Sayt test holatida ishlamoqda!
04 Iyul, 2025   |   9 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:11
Quyosh
04:55
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:04
Xufton
21:40
Bismillah
04 Iyul, 2025, 9 Muharram, 1447

Imom Abul Mu’iyn an-Nasafiy

27.02.2017   8465   3 min.
Imom Abul Mu’iyn an-Nasafiy

Imom Abul Mu’iyn an-Nasafiyning to‘liq ismlari Abul Mu’iyn Maymun ibn Muhammad ibn Muhammad ibn Mu’tamid ibn Muhammad   Makhul an-Nasafiydir. Bundan bir oz farqli shakllari ham uchraydi. Uning kunyasi barcha manbalarda Abul Mu’iyn deb zikir qilinadi. Ammo an-Nasafiyning laqablariga kelsak, yozma manbalarda ko‘rsatilishicha,u bir qancha laqablar bilan atalgan, jumladan, imom fozil sayf ul-haq ,(haqiqat qilichi ) jomi’ al-usul, al-imom az-zohid ,al-faqih al-hanafiy, al-olim al-bori’ (yuksak bilimdon olim) kabi laqablarni olgan. Abul Mu’iyn an-Nasafiy ilmu irfonda yetuk, ziyoli bir oilada ulg‘aygan, ayniqsa, uning ajdodlaridan ko‘plari fiqih ilmi sohasida ulkan salohiyatlari bilan el-yurt orasida tanilgan edilar. Hatto uning katta bobosi o‘z davrining taniqli vakili Makhul Abul Fazl an-Nasafiydan (an-nasafiylar sulolasining sardori) boshlab, uning oiladagilar fiqih ilmida hanafiyya mazhabining asoschisi Abu Hanifa ta’limotlariga tayanganlar. Shuningdek u fiqih ilmini imom Abu Hanifaning shogirdi imom Muhammad ibn Hasan ash-Shayboniyning safdoshi Abu Sulaymon al-Juzjoniydan rivoyat qilardi.          

Uning an-Nasafiy nisbasi bilan atalish xususida barcha tarixnavislar yakdillik bilan bir xil yozganlar. Shu bilan birga  ba’zi manbalarda an-Nasafiyni bir qancha muddat Samarqanda yashaganligi, so‘ngra uzoq yillar Buxoroda istiqomat qilganligi haqida ham xabarlar keltirganlar.

Abul Mu’iyn an-Nasafiy tavallud etgan sana haqida yozgan tarixnavislrdan biri arab olimi Xayriddin az-Zirikliy o‘zining «Al-a’lom» va Umar Rizo Kahhola «Mu’jam al-Muallifiyn» nomli asarlarida uning hijriy 418 (milodiy 1027) yilda Nasaf (hozirgi Qarshi) shahrida tug‘ilganliklari haqida yozganlar. Uning vafoti haqida aksar manbalarda hijriy 508 (milodiy 1114) sana zikr qilinadi. Binobarin, alloma Abul Mu’iyn an-Nasafiy uzoq umr    ko‘rib 87 yoshda vafot etgan. Uning qabri Qarshi shahri yaqinidagi Qovchin qishlog‘ida joylashgan.

An-Nasafiyning ilm-fanning turli sohalariga oid asarlaridan quyidagilarni ko‘rsatish mumkin: 

  1. Al-U’mda fi usul al-fiqh;
  2. Bahr al-kalom fi i’lm al-kalom;
  3. Tabsirat al-adilla fi i’lm al-kalom;
  4. At-Tavhid li qovai’d at-tavhid fi i’lm al-kalom;
  5. Al-O’lim val-mutaa’llim;
  6. Iyzoh al-mahajatiy li-kovn al-aql hujjatan;
  7. Sharh al-Jomi’ al-Kabr lish-Shayboniy fi furu’;
  8. Manohij al-aimmati fil furu’;
  9. Al-Mu’taqidod. (Tokentdagi Abu Rayxon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik inistitutida bu asarlaridan bir nusxa saqlanadi (inv.№ 40008/2). Arab tilida yozilgan ushbu asar 52 varaqdan iborat).

Abul Mu’iyn an-Nasafiyning ustozlari o‘zlarining ota-bobolari hisoblanadi. 

 

Sh O G I R D L A R I: 

  • Najmiddin Umar an-Nasafiy.
  • Alouddin as-Samarqandiy;
  • Abu Bakr al-Kosoniy;
  • Abul Muzaffar at-Talaqoniy;
  • Ahmad al-Pazdaviy;
  • Abul Hasan al-Balxiy;
  • Abul Fath al-Hilmiy;
  • Abdurashid al-Valvolijiy;
  • Mahmud as-Sog‘arjiy;
  • Ali ibn al-Husayn as-Sakalkandiy
Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari

03.07.2025   1336   3 min.
Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari

Mana, bu yilgi Haj safarini ado qilish uchun yurtimizdan otlangan barcha ziyoratchilar muqaddas amallarni bajarib, eson-omon vatanga qaytdilar. Bu ulug‘ safar nihoya topgan bo‘lsada, uning xotirasi doimo yodda qoladi.

