Yusuf Hamadoniy (quddusa sirruhu)
Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayhi Hamadon shahrida 440 hijriy sanada tug‘ilganlar.
U zotning to‘liq ismlari Abu Ya’qub Yusuf ibn Husayn ibn Ayyub Hamadoniydir.
Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayhi tasavvufning yirik namoyandasi, buyuk olim edi. Bog‘dodda Abu Is'hoq Sheroziydan tahsil olgan. Isfahon, Samarqand, Buxoroda ilmlarini oshirganlar. Tasavvufni Abu Ali Formadiy, Abdulloh Juvayniy va Hasan Simnoniylardan oladilar. Zamonasining buyuk allomalari Abdul Qodir Giloniy, G‘azzoliy, Hamiduddin Multoniylar bilan muloqatda bo‘lganlar. 30 marotaba Haj ziyoratiga borganlar.
Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayhi Buxoroda uzoq muddat yashab, Ahmad Yassaviy va Abdul Qodir G‘ijduvoniy va boshqa mashoyixlarga ustozlik qilganlar va keyinchalik Xojagon Naqshbandiyya tariqatining ayrim qoidalarini ishlab chiqqanlar. Xoja Abdulloh Barroqiy Xorazmiy, Xoja Hasan Andoqiy Buxoriy, Ahmad Yassaviy, Abdul Xoliq G‘ijduvoniy Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayhidan so‘ng uning xalifalari sifatida muridlarning tarbiyasi bilan shug‘ullanganlar.
“Rutbatul hayot” (“Hayot mezoni”), “Kashf”, “Risola dar odobi tariqat”, “Risola dar axloq va munojot” kabi asarlar yozganlar. “Hayot mezoni” risolasi o‘zbek tilida nashr qilingan (Toshkent, 2003).
Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayhi 18 yoshlarida Hamadondan Bag‘dodga keladilar. U yerda Abu Ja’far ibn Maslama, Abdus Somad ibn Mamun, Ibnul Muhtadiy billah, Xatib Abu Bakr, Ibn Hizormard, Ibn Nuqud, Abu Hattob Muhammad ibn Ibrohim Tobariy, Ahmad ibn Muhammad ibn Fazl Forsiy va boshqa bir necha ulamolardan ilm olganlar. Yusuf Hamadoniy rahmatillohi alayhi silsila omonatini Abu Ali Farmoniy rahmatullohi alayhdan olganlar.
Abu Sa’d Sam’oniy aytadilar: “U zot taqvodor, parhezkor, ibodatgo‘y, ilmiga amal qiluvchi, hol va maqomlar sohibi edi. Uning karvonsaroyida Alloh taologa yaqinlik hosil qilish uchun dunyo ishlaridan uzilgan muridlar yashaganlar”.
506 yili bog‘dodga keladilar. Keyinchalik Marvda yashaganlar. So‘ng Hirotga safar qilganlar. U yerda bir necha yil yashaganlar. Shundan so‘ng Marvga qaytadilar. So‘ng yana Hirotga ikkinchi bor safar qiladilar. Yo‘lda ketayotib “Bag‘shur” yaqiniga yetganlarida vafot etadilar.
Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayh o‘z suhbatlarida mashoyihlarning hikmatli so‘larini ham ko‘p ishlatar edilar. U kishining himmatlari oliy edi. Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayh Hirot bilan Marvning orasida borib kelib turar va va’zu nasihatda davom etar edilar.
U kishidan istifoda etganlardan besh odam buyuk shayh va tariqat namoyandalari bo‘lib yetishdilar. Ular: Xoji Ubaydulloh Barkiy, Xoja Hasan Antokiy, Xoja Ahmad Yassaviy, Xoja Abdulxoliq G‘ijduvoniy va Xoja Hakim Sano‘iylardir.
Hazrati Xoja Bahouddin Naqshbandning bosh xalifalari Muhammad Porso hazratlari o‘zlarining “Faslul Xitob” nomli kitoblarida Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayhining har biri bir kitobga teng keladigan hikmatli so‘zlaridan bir qismini to‘plaganlar.
Hijriy 535 sanada Marvda vafot etganlar. Xoki Bomiyondan Marv shahriga olib kelinib, qayta dafn etilganlar. Abdul Xoliq G‘ijduvoniy, Fariduddin Atttor, Abdur Rahmon Jomiy, Alisher Navoiy asarlarida Yusuf Hamadoniy rahmatullohi alayhi haqida ma’lumotlar uchratish mumkin.
