Ramazon oyi ibodat oyi, Qur’on oyi bo‘lish bilan bir qatorda mutasaddilar uchun mas’uliyat oyi hamdir. Masjidlarda namozxonlar uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, taroveh namozi va Xatmi Qur’onlarning tinch-osuda o‘tishini ta’minlash maqsadida viloyat vakilligi, shahar va tuman bosh imomlari hamda masjid imom-xatiblari barcha kerakli ishlar, zarur chora-tadbirlarni amalga oshirmoqdalar. Jumladan,
27 may Ramazon oyining ilk kunida Samarqand viloyati bosh imom xatibi Zayniddin Eshonqulov, viloyat bosh imom xatibi o‘rinbosari Yoqubjon Mansurov birgalikda Samarqand shahridagi "Domla Kamoliddin", “Abdulloh ibn Abbos”, “Xo‘ja Is'hoqi Valiy” masjidiga tashrif buyurdi.
"Domla Kamoliddin" masjidida Peshin namozini, “Abdulloh ibn Abbos” masjidida Asr namozini ado etib bergan viloyat bosh imomi Z.Eshonqulov ibodat nihoyalangach yig‘ilganlarga Ramazon oyining fazilatlari, shukronalik hissi bilan yashash, bu oydan unumli foydalanib qolish borasida oyat va hadislar asosida qisqacha ma’ruza qilib berdi. Ma’ruza yakunida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlarining salom va tabriklari jamoatga yetkazildi.
Shundan so‘ng masjid imom xatiblariga masjid hovlisi va tahoratxonasini toza - ozoda tutish, taroveh namozini ado etishda namozxonlarga qulayliklar yaratib berish, ogohlik va hushyorlikni oshirish to‘g‘risida birqancha ko‘rsatmalar berib o‘tildi.
“Xo‘ja Is'hoqi Valiy” masjidida Ramazon oyi uchun ko‘rilgan tayyorgarliklarni ko‘zdan kechirish bilan bir qatorda masjid sharqidan yangidan bunyod etilayotgan xonaqodagi qurilish jarayoni bilan tanishildi. Yangi masjid binosida ishlar nihoyalanish arafasiga kelib qolgan bo‘lib, imom-xatib va me’morlar Ramazon hayitiga namozxonlarga tuhfa tariqasida masjidni foydalanishga topshirishni rejalashtirayotganlarini ma’lum qildilar.
Viloyat vakilligi rahbariyati tomonidan muborak oy davomida ko‘plab masjidlarga tashrif buyurish rejalashtirilgan bo‘lib, bundan masjidlardagi sharoitlar bilan yaqindan tanishish, muammo va kamchiliklarni joyida bartaraf etish, Ramazon oyining tinch-osuda o‘tishiga erishish ko‘zda tutilgan.
Samarqand shahridagi “Xo‘ja Abdu Darun” jome masjidida o‘tkazilayotgan Xatmi Qur’ondan fotolavhalar
Usmonxon Muhammadiyev,
O‘MI Samarqand viloyati
vakilligi mutaxassisi
Savol: Men haydovchilik qilaman. Ba’zilar menga ma’lum miqdorda pul berib, uni boshqa shahardagi odamga yetkazishimni so‘rashadi. Shu puldan avval o‘zim foyda ko‘rib, so‘ng aytilgan odamga to‘liq qilib yetkazsam bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu ish joiz emas. Chunki bu omonatga xiyonat qilish hisoblanadi. Omonatga olingan puldan faqat egasi rozi bo‘lsagina ishlatish mumkin. Ammo egasi rozi bo‘lmasa, yoki egasiga bildirmay ishlatilsa, bu xiyonat sanaladi. Omonatga xiyonat qilish esa, katta gunoh va munofiqning belgilaridan biridir. Bu haqda faqih Nizomiddin Shoshiy rahimahulloh shunday zikr qiladilar:
“Omonatdor, vakil va g‘osib (birovning molini zo‘rlik bilan olgan kimsa)lar molning ayni o‘zini o‘zlarida olib qolib, uning mislini (qiymatini) to‘lashlari mumkin emasdir” (“Kitabul-xamsiyn” kitobi).
Shuningdek, alloma Ibn Nujaym rohimahulloh shunday naql qiladilar: “Omonatga olingan buyum boshqa kishiga na omonatga beriladi, na qarzga (bepul foydalanish uchun) beriladi, na ijaraga beriladi va na garovga qo‘yiladi. Agar omonatdor ulardan birortasini qilsa, javobgar bo‘ladi” (“Al-Bahrur-roiq” kitobi).
Xulosa qilib aytganda, haydovchilarning yuqoridagi birovning omonatidan beruxsat foydalanishlari va undan daromad ko‘rishlari shar’an joiz emasdir. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.