1. ««Baqara» Qur’onning cho‘qqisidir, uning har bir oyati bilan saksonta farishta tushgan. «Baqara» surasining 255-oyati
اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ
Arsh ostidan chiqarilib, «Baqara»ga qo‘shilgan». (Imom Ahmad «Musnad»larida Ma’qal ibn Yasor roziyallohu anhudan rivoyat qilganlar.)
2. «Kim yettita uzun suralarni yodlasa, u olimdir».(Imom Ahmad va imom Hokimning «Musnad»larida Oisha onamizdan rivoyat qilingan)
3. Yaziyd ibn Asvad aytadi: «Kimki «Baqara» va «Oli Imron» suralarini kunduzi o‘qisa, to kechgacha munofiqlikdan omon bo‘ladi, kim u ikkisini kechasi o‘qisa, tong otguncha munofiqlikdan omon bo‘ladi». (Sa’iyd ibn Mansur, Bayhaqiy va Abu Ubayd rivoyat qilganlar.)
4. «Kim «Oli Imron» surasini o‘qisa, u boydir». (Dorimiy va Abu Ubayd ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilganlar.)
5. «Kishi kechaning oxirida o‘qiydigan «Oli Imron» surasi kambag‘alning qanday ham yaxshi xazinasidir». (Dorimiy, Abu Ubayd va Bayhaqiy Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhudan mavquf holatda rivoyat qilganlar.)
6. «Qur’onni o‘qinglar, chunki u qiyomat kuni sohiblariga shafoatchi bo‘lib keladi. «Zahrovayn» (ikki gul) – «Baqara» va «Oli Imron»ni o‘qinglar, chunki u ikkisi qiyomat kuni go‘yo ikki bulutdek, yoki ikki soyabondek, yoki saflangan qushlarning ikki bo‘lagidek bo‘lib, sohiblari haqida hujjat talashadi (bu shafoat qilinishining mubolag‘ali ifodasidir). «Baqara» surasini o‘qinglar, chunki uni olish baraka, tark qilish esa nadomatdir, unga sehrgarlar qodir bo‘lmaydi (yani o‘quvchisiga zarar yetkazishga qodir bo‘lmaydi)». (Imom Muslim, imom Termiziy va boshqalar Abu Umoma Bohiliydan marfu’ holatda rivoyat qilganlar.)
7. «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam elchilarni jo‘natdilar, ular bir necha nafar edilar. Ulardan Qur’on o‘qishlarini so‘radilar, ulardan har bir kishi o‘zi yodlagan Qur’onini o‘qidi, navbat yoshi ulug‘laridan bo‘lgan bir kishiga keldi. «Qancha Qur’on yodlagansan, ey Falonchi?» dedilar. U: «Falon, falon va «Baqara» surasini yodlaganman», dedi. «Baqara surasini yodlaganmisan?» dedilar.U:«Ha», dedi. «Bor, sen ularning amirisan», dedilar.Ulug‘laridan bo‘lgan bir kishi: «Allohga qasamki,«Baqara» surasini (tahajjud namozida) u bilan qoim bo‘la olmay qolishimdan qo‘rqqanim uchungina o‘rganmadim, ey Allohning Rasuli», dedi.Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:«Qur’onni o‘rganinglar, uni o‘qinglar va o‘qitinglar.Chunki uni o‘rgangan, o‘qigan va u bilan qoim bo‘lganuchun Qur’on misoli mushk to‘ldirilgan qopdir.Hidini hamma joyga taratadi(yani qorining ko‘ksi qop kabi, undagi Qur’on mushk kabidir.Agar Qur’onni o‘qisa, uning barokati undan uyiga va eshituvchilarga yetadi). Va Qur’onni o‘rganib, u qalbida bo‘lgan holatda yotgan odamning misoli mushk solinib, og‘zi yopib qo‘yilgan qopga o‘xshaydi». (Imom Termiziy Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan)
8. «Nabiy sollallohu alayhi vasallamga: «Kecha Sobit ibn Qays ibn Shumosning uyi chiroqlar bilan yarqirab turganini ko‘rmadingizmi?» deyilgan edi, Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Balki u «Baqara» surasini o‘qigandir», dedilar. Sobitdan so‘ralgan edi, ««Baqara» surasini o‘qidim», dedi». (Ibn Kasir va boshqalarning «Tafsir»larida kelganidek, Abu Dovud mursal yo‘l bilan rivoyat qilganlar.)
