Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyul, 2025   |   18 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:20
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
20:00
Xufton
21:33
Bismillah
13 Iyul, 2025, 18 Muharram, 1447

Ro‘zador ayollarga xos hukmlar

02.06.2017   37375   4 min.
Ro‘zador ayollarga xos hukmlar

Ro‘zaning farzi ayn ekaniga Baqara surasining 183-oyati dalil bo‘ladi: “Ey iymon keltirganlar! Sizlardan avvalgilarga farz qilinganidek, sizlarga ham ro‘za farz qilindi. Shoyadki, taqvodor bo‘lsalaringiz. Sanoqli kunlar...”

Ushbu oyatdan ro‘za tutish har bir imon keltirgan erkak va ayolga farzligi ma’lum bo‘lmoqda. Demak, ayollar ham ro‘za tutar ekanlar, ramazon va unga oid ayrim xukmlarni bilib borishlari lozim:

  • Ro‘zador ayol labiga bo‘yoq surtsa, lab tashqi a’zo hisoblangani sabab ro‘zasi ochilmaydi.[1]
  • Ramazon kunlarida subhi sodiqdan keyin hayz va nifosi to‘xtagan ayol kunning qolgan qismida o‘zini yeb-ichishdan to‘xtatib, ro‘zadorga o‘xshab turishi mustahab sanaladi.
  • Hayz, nifos ko‘rgan ayol ro‘za tutishi, yolg‘iz qolganida ham ro‘zador kabi yeb-ichishdan o‘zini to‘xtatib turishi harom sanaladi. Odamlar orasida esa o‘zini yeb-ichishdan tiyib, ro‘zadorga o‘xshatib turishi ramazonga hurmat va hayo sanaladi.
  • Subhi sodiqdan keyin hayz qoni to‘xtash ehtimoli bor bo‘lgan ayol saharlik qilib ro‘zani niyat qilishi mumkin bo‘lmaydi. Ayol kishining ro‘zasi ro‘za bo‘lishi uchun subhi sodiqdan avval hayzdan pok bo‘lishi lozim.

Ro‘zaning ado bo‘lishining shartlaridan biri: hayz va nifosdan pok bo‘lishdir. Zero, ulardan pok bo‘lish sahobai kiromlarning ijmosi bilan ro‘zaning adosi to‘g‘ri bo‘lishi uchun shartdir.[2]

  • Subhi sodiqdan avval hayz qoni to‘xtagan ayol: agar hayz qoni subhi sodiqqacha g‘usl qilsa bo‘ladigan miqdor vaqtda to‘xtasa, garchi g‘usl qilmasa-da ro‘za tutishi lozim bo‘ladi. Hayz qoni subhi sodiqqacha g‘usl qilsa ulgurmaydigan miqdor vaqtda to‘xtasa, ro‘za tutishi lozim bo‘lmaydi.
  • Ramazon oyida subhi sodiqqacha g‘usl qilib olsa bo‘ladigan vaqtda ayolning hayz qoni to‘xtasa o‘sha kunning ro‘zasini tutishi lozim bo‘ladi.[3]
  • Ayol kishi ro‘zador holatida ginekolog tekshiruvidan o‘tsa, bu holatdagi ayol hukmi shuki: uning jinsiy a’zosiga namlangan holdagi biror narsa kirishi bilan ro‘zasi ochiladi.

Ro‘zador ayol old yoki ort jinsiy a’zosiga barmog‘ini kirgizishi bilan ro‘zasi ochilmaydi, ho‘l barmog‘ini kirgizishi bilan esa ro‘zasi ochiladi. Shuningdek, quruq barmog‘ining hammasini yoki ba’zi qismini kirgizib, tashqariga chiqarib so‘ng yana qayta kirgizishi bilan ham ro‘za ochiladi. Agar old jinsiy a’zosiga quruq paxta yoki shu kabi vositalarni kirgizsa va uning bir uchi tashqarida qolsa ro‘zasi ochilmaydi. Butunlay ichkariga kirgizib yuborsa, ro‘zasi ochiladi.[4]

