Sayt test holatida ishlamoqda!
02 Iyul, 2025   |   7 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:10
Quyosh
04:54
Peshin
12:32
Asr
17:42
Shom
20:04
Xufton
21:40
Bismillah
02 Iyul, 2025, 7 Muharram, 1447

Furay’a binti Molik

21.02.2017   7510   4 min.
Furay’a binti Molik

Bu ayol Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) suhbatlaridan bahramand bo‘lish sharafiga erishgan, ikki dunyo saodatini qo‘lga kiritgan ulug‘ sahobalardan edi. U nasl – nasabi mashhur ansoriylardan edi.

Furay’a binti Molik (raziyallohu anho) hamma yerda yaxshiliklar qilishga intilgan mashhur xonodonlardan birida ulg‘aydi. Islom tarixi mana shu ayolning barakotidan ezgulikka to‘lib toshgan voqea hodisalar bilan boydir. Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) o‘sgan oilaning Islom dinini yoyish sohasidagi hizmatlari o‘zi alohida kitoblarga mavzu bo‘ladi.

Sahobiyaning otasi hazrati Molik ibn Sinon jannat bilan bashoratlangan buyuk sahobiy edilar. Abu Said Hudriy kunyasi bilan mashhur bo‘lgan Sa’d ibn Molik (raziyallohu anhu) uning akasi edi.

Furay’aning bir akasi esa ulug‘ sahobiy Qatoda ibn No‘mon Zafariy             (raziyallohu anhu) edi. Bu zot badr g‘azoti qahramonlaridan bo‘lgan. Uhud kuni jangda bir ko‘zi oqib tushdi. Shu holatda Rasululloh huzurlariga bordi. Payg‘ambarimiz muborak qo‘llari bilan ko‘zini joyiga qo‘yib, silab qo‘ydilar. Uning ko‘zi tuzalib, avvalgidan ham o‘tkir bo‘ldi.

Molik ibn Sinon hali Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) Madinaga hijrat qilmaslaridan oldin ham oila a’zolariga u zot haqlarida zavq bilan so‘zlab berardi. Uning hikoyalaridan oila a’zolari, xususan Furay’a zehnida ham Alloh elchisining muborak siymolari gavdalanar, qalbida muhabbat uyg‘onar edi. Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) Madinaga yetib kelishlari bilan Molik u zot bilan uchrashishga oshiqqan. Barcha oila a’zolari, jumladan, qizi Furay’a ham unga ergashib borgan.

Molik ibn Sinon farzandlariga biron qiymatli meros qoldirmay dunyoni tark etdi. Goho ular uyida biror yegulik ham topa olmay qolishardi. Eskirib  to‘zib ketgan kiyimlarni yangilashga ham imkonlari yo‘q edi. Ammo ular Allohning bu sinoviga ham sabr qilishar, sadaqa so‘rashmas, hojatlarni bildirishmas edilar. Shundan so‘ng Alloh taolo ularni boy – badavlat qildi. Chiroyli sabrlari va Rasulullohga ixlos – sadoqtlari barokotidan yana ko‘p molu davlatga ega bo‘lishdi.

Furay’a Hazraj qabilasidan Sahil ibn Rofe’ ismli kishiga turmushga chiqqan edi. Bir muddat birga yashagach, eridan ajrab qoldi. Sahl qochib ketgan qullarni izlab yo‘lga chiqqanda, qo‘lga tushib qolishdan qo‘rqqan qullar Madina yaqinida uni o‘ldirib ketishdi. Rofe’ning o‘limi haqida xabar kelganda Furay’a eriga Allohdan savob umid qilib sabr qildi. Yolg‘iz yordamchisiz qolgach uyiga, yaqinlari oldiga qaytdi.

Furay’a erining uyida to‘rt oy o‘n kun idda saqlab o‘tirdi. Iddasi tugagach, unga Sahil ibn Bishr uylandi. Sahil ansoriylarning Bani Zafar qabilasidan edi. Furay’a islomning barcha bosqichlarida eriga tobe, dinimiz izn bergan hamma ishlarda unga yordamchi bo‘lgan.

Furay’a binti Molik Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) majlislarida ishtirok etib, nubuvvat madrasasida tahsil olgan baxtiyor sahobiyalardan edi. Kuchli hofiza sog‘lom tafakkur egasi bo‘lgan bu ayol Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam)dan saksonta hadis rivoyat qilgan. Undan esa Zaynab binti Ka’b ibn Hujra rivoyat qilgan. Furay’a rivoyat qilgan hadislarni Misr, Iroq, Shom, Hajoz va Madina faqihlari qabul qilib, hukmlar chiqarishgan.

