Minoga kelgach tosh otish boshlanadi. Hayitning 1 – kuni yetti dona tosh otiladi. Toshni Muzdalifadan yo xohlagan boshqa joydan terib olsa bo‘ladi. Tosh hajmi no‘xatdek bo‘ladi. Tosh oldin otilgan bo‘lmasligi kerak. Tosh otish Ibrohim (a.s) dan qolgan bo‘lib, u zot o‘g‘lini qurbonlikka so‘yishga olib ketayotganlarida shayton ig‘vo qilmoqchi bo‘lganda, Ibrohim a.s. uni tosh otib quvgan.
Hayitning 1 – kuni Jamratul aqobada tosh otiladi. U jamratul kubro, jamratul uxro deb ham ataladi. Tosh aqobadan besh gaz uzoqlikdan turib, barmoqlarning uchi bilan otiladi. Har bir tosh “Allohu akbar” deb otiladi. Tosh agar maxsus joyga tushmasa, qayta otish vojib bo‘ladi. Birinchi toshni otgan zahoti “talbiya”ni to‘xtatadi. Tosh otish vaqti subhi sodiqdan, keyingi kunning subhigachadir. Tosh otgan zahoti u yerdan ketish kerak bo‘ladi. Keyingi kun subhigacha otilmasa, jonliq so‘yish vojib bo‘ladi. Kechasi otish makruh. Ammo ayollar, qarilar, kasallar kechasi otgani afzal. Tosh otayotgan joy 2 qavatli bo‘lib, qaysidan otsa ham bo‘laveradi.
Uzrli kishilarni toshini boshqa otsa ham bo‘ladi, faqat avval o‘zinikini otishi shart. Tosh otilgach, ifrod hajni niyat qilgan kishi soch oldiradi. Lekin u agar qurbonlik qilmoqchi bo‘lsa, avval qurbonlik qilib keyin sochini oldiradi. Qiron, Tamattu’dagilar shunday qilishi shart. Endi ehromda man qilingan ishlarning ayollardan boshqasi halol bo‘ladi.
Bugun, 23 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari va Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiqjon Toshboyev Saudiya Arabistonining mamlakatimizdagi elchisi Yusuf al-Utaybiyni qabul qildilar.
Muloqot chog‘ida ikki davlat rahbarlarining do‘stona munosabatlari tufayli O‘zbekiston va Saudiya Arabistoni aloqalari tarixiy davrga qadam qo‘ygani, ayniqsa, mana shunday iliq munosabatlar natijasida oliy darajadagi muloqotlar, tashriflar, kelishuvlar amalga oshirilgani, ko‘p qirrali hamkorlik va keng ko‘lamli sheriklik kengaygani, shuningdek, qo‘shma korxonalar soni ortgani va ikki davlat o‘rtasidagi aviaqatnovlar ko‘paygani ta’kidlandi.
Ayniqsa, diniy-ma’rifiy sohadagi hamkorlik yangi bosqichga ko‘tarilgani, xususan, haj va umra tadbirlari namunali tarzda tashkil etilayotgani, keng ko‘lamli xayriya tadbirlari va ijtimoiy loyihalar muvaffaqiyatli yo‘lga qo‘yilgani, xalqaro anjuman va ko‘rgazmalarda ikki tomonlama faol ishtirok va hamkorlik qilinayotgani kabi jihatlarga urg‘u qaratildi.
Tomonlar haj-umra, ziyorat turizmi, ilmiy-tadqiqot, tajriba almashish va diniy-ma’rifiy sohalarda o‘zaro hamkorlikni yanada rivojlantirishga kelishib oldilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati