Yurtimiz bozorlari va do‘konlarining peshtaxtalari turli-tuman noz-ne’matlarga to‘la. Xohlasak xorijda, xohlasak o‘zimizda yetishtirilgan va ishlab chiqarilgan mahsulotlarni xarid qilamiz.
Xorijiy mamlakatlarda mahsulotlarni soxta yo‘l bilan tayyorlab sotuvga chiqaruvchi shirkatlar yo‘q emas. Ayrim nobakor tadbirkorlar boylik orttirish maqsadida oziq-ovqat mahsulotlarini soxtalashtirish yo‘li bilan mahsulotni asliga o‘xshatib, chiroyli qog‘ozlarga o‘rab sotish hollari kundalik hayotimizda uchrab turibdi.
Pishloq o‘rniga unga o‘xshash narsani, qaymoq o‘rniga sousni, apelsin sharbati o‘rniga uning mazasini beruvchi ichimlikni tayyorlashganini balki eshitgandirsiz. Mutaxassislar buni qanday aniqlash mumkinligi, mahsulotlarning qaysilari haqiqiy ekanligini, soxtalarini qanday yo‘l bilan tayyorlanganini aniqlash ustida muayyan ish olib bordilar.
Asalning tabiiyligini bir necha xil uslubda aniqlash mumkin:
Soxta asaldan kuydirilgan shakar mazasi kelib turadi.
Uni muzlatgichda saqlashni tavsiya etishadi. (Tabiiysiga bu shart emas.).
Uyingizda kimyoviy qora qalam bo‘lsa, uning yozadigan uchini asalga kirgazing. Agar mahsulot ko‘karib ketsa, bu unga suv yoki shakar sharbati qo‘shilganini bildiradi.
Asalni soxtalashtirish uchun unga kraxmal, yanchilgan soya daraxti uni yoki sharbat qo‘shishadi.
Soxta qaymoq mahsulotining haqiqiy qaymoqdan farqi unga jonivor yog‘ining o‘rniga o‘simlik yog‘i qo‘shilgan bo‘ladi, sut oqsili soya daraxti oqsili bilan almashtirilgan bo‘ladi.
Agar siz bir qoshiq qaymoqni qaynoq suvga solsangiz, u butunlay aralashib ketadi. Soxta qaymoq bunday holatda aralashmay, qaynoq suv solingan idish tagiga cho‘kadi.
Kelayotgan daromadni ko‘paytirish maqsadida nopok ishlab chiqaruvchilar sutga palma yog‘i, melamin, soda yoki kraxmal aralashtirishadi.
Soxtalashtirilgan sutni xarid qilmaslikning birgina to‘g‘ri yo‘li— ishonchli qo‘llardan, sinalgan sotuvchilardan sotib olishdir.
Qizil ikrani soxtalashtirib, ayrim kishilar juda katta boylik orttirishadi. Uni bo‘yashadi yoki suv o‘tlaridan tayyorlashadi. Tabiiy ikra barmoqlar orasida ezilganda yorilib ketadi va biroz taxir mazali bo‘ladi, soxtasi bunday holatda ezilib, shaklini o‘zgartiradi. Tabiiy ikrada uning donalari butun, tagidagi suyuqlik juda oz holatda bo‘ladi.
Taajjublanarli, lekin fakt. Italiya mafiyachilari soxtalashtirilgan zaytun yog‘idan oladigan daromadlari narkotrafika foydalari bilan raqobatlashadi. Uning nopok ishlab chiqaruvchilari unga yoki boshqa narsa aralashtirishadi yoki eng arzon yog‘lardan qo‘shishadi. Zaytun yog‘ining haqiqiyligini uning narxi qimmatligidan bilsa bo‘ladi.
Kichkina eksperiment: paxtadan pilik o‘rab, zaytun yog‘iga botirib olib, uni yoqiladi. Agar olov yallig‘i tiniq va qurumsiz bo‘lsa, demak shishadagi yog‘ shubhasiz, zaytun yog‘idir. Soxta yog‘ qora rangda tutab, chirsillab yonadi.