  • Ayol kishi qomati barobaricha suvni kechib o‘tishi natijasida: odatiy yo‘llardan ichkariga suv kirgani aniq bo‘lmasa, ro‘zasi ochilmaydi agar suv kirganligi aniq bo‘lsa ro‘zasi ochiladi.
  • Ayol kishi ro‘zadorligida kasalligi tufayli jinsiy a’zosiga biror narsa kirgizib olsa ichkariga narsa kirgani bois ro‘zasi ochiladi. Agar subhi sodiqdan avval yoki iftorlikdan keyin jinsiy a’zosiga davolanish maqsadida biror narsa qo‘ysa va bu bilan ro‘zador holatida ham yursa ro‘zasi ochilmaydi. Orqa a’zosiga kirgizilgan davoning ham hukmi shunday.
  • Kasal, hayz va nifos ko‘rgan ayollar kabi uzrli kishilar uzrlari ketgandan keyin vafot etsalar, sog‘ayganidan so‘ng yoki hayz va nifosi to‘xtaganidan so‘ng necha kun yashagan bo‘lsalar, o‘shancha kun ro‘zasining fidyasini vasiyat qilishlari lozim bo‘ladi.
  • Kafforot ro‘zasini tutayotgan ayol hayz ko‘rib qolsa, qasddan ro‘zasini ochib qo‘ygani bois ikki oy kafforotini tutayotgan ro‘zasini qaytadan boshlashi shart emas. Uzrlari ketgach, davom ettirib ketaveradilar.
  • Kafforot ro‘zasini tutayotgan kishi yo ayol qaysidir uzr tufayli ikki oy ichida biror kun ro‘zasini ochib yuborsa qaytadan boshlaydi. Hayz ko‘rish bundan mustasnodir (nifos esa mustasno emas).[5]

 

Xadichai Kubro ayol-qizlar bilim yurti o‘qituvchisi Qutbidinova Maharam Eshonxon qizi tayyorladi.

 

[1] “Kitabul Fatava”, Xolid Sayfulloh Rahmoniy

[2] “Badoi’us Sanoyi’”, Alouddin Kosoniy

[3] “Raddul Muxtor”, Ibn Obidiyn

[4]  “Raddul Muxtor”, Ibn Obidiyn

[5] “Raddul Muxtor”, Ibn Obidiyn

Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Yurtga qaytgan hojilar – ezgu ishlar boshida

12.07.2025   7350   2 min.
Yurtga qaytgan hojilar – ezgu ishlar boshida

2025 yilgi Haj safarida ishtirok etgan yurtdoshlarimiz “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” tashabbusi doirasida faol ish olib bormoqdalar. Ushbu tashabbus doirasidagi navbatdagi namunaviy-amaliy tadbir Farg‘ona viloyati Dang‘ara tumanida bo‘lib o‘tdi.


Tadbirda O‘zbekiston musulmonlari idorasi Farg‘ona viloyati vakili, viloyat bosh imom-xatibi Ubaydulloh domla Abdullayev ishtirok etib, tadbirga boshchilik qildi. “Sayyid Ahmadxon hoji” jome masjidida o‘tkazilgan yig‘ilishda tajribali imom-xatiblardan iborat Ishchi guruh tuzilib, ustuvor vazifalar belgilab olindi.


Ishchi guruh uch yo‘nalishda faoliyat olib bordi. Jumladan:


– Hajdan qaytgan ziyoratchilar ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga jalb etildi;

– 65 ta oilaga borilib, ma’naviy suhbat va amaliy yordamlar ko‘rsatildi;

– 9 ta xonadondagi ruhiy-ma’naviy qiyinchiliklar o‘rganilib, maslahatlar berildi.

– Oilaviy kelishmovchilik sababli notinch bo‘lib turgan oilalarga suhbat va nasihatlar o‘tkazildi. Natijada 2 ta arazlashgan oila yarashtirilib, 1 ta ajrimning oldi olindi;

– Sudlanganlar, jazo muddatini o‘tayotganlar hamda ularning oilalari bilan muloqot qilindi.

– Nogiron va ehtiyojmandlar holidan xabar olinib, moddiy-ma’naviy ko‘mak ko‘rsatildi.


Tumanning Taptiqsaroy mahallasida yong‘in oqibatida zarar ko‘rgan xonadonni qayta ta’mirlash ishlari homiylar va hojilar ko‘magida boshlab yuborildi. Bosh imom-xatib Ubaydulloh domla ushbu xonadonga tashrif buyurib, muloqot qildi hamda tavsiyalar berdi.


Bundan tashqari, “Doimobod” mahallasidan bo‘lgan, nogironligi bor fuqaroning uyiga ham tashrif uyushtirilib, tugallanmagan uy qurilishi uchun zarur qurilish materiallari yetkazildi.


Peshin namozidan so‘ng Ishchi guruh tarkibidagi iqtidorli imom-xatiblar jamoatga ma’ruza qilib, tinchlik, osoyishtalik va xalq farovonligi uchun duo qildilar. 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Farg‘ona viloyati vakilligi
Matbuot xizmati

Yurtga qaytgan hojilar – ezgu ishlar boshida Yurtga qaytgan hojilar – ezgu ishlar boshida Yurtga qaytgan hojilar – ezgu ishlar boshida Yurtga qaytgan hojilar – ezgu ishlar boshida Yurtga qaytgan hojilar – ezgu ishlar boshida Yurtga qaytgan hojilar – ezgu ishlar boshida
O'zbekiston yangiliklari