Biz ulug‘ zotlardan: «Xudodan qo‘rqsang, sher ham sendan qo‘rqadi», degan so‘zni ko‘p eshitganmiz. Quyida shu so‘z o‘z tasdig‘ini topgan bir voqea va uning muallifi bilan tanishib chiqamiz.
Safina roziyallohu anhuning ismlari Mehron ibn Mofina bo‘lib kunyalari Abu Abdurrahmon bo‘lgan. Asli fors bo‘lganlar. U kishi Ummu Salama roziyallohu anhoning quli bo‘lgan. Ummu Salama hayotining oxirigacha Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga xizmat qilish sharti bilan uni ozod qilgan. Bu buyuk sahoba hayotlarining oxirigacha habibimiz sollallohu alayhi vasallamga xizmat qilganlar. Va payg‘ambarimizning mavlolariga aylanganlar. Shuning uchun tarix kitoblarida u kishini «Safina mavla rasulillah ya’ni payg‘ambar ozod qilgan Safina», deb zikr qilingan.
U kishini Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning o‘zlari safina(ya’ni kema), deb nomlaganlar. Bu haqida Safina roziyallohu anhuning o‘zlari: «Safarda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bilan birga edik. Bir vodiyga borib to‘xtadik. Men safardagi bir necha kishining yukini ko‘tarib olgan edim. Agar o‘sha kuni menga yetti tuyaga yuk bo‘ladigan og‘irlikni ortganlarida ham, hech qanaqa qiyinchiliksiz ko‘targan bo‘lardim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam buni ko‘rib: «Sen Safinasan», dedilar», degan. (Haytamiy va Ahmad rivoyati)
U kishi o‘n to‘rtta hadis rivoyat qilganlar. U kishidan ikki o‘g‘illari Umar va Abdurrahmon, Hasan Basriy, Said ibn Jamhon, Muhammad ibn Munkadar va boshqalar hadis rivoyat qilgan. U kishidan rivoyat qilingan hadislar Imom Muslim, Termiziy va Abu Dovud rahmatullohi alayhimlarning kitoblarida keltirilgan.
U kishi bilan sodir bo‘lgan g‘aroib narsalardan birini o‘zlari quyidagicha rivoyat qilganlar: «Dengizda suzib ketayotgan edik. To‘fon natijasida kemamiz sindi. Kema parchalaridan qolgan yog‘ochga osilib, bir orolga suzib keldim. bu orolda sherlar juda ko‘p ekan. To‘satdan katta sherga ro‘paro‘ keldim. Sher manga hamla qilmoqchi bo‘ldi. Men unga: «Men Safina Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalari bo‘laman. Yo‘lda adashib qoldik», dedim. Haligi sher boshini silkitib yelkasi bilan mani turtdi va oldimga tushib yo‘l ko‘rsatdi. Bu oroldan chiqib ketadigan yo‘lning boshiga mani keltirib o‘zi xuddi men bilan xayrlashganday, orqaga qaytdi». (Bazzor va Tabaroniy rivoyati)
Yuqoridagi hodisa Usmon roziyallohu anhuning xalifalik zamonlarida bo‘lgan.
U kishi Iroqda Hajjoj ibn Yusuf davrida yetmishinchi hijriy sanadan keyin favot etganlar.
Nurmuhammedova Vasila
Shu yil 8 may kuni Buxoro shahridagi Mir Arab oliy madrasasida vakillik tasarrufidagi masjid imom-xatiblari o‘rtasida “Moturidiy ta’limoti bilimdoni” nomli intellektual bellashuv bo‘lib o‘tdi.
Tadbirni O‘zbekiston musulmonlari idorasining Buxoro viloyatidagi vakili, Mir Arab oliy madrasasi rektori Jobir domla Elov kirish so‘zi bilan ochib, bellashuvning ma’naviy, ilmiy va tarbiyaviy ahamiyati haqida so‘z yuritdi. Viloyat bosh imom-xatibining o‘rinbosari Otabek domla Avezovga esa tanlov tartib-qoidalarini tushuntirdi.
Bellashuv quyidagi to‘rt shart asosida o‘tkazildi:
1. Taqdimot sharti
2. Moturidiy ta’limoti bo‘yicha savol-javob;
3. Diniy-ma’rifiy sohadagi davlat siyosatiga oid savol-javob;
Tanlov ishtirokchilari moturidiylik ta’limotining asosiy qoidalari, aqidaviy yechimlari va mantiqiy-ilmiy asoslari yuzasidan o‘z bilimlarini namoyon etdi.
Bellashuv yakunlariga ko‘ra quyidagi jamoalar g‘olib deb topildi:
• 1-o‘rin: Moturidiy me’rosxo‘rlari;
• 2-o‘rin: E’tiqod durdonalari;
• 3-o‘rin: Aqida imomlari.
Mazkur tanlov Imom Abu Mansur Moturidiyning ilmiy merosini chuqur o‘rganish, uni keng targ‘ib qilish va bu orqali sof e’tiqod, ilm va ma’rifat asoslarini jamiyatda mustahkamlash maqsadida tashkil etildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati