuridagilar, ya’ni farishtalar bilan eslaydi”.

Yana bir yuqorida nomlari zikr qilingan sahobadan rivoyat qilingan hadisi-sharifda: “Alloh duoingizni qabul qilishiga qattiq ishonib duo qiling. Va bilingki, albatta, Alloh g‘ofil va beparvo qalbdan duoni qabul qilmas”, deyiladi. Bundan ko‘rinib turibdiki, duoni shunchaki emas xushu va xuzu’ ila, duo odoblariga rioya etib, habibimiz Rasululloh (sallallohu alayhi va sallam)ga salovotlar aytib qattiq ishonch ila chin dildan duo qilsak ijobat bo‘ladi inshaaloh.

Hazrat Ali (raziyallohu anhu) Rasululloh (sallallohu alayhi va sallam)dan rivoyat qiladilar: “Toinki Muhammadga va Muhammadning oilasiga salovot yubormagunlaringizcha duolaringiz Allohdan to‘silib turaveradi”.

Muborak mohi ramazonda salovot aytishlik ham ro‘zador uchun ayni foydali holatdir. Duolar ijobatining sababchisidir.

Salmon Forsiy (raziyallohu anhu) Rasululloh (sallallohu alayhi va sallam)dan rivoyat qiladilar: “Albatta, Alloh taolo hayoli va saxiy zotdir. U zot bandasi Unga ikki qo‘lini ko‘tarsa, ularni bo‘sh qaytarishdan uyaladi”.

Shunday muborak bir oyda ro‘za ibodatini to‘kis ado etmog‘ligimiz, qalblarimizni isloh qilib zikrda bardavom bo‘lmog‘ligimiz barchamizga nasib etsin! Amallar tarozisida qilgan zikrlarimiz toshi og‘ir kelishligini Alloh taolo taqdir aylasin, Inshaalloh! 

“Jo‘ybori Kalon” ayol-qizlar

o‘rta maxsus islom bilim yurti

o‘qituvchisi Munira Xo‘jayeva

 

Ramazon
Boshqa maqolalar

"Maqomi mahmud" nima?

15.08.2025   3109   2 min.

Savol: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Maqomi mahmudning egasi bo‘lsalar, unda nega azon aytilganidan keyin Allohim, u zotni O‘zing va’da qilgan Maqomi mahmudga yetkazgin, deb duo qilamiz? Bundan go‘yoki (Alloh saqlasin) Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga Maqomi mahmud berilmagandek bo‘lib chiqmayaptimi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bunday emas. “Maqomi mahmud” “Maqtalgan maqom” ma’nosida bo‘lib, aksariyat ulamolar nazdida “Maqomi mahmud”dan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning buyuk shafoatlari iroda qilingan. Bu izzat va karomatning eng oliy maqomi bo‘lib, u Odam avlodidan faqatgina ul muborak zotgagina nasib etgan, xolos.

Shuningdek, azon so‘ngida o‘qiladigan duoda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning o‘zlari bizga Alloh taolodan u zot uchun “Maqomi mahmud”ni so‘rashni o‘rgatganlar. Bu maqomni Alloh taolo u zotga va’da qilgan.

Qolaversa, Payg‘ambarimiz alayhissalom mazkur duoni qilish orqali u zotning shafoatlariga noil bo‘lishimizning xushxabarini ham berganlar. Albatta, U zot alayhissalomga “Maqomi mahmud” so‘rashimiz, bu maqom u zotga berilmaganligini anglatmaydi, chunki Alloh taoloning va’dasi amalga oshgan ish kabidir.

Shunday ekan, bizning azon duosida “Maqomi mahmud”ni Allohdan so‘rashimizning ma’nosi nima degan savolga ulamolar u zot bizning duoyimiz tufayli Maqomi mahmudga erishmaydilar, balki Alloh taolo u zotga bu maqomni aniq qilib qo‘ygan.

Biz bu duoni u zotning shafoatlariga noil bo‘lish uchun qilamiz. Bundan tashqari bunday duo qilishning ma’nosi yo “Maqomi mahmud”ning bardavom bo‘lishini, ya’ni u zotga berilgan maqtalgan maqomni davomli qilgin deb so‘rash ma’nosida yoki banda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haqlariga duo qilish orqali o‘z ehtiyojlarini Alloh taolodan so‘rashi mumkin ekanligiga ishoradir, deb javob berganlar. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.