Hasan ibn Hasan bilan Zaynul Obidiyn aka-ukaning – Imom Hasan va Imom Husaynning farzandlari – amakivachchalar. Nimadir bo‘lib ikkalasining gapi chiqishmay qolibdi. Jahl kelsa aql ketadi deganlaridek, g‘azab otiga mingan Hasan ibn Hasan og‘ziga nima kelsa qaytarmasdan aytib, uni bas deguncha xaqorat qilibdi. O‘sha vaqtda ular jamoat bilan masjidda ekanlar. Zaynul Obidiyn sukut qilib, javob qaytarmabdi.
Bu yog‘ini o‘zlaridan eshitamiz.
“So‘ng uyga qaytdim, qorong‘u tushganda to‘satdan kimdir eshik qoqib qoldi. Eshikni ochsam, Zaynul Obidiyn turibdi. U endi rosmana janjallashgani kelgan bo‘lsa, kerak deb o‘yladim. Lekin u mutlaqo xotirjam edi: “Ey, og‘ajon, sen men haqimda aytgan gaplaring rost bo‘lsa, Alloh meni mag‘firat qilsin; agar aksi bo‘lsa, seni mag‘firat qilsin, – deb bir oz sukut saqlab turdi-da, – senga Allohning salomi bo‘lsin”, – deya ortiga qayrilib ketdi. Orqasidan ergashib, borib: “Allohga qasamki, ikkinchi bor senga yoqmaydigan ish qilmayman”, deb uzr so‘radim. U meni bag‘riga bosib mehrli bir sasda: “Menga nima degan bo‘lsang hammasidan kechdim”, dedi”.
***
Madinaliklardan biri aytadi: “Zaynul Obidiyn masjiddan chiqayotganda unga ergashib so‘ka boshladim. O‘zi uni so‘kishimga biror sabab ham yo‘q edi. Bu holni ko‘rgan odamlar yoppasiga ustimga bostirib kela boshladi. Agar meni ushlasalar burda-burda qilib tashlashi tayin edi. Shunda u zot odamlarga qarab: Unga indamanglar”, dedi. Ular to‘xtashdi. Mening qaltirayotganimni ko‘rib, ochiq chehra bilan yaqinlashdi ichimdagi qo‘rquvni ketkazib, tinchlantira boshladi. So‘ng esa: “Sen kaminani bilganlaring bilan so‘kding, hali sen bilmaganlari qancha! Biror ehtiyojing bormi, yordam beraylikmi?!” dedi. Uyatning zo‘ridan hech narsa deya olmadim. Xijolatdan terga botganimni ko‘rib ustidagi to‘nini yelkamga tashladi-da, menga yana ming dirham berishlarini amr qildi”.
Robiya JO‘RAQULOVA tayyorladi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Odatda odamlarda «Qiz bola birovning hasmi, erta-indin erga tegib ketib qoladi. Undan nima foyda bo‘lishi mumkin», degan salbiy fikr bo‘ladi. «O‘g‘il bola esa doimo xizmatda bo‘ladi. Uni uylab qo‘ysang, kelin ham xizmatingni qiladi. U qariganingda ham joningga oro kiradi», kabi tushunchalar bor. Bu noto‘g‘ri fikr. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qizlarga nafaqa qilishning fazli haqida o‘z hadislarida qayta-qayta bayon qilganlar. O‘zlari to‘rt nafar qizlariga qilgan muomalalari bilan barchaga namuna ko‘rsatganlar.
Ushbu hadisi sharif va rivoyatlarda ham shu ma’nolar ilgari surilgan.
عَنِ الزُّهْرِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ كَانَتْ لَهُ بِنْتَانِ فَصَبَرَ عَلَى لَأْوَائِهِمَا وَنَفَقَتِهِ عَلَيْهِمَا كَانَتْ لَهُ بِنَفَقَتِهِ عَلَيْهِمَا الْجَنَّةُ».
Zuhriydan rivoyat qilinadi:
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kimning ikki qizi bo‘lsa va ularning mashaqqatlariga va nafaqasiga sabr qilsa, ularga qilgan nafaqasi uchun unga jannat bo‘ladi», dedilar.
Sharh: Qiz boqish oson narsa emas, buni hamma yaxshi biladi. Bu ishni amalga oshirish uchun sabr-matonat kerak, harakat, g‘ayrat kerak, topganini sarflash kerak. Baribir shu qiz ertami, indinmi, birovning uyiga ketishi, kelin bo‘lishi borligini o‘ylab, yurak uvushib ham turadi. Ayniqsa qizi ko‘p bo‘lsa, bu holat aniq bilinadi. Ana shularni bilib turib va sabr etib, qizlarini yaxshi tarbiya qilgan odam o‘zi uchun oxiratning katta bir martabasini kasb qilgan bo‘lar ekan.
Ayni paytda qizlarni nafaqa bilan ta’minlash ham lozim ekan. Bu ish uchun ham sabr-bardosh kerak bo‘ladi.
Ikki qizning tarbiyasidagi mashaqqatlarga, xususan, qizlarning nafaqasini ta’minlashdagi qiyinchiliklarga sabr qilish ota-ona uchun katta savob hamda jannatga kirishga sabab bo‘ladigan amallardan biri hisoblanar ekan.
«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz