Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyun, 2025   |   14 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:28
Asr
17:37
Shom
19:59
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyun, 2025, 14 Zulhijja, 1446

Imom Buxoriy

28.07.2016   31879   25 min.
Imom Buxoriy

Imom Buxoriyning ismlari, nasablari va tug‘ilishlari

 Imom Buxoriyning to‘liq ismlari Abu Abdulloh Muhammad ibn Abul Hasan Ismoil ibn Ibrohim ibn Mug‘iyra ibn Bardizba Jo‘fiy Buxoriydir.

 Imom Buxoriyning otalari Abul Hasan Ismoil ibn Ibrohim taqvodor ulamolardan edi. Uning haqida imom Buxoriyning o‘zlari “at-Tarix al-Kabir” kitobida: “U Hammod ibn Zaydni ko‘rgan va Ibn Muborak bilan ikki qo‘llab ko‘rishgan edi”, deb yozganlar.

 Imom Buxoriy ilmli, ahli fazl va solih oilada hijriy 194 yilning shavvol oyidan o‘n uch kun qolganda, juma namozidan keyin Buxoro shahrida dunyoga keldilar.

 U kishi kichiklik paytlaridayoq otadan yetim qoldilar va akalari Ahmad bilan onalarining tarbiyasida o‘sdilar.

 Imom Buxoriyning bolalik yillari

 Imom Buxoriyning bolalik yillari umuman ilm talabida o‘tdi, desak, mubolag‘a qilmagan bo‘lamiz.

 Xatib o‘z sanadi ila qilgan rivoyatda Abu Ja’far Muhammad  ibn Abu Hotim Varroq quyidagilarni aytadi: “Men Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil Buxoriyga: “Hadis talab qilishni boshlashing qanday bo‘lgan?” dedim. “Boshlang‘ich maktab ta’limdaligimdayoq hadis yodlash menga ilhom qilingan”, dedi. “O‘shanda yoshing nechada edi?” dedim. U shunday dedi: “O‘n yosh yoki undan ozroq. O‘n yoshdan o‘tganimdan keyin maktabdan chiqib, Doxiliy va boshqalardan dars oldim. Doxiliy bir kuni odamlarga dars bera turib, “Sufyon Abu Zubayrdan, u Ibrohimdan”, dedi. Men unga: “Ey Abu Fulon! Abu Zubayr Ibrohimdan qilmagan”, dedim. U meni jerkib tashladi. Men unga: “Agar huzuringda asl nusxa bo‘lsa, qara”, dedim. U ichkariga kirib qaradi. So‘ngra qaytib chiqib, menga: “Hoy bola! Qanday edi?!” dedi. “Zubayr ibn Adiy Ibrohimdan”, dedim. U mendan qalamni olib, yozganini to‘g‘rilab oldi va: “Rost aytasan!” dedi. Buxoriydan ba’zi as'hoblari: “O‘sha Doxiliyga e’tiroz bildirgan paytingda yoshing nechada edi?” deb so‘rashdi.

 U: “O‘n bir yoshda edim. O‘n olti yoshga yetganimda Ibn Muborak va Vaki’ning kitoblarini yod oldim va ularning gaplarini bildim. Keyin esa akam Ahmad va onam bilan birga Makkaga bordim. Haj qilib bo‘lganimizdan keyin akam Ahmad onamni olib, ortga qaytdi. Men hadis o‘rganish uchun qoldim”, deb aytdi”.

 Imom Buxoriy rahmatullohi alayh o‘z hayotlari davomida ko‘p marotaba va tom ma’noda sermahsul safarlarda bo‘ldilar. U kishi zamonalarida qariyb barcha islomiy mamalakatlarga, ba’zi birlariga esa bir necha marotabadan safar qildilar.

 “Men Suriya, Misr va Arabiston yarim orollarini ikki marta ziyorat qildim, deb yozadilar imom Buxoriy. Bir necha marta Basrada bo‘ldim, olti yil Hijozda (hozirgi Saudiya Arabistonida) yashadim, Kufa va Bag‘dod shaharlarida necha marta bo‘lganimni eslay olmayman”.

