Abu Dovud Sulaymon ibn Ash’as ibn Is'hoq al-Azdiy Sijistoniy hujjat bilan hukm qiluvchi, huffozlarning sayyidi, hadislarni tahlil etuvchi «Kitobi Sahih» deb tan olingan olti muhaddisning biridurlar. Nisbatlari Basra qishloqlarining biri bo‘lgan Sijistongadir.
Bu zot 202 hijriy sana Basrada tavallud topdilar. Hadislarni to‘plashda Iroq, Xuroson, Shom, Misr, Arabiston Jazirasi kabi yurtlardagi ulamolar huzurida bo‘lib chiqdilar. 221 hijriy sanada Kufaga safar qildilar va ana shu yerdagi kishilardan ham hadislarni eshitib rivoyat qildilar.
Ulamolar bu zotda bo‘lgan sifatlarni ko‘p zikr qilishadi. Amr ibn Ali Bohiliy: «Imom Abu Dovud duosi ijobat bo‘luvchi kishilardan edilar»-deb aytadi. Muhammad ibn Sa’d Zuhariy: «Bu zot obid, taqvoli, fozil, solih, pok kishilardan edilar»-deb aytadi. Abu Hotim ar-Roziy: Bu zotdek tazarru’li va bu kishidek hujjati ishonchli kishini ko‘rmaganman» - degan.
Abu Dovudning «Sunan» kitoblari to‘g‘risida ham ulamolar g‘oyatda maqtov fikrlar bildirishgan: Zakariyo Soniy aytadi: «Qur’on Islomning asli, «Sunani Abu Dovud» Islomning ahdidir». Ulug‘ zotlardan Xattobiy: «Bu kitob ikkita sahih kitobdan ko‘ra faqihroq va hadis ilmida buning singari kitob tasnif etilmagan» -deb aytadi.
Imom Abu Dovud hammasi bo‘lib 50000 hadis rivoyat qilib, bulardan 4800-ta sahih hadisni «Sunan» kitoblariga kiritdilar. Imom Abu Dovudning «Sunan» kitoblariga ko‘plab sharh va muxtasarlar yozildi.
Bu zot hadislarni Muslim ibn Ibrohim, Sulaymon ibn Xarb, Abu Umar Havziy, Abu Valid Tayolisiy, Abu Muammar al-Muaqqad, Abdulloh ibn Maslama al-Qa’nabiy, Ahmad ibn Hanbal, Usmon ibn Shayba, Amr ibn Avn, Hishom ibn Ammor Dimashqiy, Rabiy’ ibn Nofi’ Halabiy, Ahmad ibn Solih Misriy va boshqa bir nechta jamoat kishilardan eshitdilar.
Imom Abu Dovuddan Termiziy, Nasaiy, o‘g‘illari Abdulloh, Ahmad ibn Muhammad ibn Horun, Ali ibn Husayn ibn Abd, Muhammad ibn Muhammad ad-Davriy, Ismoil ibn Muhamad Saffor, Ahmad ibn Salmon Najjor va boshqa bir necha kishilar rivoyat qilishdi.
Imom Abu Dovud hijratning 275 yili, Shavvol oyining 16-kunida Basrada vafot etdilar.
Shu yil, 12 may kuni Namangan viloyati bosh imom-xatibining birinchi o‘rinbosari Obidxon domla Ikromov boshchiliklarida viloyat vakilligi xodimlari, tumanlar bosh imom-xatiblari hamda "Haj – 2024" ziyoratchilaridan iborat tuzilgan ishchi guruhi a’zolari uchun Namangan viloyati Yangi Namangan tumanidagi “Imom Buxoriy“ jome masjidida yig‘ilish o‘tkazildi.
Yig‘ilishda ishchi guruh a’zolari hamda mahallalarda ma’naviyat targ‘ibotchisi bo‘lgan hojilar bilan Yangi Namangan tumanida amalga oshiriladigan ishlar muhokama qilinib, tavsiya va ko‘rsatmalar berildi.
Ishchi guruh faoliyatining asosiy yo‘nalishlari sifatida quyidagilar belgilandi:
birinchi yo‘nalish – imom-xatibning “Haj-2024” ziyoratchilarini ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga faol jalb etish;
ikkinchi yo‘nalish – imom-xatibning masjidni boshqarish faoliyatini yaqindan o‘rganish, maslahat va ko‘mak berish;
uchinchi yo‘nalish – imom-xatib uchun namuna tarzida peshin namozi vaqtida masjidga kelganlarga dolzarb mavzuda ma’ruza qilib berish.
Ishchi guruh a’zolari yuqoridagi yo‘nalishlar bo‘yicha Yangi Namangan tumanida faoliyat olib bordi.
Shuningdek Ishchi guruh a’zolari Yangi Namangan tumani masjidlari hududidagi mahallaning bir necha xonadonlariga kirib, u yerda yashayotganlardan hol-ahvol so‘raldi. Xonadondagi yoshlarni ta’lim tarbiyasi bilan tanishildi, ularning muammolari o‘rganildi, taklif fikr, mulohazalari tinglandi va mahallalarda namunaviy bo‘lgan oilalarga kirib keksalardan yurtimiz haqqiga duoi hayrlar olindi.
Imom-xatiblar faoliyati samaradorligini oshirishga qaratilgan Ishchi guruh faoliyati viloyatning boshqa tumanlarida ham o‘tkazilishi rejalashtirilgan.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Namangan viloyati vakilligi
Matbuot xizmati