9. Abu Munibdan, u amakisidan rivoyat qiladi: «Bir kishi «Baqara» va «Oli Imron»ni o‘qidi. Namozini tugatganidan keyin Ka’b unga: ««Baqara» va «Oli Imron»ni o‘qidingmi?» dedi. U: «Ha», dedi. Ka’b: «Nafsim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, albatta, u ikkalasida agar u bilan duo qilinsa, ijobat bo‘ladigan Allohning ismi bor», dedi. U kishi: «Menga uning xabarini bering», dedi. Ka’b: «Yo‘q, Allohga qasamki, senga uning xabarini bermayman. Agar xabarini bersam, u bilan men ham, sen ham halok bo‘ladigan bir duoni qilishing mumkin», dedi. (Abu Ubayd, «Fazoilul Qur’on», 126-bet)
10. Sulaym ibn Omirdan rivoyat qilinadi: «U Abu Umomaning «Birodaringizga tushida tog‘dagi uzun, notekis yoriq oralig‘ida insonlarning ketayotgani, tog‘ning tepasida ikkita yashil daraxt: «Orangizda «Baqara» surasini o‘qigan bormi? Orangizda «Oli Imron» surasini o‘qigan bormi?» deb nido qilayotgani, agar bir kishi «Ha», desa, to osilgunicha unga yashil shoxlari bilan yaqinlashib, uni tog‘dan o‘tkazib qo‘yayotgani ko‘rindi», deyayotganini eshitdi. (Abu Ubayd, «Fazoilul Qur’on», 126-bet)
11. Abu Imrondan rivoyat qilinadi. U Ummu Dardoning shunday deyayotganini eshitdi: «Qur’on yodlaganlardan bo‘lgan bir kishi qo‘shnisinikiga bostirib kirib, uni o‘ldirdi. Qasos olinib, o‘zi ham o‘ldirildi. Qur’on undan surama-sura chiqib keta boshladi, «Baqara» va «Oli Imron» suralari to‘laligicha qoldi. So‘ngra «Oli Imron» undan chiqib ketdi va «Baqara» surasining o‘zi to‘laligicha qoldi. Unga:
مَا يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ
«Mening huzurimda so‘z o‘zgarmas va Men bandalarga zulm qiluvchi emasman» (Qof surasi 29-oyat) deyildi. U («Baqara» surasi) go‘yo ulkan bulutdek bo‘lib chiqib ketdi».
Abu Ubayd aytadi: «O‘ylaymanki, «Baqara» va «Oli Imron» suralari uni muhofaza qilib va unga ulfat bo‘lib, qabrida birga bo‘ldi. Va ikkalasi u bilan qolgan Qur’on suralaridan oxirgisi bo‘ldi». (Abu Ubayd, «Fazoilul Qur’on», 127-bet)
1. Allohga taqvo qilishni tijorat deb bil, shunda u senga molsiz foyda keltiradi.
2. O‘zingni senga muhtoj bo‘lmagan, lekin sen unga muhtoj bo‘lgan kishining o‘rniga qo‘y.
3. Xarsang toshlarni joyidan ko‘chirish, ongsiz odamga anglatishdan osonroqdir.
4. Jannatni talab qilishda oliy himmatli bo‘l.
5. Allohdan shunday umid qilki, u bilan Uning makridan omonda bo‘lma va Allohdan shunday qo‘rqki, u bilan Uning rahmatidan umidsiz bo‘lma.
6. Men hech qachon sukutdan afsuslanmadim. Agar gap kumush bo‘lsa, sukut — oltin.
7. Hikmat kambag‘allarni podsholarning majlislarida o‘tkazgan.
8. “Yo Robbim, meni mag‘firat qil” — deb ko‘p takrorla, zero Allohning bir soati borki, u vaqtda so‘rovchi rad etilmaydi.
9. Kim yolg‘on gapirsa, yuzining suvini (obro‘yi) ketadi, kimning xulqi yomon bo‘lsa, g‘am-tashvishi ko‘payadi.
10. Allohdan qo‘rq, lekin qalbing fojir bo‘laturib, odamlar seni hurmat qilishlari uchun o‘zingni ularga Allohdan qo‘rqadigan qilib ko‘rsatma.
11. Amal faqat yaqiniy ishonch (e’tiqod) bilangina mukammal bo‘ladi, kimning e’tiqodi zaif bo‘lsa, amali ham zaif bo‘ladi.
12. Yolg‘on gapirishdan ehtiyot bo‘l, zero u pishirilgan chumchuq go‘shti kabi ishtahalidir, lekin ko‘p o‘tmay egasini ichini yondiradi.
13. Majlisni ko‘zing bilan ko‘rib tanla, agar Alloh zikr qilinadigan majlis bo‘lsa, u yerda o‘tir. Agar olim bo‘lsang, ilming naf beradi, agar johil bo‘lsang, senga o‘rgatishadi, agar Alloh u majlisga rahmatini nozil qilsa, sen ham shu rahmatdan bahramand bo‘lasan.
14. Qarzdorlikdan ehtiyot bo‘l, chunki u kunduzi xorlik va tunda g‘amdir.
15. To‘qlik ustiga ovqat yemagin — chunki unday taomni yegandan ko‘ra itga tashlagan yaxshiroq.
16. Agar shayton senga shubha va gumon orqali kelsa, uni yaqiniy ishonch va nasihat bilan yeng, agar u tanballik va zerikish tomonidan kelsa, qabr va qiyomatni eslab yeng, agar u xohish va qo‘rquv tomonidan kelsa, unga dunyo tark etiladigan va qoldiriladigan narsadir, deb ayt.
17. Tilingdan chiqqan gaplarga ehtiyot bo‘l, sukut qilgan kishi omonda bo‘ladi, faqat foydasi bor gaplarni gapir.
18. Yuzingni niqoblashdan (ya’ni shubhali qiyofadan) saqlan — chunki, u kechasi odamlarni qo‘rqitadi, kunduzi esa xo‘rlik keltiradi.
19. Men tosh, temir va og‘ir yuklarni ko‘tardim, ammo yomon qo‘shnidan og‘irroq narsani ko‘rmadim.
Homidjon qori ISHMATBЕKOV