Masruq ibn Ajda’
Masruq rohimahullohning ismi Abu Oisha Masruq ibn Ajda’ ibn Molik ibn Umayya ibn Abdulloh Vodi’iy Hamadoniydir.
Masruq rohimahullohning otasi islomni qabul qilib, o‘g‘li bilan Madinai munavvaraga ko‘chib keladi. Masruq rohimahulloh Madinada Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning as'hoblaridan ta’lim olib, unib o‘sadi. Shuning uchun ham U zot tobi’inlarning ulug‘laridan biridir.
Onasi Bani Zubaydning chavandozi A’mr ibn Ma’d Yakrabning singlisi edi. Masruq rohimahulloh Yaman chavandozlaridan biri bo‘lib ulg‘aydilar. Bu zotning Masruq deb nomlanishlariga sabab, yoshliklarida o‘g‘irlab ketilib, keyinchalik topilganliklaridir.
Masruq rohimahulloh Oisha binti Abu Bakr roziyallohu anhodan hech ajramaydilar, doim birga yuradilar. Shu sabab Oisha binti Abu Bakr roziyallohu anho: “Ey Masruq! Albatta sen meni bolamdek bo‘lib qolding”, deganlar.
Masruq rohimahulloh Quddus fathida va undan boshqa islom fathlarida qatnashganlar. Siffin jangida insonlarga: “Ey insonlar! Qo‘llaringizni urush qilishdan tiyinglar!”, deganlar.
Masruq rohimahulloh Ko‘fada yashaganlar va insonlarga fatvo beruvchi bo‘lganar. U kishining ayoli Qumayr ibn A’mr: “Masruq oyoqlari shishib ketgunga qadar namoz o‘qir edi. Gohida uning bu holatini ko‘rib, uni ortiga o‘tib yig‘lar edim” deydilar.
Masruq rohimahulloh Umar ibn Xattob, Aliy ibn Tolib, Abdulloh ibn Mas’ud, Xabbob ibn Art, Ubay ibn Ka’b, Abdulloh ibn A’mr ibn Oss, Oisha binti Abu Bakr, Ubayd ibn Umayr Laysiy, Ummu Rumon binti Omir Kinoniyya, Muoz ibn Jabal, Usmon ibn Affon, Abdulloh ibn Umar ibn Xattob, Subay’a Aslamiyya, Ma’qal ibn Sinon, Mug‘ira ibn Sho‘ba, Zayd ibn Sobit va Ummu Salama roziyallohu anhumlardan hadis rivoyatlar qilganlar.
Masruq rohimahullohning ana shunday zabardast sahobiy olimlarga va ayniqsa Ibn Mas’uddek ustozga shogird bo‘lishi Allohning kalomi ma’nolarini chuqur bilishi va uni tafsir qilishda peshvolik martabasini topishiga sabab bo‘lgan. Masruq rohimahullohning e’tiqodi kuchliligi haqida Abu Is'hoq shunday rivoyat qilgan: «Masruq hajga borganda yotib uxlashdan voz kechgan, uxlasa ham sajdaga bosh qo‘yib uxlardi.
Masruq rohimahullohdan Omir Sha’biy, Ibrohim ibn Yazid Naxa’iy, Yahyo ibn Vasob, Abdulloh ibn Murrah Xorifiy, Shaqiq ibn Salamah, Yahyo ibn Jazzor, Abu Zuho Muslim ibn Subayh, Abdurrahmon ibn Abdulloh ibn Mas’ud, Ubayd ibn Nuzayla, Makhul Shomiy, Abu Is'hoq Subay’iy, Muhammad ibn Muntashir ibn Ajda’, Muhammad ibn Nashr Hamadoniy, Abu Ahvas Jashmiy, Ayyub ibn Honiy, Ammorah ibn Umayr, Habbol ibn Rufayda, Anas ibn Siriyn Ansoriy, Abu Sha’soi Mahoribiy, Qosim ibn Abdurrahmon ibn Abdulloh ibn Mas’ud va Qumayr ibn A’mr rohimahumullohlar rivoyat qilishgan.
Masruq rohimahulloh ustozi Ibn Mas’ud roziyallohu anhu haqlarida: «Men ibn Mas’ud roziyallohu anhudan tafsir sohasida ko‘p ilm oldim. Ustozimiz bizga avval Qur’on suralaridan qiroat qilib berardilar. Keyin uning ma’nolarini tushuntirib tafsir qilib berardilar» deganlar.
Masruq rohimahulloh 62 hijriy sanada vafot etadilar.
Manbalar asosida Tojjiddinov
Abdusssomad Abdulbosit o‘g‘li tayyorladi
Namozim buzildimi?
Savol: Masjiddagi jamoatda ba’zan oldingi safdagi odamning kiyimi kalta bo‘lgani uchun sajdada orqasi qisman ochilib qoladi va bexosdan unga ko‘zimiz tushib qoladi. Shu holatda tahorat yoki namozimiz buzilmaydimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Ulamolar tahorat va namozni buzuvchi omillarni birma-bir sanaganlar. Ular ichida birovning avratiga ko‘z tushib qolish sababli buziladi, degan gap yo‘q. Birovning, xoh ayolning, xoh erkakning avratiga qarash sababli bavl yoki biror suyuqlik chiqmasa, tahorat sinmaydi. Ammo bu degani qarash, nazar solish mumkin ekan, deb tushunmaslik kerak. Chunki bunday ishlar aslo mumkin emas.
Bir narsani yodda tutish lozimki, namoz o‘qish uchun tayyorlanayotgan inson namoz o‘qish asnosida avratlari ochilib qolmasligining chorasini ko‘rishi kerak bo‘ladi. Chunki bir rukn (farz amali) miqdoricha avratining to‘rtdan biri ochilib tursa, uning namozi buziladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi
- «
- »