O‘zbekiston davlat budjetining qariyb 60 foizini ijtimoiy sohalarga yo‘naltiradigan sanoqli mamlakatlar sirasiga kiradi. Hozirda yoshlarga yaratilgan imkoniyatlar, maktab va kollejlarda ko‘zni quvontiradigan sharoitlarni ko‘rib Yaratganga shukrlar aytasiz. Ming afsuski, shunday sharoitlardan foydalanish o‘rniga ko‘chalarda tentirab yurib, maktab va kollejlarga bormayotgan yoshlarimiz uchrab turibdi. Bundaylarni ko‘rganda besamar o‘tayotgan vaqtga achinasiz.
Muhtaram yurtboshimiz Qashqadaryoga borganlarida O‘zbekiston musulmonlar idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov va viloyat bosh imom xatibi Rahmatilla Usmonovga darslarni muntazam qoldirib kelayotgan talaba yoshlar bilan suhbatlar o‘tkazish yuzasidan ko‘rsatmalar berdilar. Ana shu asosda diniy xodimlar tadbirlar o‘tkazib kelmoqdalar.
Ajdodlarimiz: “Yoshlikda o‘rganilgan ilm toshga bitilgan kabi mustahkam bo‘ladi”, deganlar. Vatandoshimiz Imom al-Buxoriy hayotini ilmga baxshida etib: “Ilmdan boshqa najot yo‘q va hech qachon bo‘lmaydi” deb, inson dunyo va oxiratini obod qilish uchun ilm izlashi kerak ekanini uqtirdilar. Demak, shunday yurtning farzandlarining ilmsiz bo‘lib qolishga haqqi yo‘q. Yoshlarimizning bahor faslidek bebaho davrini befoyda narsalarga sarflashlariga yo‘l qo‘ymaslik kerak.
Ilm Allohni tanitadi. Shu o‘rinda bir ibratli voqeani keltiramiz: Mashhur yozuvchi Abdulla Qodiriy “Mehrobdan chayon” romanini yozish oldidan Shayx Ismoil Maxdumdan maslahat olish niyatida Namanganga keladi. Suhbat chog‘ida Abdulla Qodiriy Shayx Ismoil Maxdumdan yoshlarni dunyoviy ilmlarga qanday qiziqtirish kerakligi haqida maslahat so‘raydi. Shunda u kishi Qur’oni karimning “G‘oshiya” surasidagi oyatlardan keltirib, “Axir, ular tuyalarga qarab, qanday yaratilganiga (zoologiya), osmonlarning qanday ko‘tarib qo‘yilganiga (astronomiya), tog‘larning qanday tiklanganiga (jo‘g‘rofiya) va Yerning qanday yoyib – tekislab qo‘yilganiga (minerologiya) boqmaydilarmi?!” debdilar-da, ana shunday qilib, diniy ilmga dunyoviy ilmni bog‘lab o‘rgatish kerakligini tushuntiribdilar.
Maktab va kollejlarda o‘quvchi yoshlar “ilmni insonlarga foyda yetkazish uchun o‘rganaman”, deb niyat qilsa, ham ilm o‘rgandi, ham savob oladi.
Ustozlarimiz o‘rgatganidek; “dars” so‘zi arab tilida “درس”
“d” – davomat (doim bo‘lish);
“r” – riyozat (mashaqqat chekish);
“s” – sog‘lom va salomat bo‘lish degan ma’nolarni anglatadi.
Obidxon Ikramov,
O‘MI Namangan viloyat vakili o‘rinbosari, “Hidoya” o‘rta maxsus islom bilim yurti o‘qituvchisi
Ulamolar biror bir mazhabga ergashish borasida Quron oyatlari va hadisi shariflardan ishoralar keltirib aytishadiki,«...Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, ahli zikrlardan so‘rangiz» (16:43).
Huzayfa roziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilgan hadisda: «Men sizlarning orangizda yana qancha qolishimni bilmayman. Shunday ekan, mendan so‘ng u ikkisi: Abu Bakr va Umarga iqtido qiling» (Termiziy, Ibn Moja, Ahmad), deyilgan.
Imom Muslim «Sahih» asarining sharhlovchisi Imom Navaviy muayyan imomga taqlid qilishning shartligini sharhlab: «Sabab shundaki, mazhablardan birini tanlashga ruxsat berish kishilarni, ular o‘z xohishlariga mos keladigan oson narsaga ergashishiga olib keladi. Ular halol va harom, ruxsat etilgan va man etilgan narsalarning orasidan o‘zlariga mosini tanlaydilar. Bu mazhablar osonlashtirilmagan, tizimlashtirilmagan yoki mashhur bo‘lmagan ilk islom davridan farqli ravishda mas’uliyat tashvishidan ozod qilishga olib keladi. Shular asosida kishi o‘zi qat’iy ravishda amal qiladigan mazhablardan birini tanlashi lozim bo‘ladi», degan .Boshqa manbada: «Bu ummat ijmo qilgan, to‘g‘irlangan, yozib qo‘yilgan to‘rt mazhabdir. Bizning kunimizgacha odamlar unga taqlid qilishib o‘zlarini o‘shandan deb hisoblaydilar. Bunda, ayniqsa, qat’iyatlilik kamaygan, xohishlarimiz ongimizga o‘rnashgan va odamning ahmoqona ehtirosi xuddi fazilat sifatida qaraladigan bugungi kunda, ko‘pgina aniq ustunlik bor», deb yozgan.
Yangi Namangan tumani "Abdulloh ibn Mas’ud" jome masjidi
imom-xatibi Sh.To‘xtabayev