 Alloh taolo imom Buxoriyga o‘tkir zakovat, kuchli hofiza va har bir ishni puxta bajarish qobiliyatini bergan edi. Ushbu ilohiy ne’matlarning alomatlari u kishining go‘daklik chog‘laridanoq ko‘zga tashlana boshlagan edi. O‘n bir yoshli bola bo‘laturib, ustozlari Doxiliyning xatosini tuzatganlari ham bunga dalil.

 

                                                     "Oltin silsila” kitobidan.

 

Hadisi sharif
Boshqa maqolalar

Janoza va ikki haramda juma namozining o‘qish tartibi

26.05.2025   6074   3 min.
Janoza va ikki haramda juma namozining o‘qish tartibi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Janoza namozi tik turgan holda, quyidagi tartibda o‘qiladi:

1. Niyat qilinadi (Niyat qildim 4 takbirli janoza namozini imomga iqtido qilib o‘qimoqlikka, qiblam bo‘lmish muqaddas Ka’ba tomon yuzlandim, xolis Alloh uchun);

2. Faqat birinchi takbirdagina quloq qoqiladi (Allohu akbar);

3. Sano o‘qiladi:

“Subhanakallohumma va bihamdika va tabarokasmuka va ta’ala jadduka va laa ilaha g‘oyruk” (Allohim! Senga hamd aytgan holda Seni poklab yod etaman. Isming muborakdir. Ulug‘liging yuksakdir. Sendan o‘zga iloh yo‘q).

4. Ikkinchi bor takbir aytiladi (Allohu akbar);

5. Nabiy alayhissalomga salavot aytiladi:

“Allohumma solli ’ala Muhammadin va ’ala aali Muhammad. Kama sollayta ’ala Ibrohiyma va ’ala aali Ibrohiym. Innaka hamidum majiyd.

Allohumma barik ’ala Muhammadin va ’ala aali Muhammad. Kama barokta ’ala Ibrohiyma va ’ala aali Ibrohiym. Innaka hamidum majiyd(Allohim! Ibrohim va uning oilasiga salavot yo‘llaganingdek, Muhammad va uning oilasiga salavot yo‘llagin! Albatta, Sen Hamiyd (barcha maqtovlar ila maqtalgan), Majiyd (shon-sharafi va qadri balandligi cheksiz) Zotsan. Allohim! Ibrohim va uning oilasiga barakot berganingdek, Muhammad va uning oilasiga barakot bergin!).

6. Uchinchi bor takbir aytiladi (Allohu akbar)

7. Duo o‘qiladi:

Allohummag‘fir lihayyina va mayyitina va shahidina va g‘oibina va sog‘iyrina va kabiyrina va zakarina va unsana. Allohumma man ahyaytahu minna faahyihi ’alal Islam va man tavaffaytahu minna fatavaffahu ’alal iyman(Allohim tirigimizni va o‘ligimizni, hozirimizni va g‘oyibimizni, kichigimizni va kattamizni, erkagimizni va ayolimizni mag‘firat qilgin. Allohim! Bizdan kimni yashatsang, Islomda yashatgin. Bizdan kimni vafot ettirsang, iymonda vafot ettirgin).

8. To‘rtinchi marta takbir aytiladi (Allohu akbar);

9. Ikki tarafga salom beriladi (Assalamu alaykum va rohmatulloh);

Janoza namozida qiroat ham, tashahhud ham bo‘lmaydi. Imom salom bergunicha kutib turiladi va u bilan birga salom beriladi.


Ikki haramda juma namozi o‘qilish tartibi:

4 rakat sunnat;

2 rakat farz;

4 rakat sunnat.

Ikki haramda juma kuni 2 azon va 1 takbir aytiladi:

Birinchi azon – bugun juma kuni ekani va juma namozi haqida eslatma uchun chaqiriq.

Ikkinchi azon – juma namozi azoni. Azon aytilishi bilan imom xutba o‘qishni boshlaydi.

Takbir – juma namozi o‘qish uchun aytiladi. 2 rakat farz namozi o‘qiladi.

Ikki haramda juma kungi farzdan oldingi va farz namozidan keyingi 4 rakatdan o‘qiladigan sunnat namozlarini 2 rakatli farz namozidan keyin 4 rakatdan 8 rakat qilib o‘qib olinadi. Shu tartibda juma namozi ado etiladi.

 

Mohira BAHODIR