Manba: marketium.ru
Jaloliddin Nuriddinov tayyorladi
Abu Bakr roziyallohu anhuning muhabbati
Buyuk sahobiy Abu Bakr roziyallohu anhu bunday deydilar: “Biz hijratda edik. Men juda chanqab turgan edim. Ozgina sut olib kelib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga uzatdim va: “Yo Allohning Rasuli, ichib oling”, dedim. Rasululloh ichdilar-u, mening chanqog‘im qondi”.
Bu gaplar aynan haqiqat. Abu Bakr roziyallohu anhu chin dildan shunday dedilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ichdilar va Abu Bakr roziyallohu anhuning chanqoqlari qondi. Bu muhabbatning go‘zalligini his qila olyapsizmi? Bu o‘zgacha, xos bir muhabbatdir...
Savbon roziyallohu anhuning muhabbati
Payg‘ambar alayhissalom dastyorlari Savbon roziyallohu anhuning oldida kun davomida bo‘lmadilar. Nabiy alayhissalom qaytib kelganlarida Savbon roziyallohu anhu u zotga qarab: “Ey Allohning Rasuli, meni yolg‘iz tashlab ketdingiz”, dedi-da, yig‘lab yubordi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Shunga yig‘layapsanmi?” – dedilar. Savbon roziyallohu anhu: “Yo‘q, Rasululloh! Lekin jannatda sizning va o‘zimning martabamni yodga olib qo‘rqib ketdim. Alloh taoloning mana bu oyati esimga tushdi: «Kimda-kim Alloh va Payg‘ambarga itoat etsa, ana o‘shalar Allohning in’omiga erishgan zotlar, ya’ni, payg‘ambarlar, siddiqlar, shahidlar va solih kishilar bilan birgadirlar. Ular esa eng yaxshi hamrohlardir»[1]. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Xursand bo‘laver! Sen ham o‘zing muhabbat qo‘yganlar bilan birgasan”, dedilar.
Savod ibn G‘oziyyaning muhabbati
Savod ibn G‘oziyya Uhud g‘azoti kunida qo‘shinning markazida turardi. Nabiy alayhissalom qo‘shinga qarata: “Saflarni rostlanglar, to‘g‘ri turinglar!” – dedilar. Qarab borar ekanlar Nabiy alayhissalom Savod roziyallohu anhuning to‘g‘ri turmaganini ko‘rib: “Rostlangin, ey Savod!” – dedilar. Sahobiy: “Xo‘p”, dedi-yu, biroq to‘g‘irlanmasdan turaverdi. Payg‘ambar alayhissalom u tomonga yaqinlashib, qo‘llaridagi misvoklari bilan sahobiyning biqiniga niqtab: “Savod, to‘g‘ri turgin!” – dedilar. Savod: “Og‘rittingiz, Rasululloh! Alloh taolo sizni haq ila yuborgan bo‘lsa, endi men sizdan o‘ch olishim uchun imkon bering”, dedi. Payg‘ambarimiz alayhissalom qorinlarini ochib: “Qasosingni olvol, Savod”, dedilar. Savod roziyallohu anhu egilib qorinlarini o‘pa boshladi va: “Yo Allohning Rasuli, bugun shahidlik kunidir, shuning uchun ham oxirgi onlarimda tanam sizning muborak tanangizga tegib qolishini xohladim”, dedi.
Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Minbar yasalmasidan avval Nabiy sollallohu alayhi vasallam xurmoning tanasiga suyanib xutba qilar edilar. Bir muddat o‘tib, minbar joylashtirilganidan so‘ng Nabiy sollallohu alayhi vasallam minbarga ko‘tarildilar. Shunda o‘sha xurmo tanasidan (yosh boladay) o‘ksik ovoz chiqdi. Uni, hatto biz ham eshitdik. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam keldilar-da, unga qo‘llarini tekkizdilar. Zum o‘tmay u tinchib qoldi” (Imom Buxoriy rivoyati).
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Niso surasi, 69-oyat.