Furay’a jannat bashorati ila sharaflangan sahobiyalar sirasiga kiradi. U hijratning oltinchi yili Hudaybiyada daraxt ostida Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) bay’at qilgan bir guruh sahobiyalar safida edi. Mushriklar musulmonlarni Makkai mukarramaga kirishdan to‘sib qo‘yganda bo‘lgan ushbu bay’atda ishtirok etganlar ahli jannat hisoblanishadi.

Payg‘ambar (salollohu alayhi vasallam) Furay’a u bilan bay’atda hozir  bo‘lgan sahobiyalarga jannat bashoratini berdilar. Ummu Mubashshir al–Ansoriydan rivoyat qilinishicha, u kishi Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam)  Hafsa onamiz huzurida bunday deganlarni eshitgan: “Inshaalloh daraxt ostida bay’at qilganlarning hech biri do‘zaxga kirmaydi”.

Davomi bor...

Manbalar asosida

Toshkent Islom Instituti 4-kurs talabasi

Tojiddinov Abdussomad Abdulbosit o‘g‘li tayyorladi

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Xudkushlik qahramonlik emas

01.07.2025   8203   2 min.
Xudkushlik qahramonlik emas

Inson zimmasida bir nechta omonatlar borki, bularni qadrlash zarur hisoblanadi. O‘z joniga o‘zi qasd qilish esa ana shu omonatga xiyonat qilishdir. Binobarin, Quroni karim Niso surasi 29-oyatida Haq taolo  xitob qilgan: "Bir-birlaringizni o‘ldirmangiz".

Jundab ibn Abdulloh roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: "Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Sizlardan ilgari o‘tganlardan bir kishi jarohatlandi. Besabrlik qilib pichoq oldi-da, qo‘lni kesib tashladi va ko‘p o‘tmay, qon yo‘qotib vafot etdi. Alloh: "Bandam joniga qasd etdi, unga jannatni harom qildim", dedi" (Muttafaqun alayh).

Yana bir hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Kimki tog‘dan o‘zini tashlab, joniga qasd qilsa, u jahannam olovida abadulabad o‘zini pastga tashlaydi. Kimki zahar ichib joniga qasd qilsa, u qo‘lida zaharini tutib, jahannam olovida abadulabad o‘zini zaharlaydi. Kimki o‘zini temir bilan o‘ldirsa, u qo‘lida temirini tutib, jahannam olovida abadulabad u bilan o‘zini uradi" (Imom Buxoriy, Muslim va boshqalar rivoyati).

Mo‘tabar fatvo kitoblarimizdan “Fatavoi Sirojiya”da: “Qachon kema yona boshlasa, undagilarning agar o‘zlarini dengizga tashlashsa, suzish bilan xalos bo‘lib ketishga gumonlari g‘olib bo‘lsa, shunday qilishlari vojib bo‘ladi. Agar o‘zlarini dengizga tashlasalar ham g‘arq bo‘lishlari yoki tashlashmasa, kuyib ketishlari ehtimoli bo‘lsa, u holda kemada qolish va dengizga o‘zlarini otish orasida ixtiyorlidirlar. Kimki o‘zini o‘ldirsa, uning gunohi boshqa birovni qatl qilgandan ko‘ra qattiqroqdir!”

Yuqorida keltirilgan manbalardan ko‘rinib turibdiki dinimiz inson o‘z joniga qasd qilishga emas, balki bu omonatni asrashga qadrlashga chaqiradi. Lekin, jamiyatda ba’zi insonlar borki, o‘z joniga qasd qilishga, xudkushlikka rag‘bat qiladilar. Aslini olganda o‘zini-o‘zi o‘ldirish Alloh bergan ne’matni mutlaqo mensimaslikdir. Shu bilan birga bunday holat o‘sha jamiyatga ham musibat hisoblanadi.

O‘zini-o‘zi o‘ldirishning gunohi birovni o‘ldirishdan ko‘ra og‘irroq va kattaroq hisoblanadi. Endi, salgina hayot tashvishi deb, ozgina g‘am va alam deb o‘zini o‘ldirayotganlarning gunohi birovni o‘ldirishdan ko‘ra og‘irroq ekanligini bildik. Biroq, bundan ham eng achinarlisi, birovlarning yolg‘on-yashiq gaplariga uchib, “fatvo”lariga aldanib, begunoh mo‘min-musulmonlarni o‘ldirishga qasd qilib o‘zini o‘ldirishning gunohi bundan necha barobar og‘irroq hisoblanadi. Bu shahidlik emas, bu qahramonlik ham emas, balki xudkushlikdir.

Uychi tumani "Devona bobo" jome masjidi imom-xatibi

Abdufattoh Musaxanov

Manba: @Softalimotlar

MAQOLA