Abbos In’om Xo‘ja hijriy 1307 (1889) yili Qo‘qonda tug‘ilgan. 15 yoshida Qur’oni karimni to‘liq yod olgan. 16 yoshida Buxoroga borib “Mir Arab” madrasasiga o‘qishga kirgan. Madrasada hanafiy fiqhi, tafsir, mantiq, falsafa va boshqa bir necha fanlarni puxta o‘zlashtirgan. Buxoroda bir necha yil istiqomat qilgan. So‘ng Samarqandga kelib “Xurtnaq” degan joyda yashab Buxoroda olgan ilmlarini takrorlagan. Keyin Afg‘onistonga o‘tib Peshavor shahriga borgan. O‘sha vaqtda 30 yoshda bo‘lgan. Ilmini yanada oshirish maqsadida Hindistonga safar qilgan. U yerdagi madrasalarning biriga o‘qishga kirib o‘qishni davom ettirgan. U yerda ham 5 yil yashaganidan keyin Devbanddagi universitetga o‘qishga kirib ikki yil ta’lim olgan. So‘ng “Ahmir” shahridagi bir masjidda imomlik qilib, Qur’oni karimdan uch yil dars bergan.
Ikkinchi jahon urushi, boshlangan kezlarda Hindistondan Bag‘dodga safar qilgan. U yerda olti oy davomida bir necha qiroatlar bo‘yicha ta’lim olgan. So‘ng Shomga borib u yerda 2 hafta turadi va hijriy 1360 (1941) yili Madinai Munavvaraga borib o‘sha yerda yashab qolgan.
Madinada qurrolar ustodi Shayx Hasanga qiroatlar bo‘yicha ta’lim olib, u kishidan bir necha qiroatlar bo‘yicha ijoza olgan. Shuningdek, hijriy 1360 (1941) yildan boshlab “Madrasatul O‘zbekiya”da Qur’oni karim, qiroatlar va boshqa bir necha ilmlardan vafot etguniga qadar dars bergan.
Ustozlari:
Shogirdlari:
Hafs Osim undan Qur’oni karim bo‘yicha dars olgan bir necha qorilar mavjud deb, ularning ba’zilarini quyida keltirgan:
Shayx Abbos Buxoriy hijriy 1407 (1987) yilning 20 dekabrida Madinai Munavvarada vafot etgan. Janozasi payshanba kuni bomdod namozidan so‘ng Masjidun Nabaviyda o‘qilib Baqe’ qabristoniga dafn qilingan.
Tojiddinov Abdussomad Abdulbosit o‘g‘li
O‘quv yili tugab, ota-onani ziyorat qilish, ularning xizmatiga borish vaqti kelgach, darslar tugab, imtihonlardan forig‘ bo‘lgach, «Endi butunlay bo‘shman, ilmdan forig‘ bo‘ldim», deb tasavvur qilmang. Ota-onaning xizmatida bo‘lib, duolarini oling. Ta’til payti ham siz uchun muhim bir vaqt hisoblanadi.
Ota-onangiz, aka-ukangiz, opa-singlingiz, qarindosh-urug‘laringiz nimalarni o‘rganganingizga, odobingiz qanday bo‘lganiga qiziqishadi. «O‘g‘limiz nimalarni o‘rganib keldi ekan-a, ustozlaridan nimalarni ta’lim oldi ekan» deb, havas ko‘zlari bilan qaray boshlashadi. Ana shunda siz ularni odobingiz, kamtarligingiz, xizmatingiz bilan xushnud qilsangiz, nafaqat o‘zingizni, balki ustozlaringizni, nafaqat ustozlaringizni, balki Islom dinini ham barchaga sevdirasiz.
Buning natijasi o‘laroq odamlarda din ilmiga rag‘bat oshib, ular ham farzandlarini ahli ilm qilishga, qori qilishga shoshib qoladilar. Aksincha, namozlar qazo bo‘la boshlasa, xulq-atvor yomon bo‘lsa, «Bu bola o‘qib yurib shu ahvolda bo‘lsa, bundan ko‘ra o‘qimaganimiz yaxshi ekan», deyishadi. Odamlarning ilm olishdan hafsalasi pir bo‘ladi, ustozlarni hurmat qilmay qo‘yishadi. Bu holatda dinga foydangiz emas, zararingiz ko‘proq tegadi. Bunday tolibi ilmlardan Alloh taoloning O‘zi asrasin!
Bir narsani yaxshi bilib oling: siz makonlar, holatlar o‘zgarishi bilan o‘zgarib qolavermang. Holatlar sizni o‘zgartirmasin, siz holatlarni o‘zgartiring. Doimo istiqomatda bo‘ling, sabot bilan turing. Alloh taolo har holatda ham sizni ko‘rib turganini aslo yodingizdan chiqarmang.
«Talabalik davrini qanday o‘tkazmoq kerak?» kitobidan