Toshkent islom instituti 4 kurs talabasi
Abdus Somad Abdul Bosit
Shavkat Mirziyoyev: Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat
Bugun mamlakatimizda Yoshlar kuni keng nishonlanmoqda. Asosiy bayram tadbirlari Toshkentdagi Xalqaro kongress markazida bo‘lib o‘tmoqda.
O‘zbekiston yoshlarini tabriklash va qo‘llab-quvvatlash uchun bu yerga Prezident Shavkat Mirziyoyev tashrif buyurdi.
Kongress markaziga kiraverishda yoshlarning turli sohalardagi loyihalari, kashfiyot va yutuqlari taqdimot qilindi. Masalan, “Yosh innovatorlar” ko‘rgazmasida muhandislik, raqamli texnologiyalar, sun’iy intellekt, uchuvchisiz qurilmalar namoyish etilgan. “Yashil” tashabbuslar” maydonchasida ekologiya, muqobil energetika, qishloq xo‘jaligi kabi sohalarga oid ishlanmalar ko‘rsatilgan. “Kreativ loyihalar” bo‘limidan hunarmandlik, dizayn, tasviriy san’at, video va prodyuserlik faoliyatidagi yutuqlar o‘rin olgan. “Yoshlar tadbirkorligi va startaplar” maydonchasida ushbu yo‘nalishdagi muvaffaqiyatli loyihalar haqida ma’lumot berilgan.
Jumladan, toshkentlik Rustam Hamdamovning “Billz” dasturi kichik va o‘rta biznesni avtomatlashtirishga yordam beradi. Hozirgacha bu loyihaga Buyuk Britaniya, Singapur, Turkiya ishbilarmonlari 6 million 600 ming AQSH dollari miqdorida investitsiya kiritgan.
Qoraqalpog‘istonlik yosh fermer Sherzod Niyazimbetov organik pomidorlar yetishtirib, quyoshda quritib va qadoqlab, Italiya hamda Fransiya kabi davlatlarga eksport qilmoqda. Uning korxonasida 200 nafarga yaqin xodim ishlamoqda.
O‘zbekiston Prezidentining 2019 yildagi qarori bilan tashkil etilgan Yoshlar akademiyasi bugungi kunda 7 mingdan ziyod yosh olimlarni birlashtirgan. Ko‘rgazmada ular uchun keng o‘rin ajratilgan. Toshkentlik Sayfullo Qodirov ekin maydonlarini raqamli xaritalash va yuqoridan dori sepish imkonini beruvchi dronlar yasagan.
Olimlar orasida “Raqamli avlod qizlari” tanlovi g‘olibalari ko‘pligi ham diqqatga sazovor. Xorazmlik Lobar Abdullayeva onkologik kasalliklarga sun’iy intellekt orqali tashxis qo‘yishga mo‘ljallangan “AI Scan” dasturini ishlab chiqqan. Qoraqalpog‘istonlik Qumara Sagidullayeva quyosh energiyasida yuruvchi kichik traktor, toshkentlik Abdulloh Jamoliddinov bog‘ni avtomatik sug‘orish tizimini ixtiro qilgan.
Davlatimiz rahbari mazkur taqdimotlar bilan tanishib, ularning tashabbuskorlari bilan muloqot qildi.
– Yoshlarimizning har bir muvaffaqiyati biz uchun kuch-qudrat, mamlakatimiz kelajagiga tayanch. Bugun farzandlarimiz zamonaviy yo‘nalishlarni egallab, ancha ilgarilab ketyapti. Ularni qo‘llab-quvvatlasak, sifatli ta’lim berib, sharoit yaratsak, bundan ham katta natijalarga erishadi, – dedi Shavkat Mirziyoyev.
Mutasaddilarga ixtirochi yoshlarni tegishli vazirliklarga biriktirib, loyihalarini rivojlantirish bo‘yicha ko‘rsatma berildi.
Yurtimizda bunday iqtidorli o‘g‘il-qizlar ko‘p. Bu ta’lim sohasiga, ayniqsa, STEAM yo‘nalishlariga qaratilayotgan e’tibor natijasi. So‘nggi yillarda matematika, fizika, kimyo va axborot texnologiyalariga ixtisoslashgan ko‘plab maktablar tashkil etildi. “Bir million dasturchi” loyihasi doirasida 325 ming yigit-qiz o‘qitildi.
Yosh tadbirkorlar tashkil qilgan 261 ta korxonaning yillik aylanmasi 100 milliard so‘mdan oshgan. Startaplarni moliyalashtirishga 145 million dollar venchur sarmoya kiritilgan.
Bayram munosabati bilan o‘tgan uchrashuvda Prezidentimiz yoshlar uchun yanada keng imkoniyatlarni belgilab berdi.
Manba: https://president.uz