Yurtimizdan 15 000 dan ziyod, Farg‘ona viloyatidan esa 1600 dan ortiq mo‘min-musulmonlar Haj amallarini ado etdilar. Ziyoratda bo‘lgan hojilarning ayrimlari taassurotlarini bo‘lishdi.


Ibrohimjon Rustamov:

– Hojilarning ulug‘ safarga yo‘l olishida hujjat ishlaridan tortib, shifokor ko‘rigidan o‘tishgacha barcha jarayonlar tizimli va xavfsiz tashkil etildi. Madinai munavvaraga kelib, amallarni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ravzalariga kirish bilan boshlash biz uchun juda xursandlik bag‘ishladi. O‘zimizning va yuborilgan salomlarni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hamda hazrati Abu Bakr va Umar roziyallohu anhularga yetkazdik. Duolarda yurtimiz tinchligi, el farovonligi, yaqinlarimiz va barcha yurtdoshlarimizning xayrli holati uchun iltijo qildik.

Ziyoratlar chog‘ida Uhud va Qubo masjidi, ikki qiblali masjid va boshqa muqaddas joylar sayohat qilindi. Ilmiy suhbatlar va tarixiy voqealar qalbimizga chuqur ta’sir qildi. Madinadagi vaqtimiz ibodat bilan o‘tdi.

Makkai mukarramaga avtobuslarda “Labbayka” sadolari ostida yo‘l oldik va shu kuniyoq guruhimiz bilan to‘liq Umra ibodatini ado etdik. Mino, Arofot, Muzdalifa va Ka’ba atrofidagi ibodatlar davomida jamoaviy duo va zikrlar bilan tavof qilish, guruhimiz tartibi hamda birdamligi boshqalar uchun ham ibrat bo‘ldi.

Shu ulug‘ safarda o‘zimni musulmon va o‘zbekistonlik sifatida baxtli his etdim. Hotirjam ibodat qilishimga yaratilgan imkoniyatlar uchun yuragimdan shukronalar aytdim. Guruhimizdagi har bir ziyoratchi yurt tinchligi, oilalar barakati, farzandlar saodati uchun chin dildan duo qildi.

Bu safar biz uchun buyuk imkoniyat bo‘ldi. Barcha tashkilotchilar, yo‘lboshchilar, xizmatchilar va, albatta, davlatimiz rahbariyatiga chuqur minnatdorlik izhor etamiz. Kelgusida manaviyat targ‘ibotchisi sifatida vatanimga va xalqimga sidqidildan xizmat qilishda davom etaman, insha Alloh.


Qurbonali Aripov:

— Haj safari juda chiroyli o‘tdi. Juda ham hursandmiz. Prezidentimizga shunday sharoitlarni yaratib berganliklari uchun minnatdorchilik bildiramiz. Yurtimiz uchun duolar qildik, muqaddas ziyoratni ado etishga imkon bo‘lgan kunlarga shukronalar aytamiz. Endilikda mahallamizda yoshlarga ta’lim-tarbiya berishda, ma’naviyat targ‘ibotida faol ishtirok etamiz. Ezgu ishlarga bosh-qosh bo‘lishga harakat qilamiz.

Hojilarning ulug‘ safarga kelishida hujjat tayyorlashdan tortib shifokor ko‘rigidan o‘tishda tizimli ish tashkil etib, namunali holda xavfsizligimizni ta’minlab, bizni safarga kuzatishdi.


Tolibjon O‘rmonov:

         — Men avval ziyoratga borganlardan eshitgan-bilganlarimga taqqoslasam, buyilgi ziyorat umuman o‘zgacha bo‘ldi. Ishchi guruh, elikboshilar xizmatini alohida qayd etish kerak. Davlat rahbarining hojilarga bergan e’tibori hammani xursand qildi.

 

Muborakxon Inomova:

         — Taassurotlarimni til bilan ifodalay olmayman, Madinai munavvara, Makkai mukarrama kabi ulug‘ dargohlarga avvalo qadamim yetgani men uchun katta baxt. Ayniqsa, yurtboshimizni bizni ortimizda turib hol-ahvol so‘ragani, bizga tabrik yo‘llaganlaridan ko‘zimga yosh oldim. Juda ham quvondim, shunday prezidentim borligidan.

        

Qaysi bir hoji bilan suhbatlashmang yuzida xursandchilik va shukronalik ifodasini ko‘rasiz. Alloh barchalarini ibodatu duolarini qabul qilsin!

Rahmatulloh Jalilov
tayyorladi

Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari Farg‘onalik hojilarning safar tassurotlari
O'zbekiston yangiliklari