Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyun, 2025   |   14 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:28
Asr
17:37
Shom
19:59
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyun, 2025, 14 Zulhijja, 1446

"Ixlos" surasi

18.07.2016   70971   19 min.

Jabroil alayhissalom Tabukda tushib: «Ey Rasululloh, Muoviya al-Muzaniy Madinada vafot etdi. Unga namoz o‘qishingiz uchun yerni bukib beraymi?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ha», dedilar. Shunda Jabroil alayhissalom ikki qanoti bilan yerga va tog‘ cho‘qqilariga urgan edilar, yer itoat qildi va uning tobuti ko‘rsatildi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga namoz o‘qidilar. Ortlarida farishtalar ikki saf bo‘lib, har bir safda yetmish ming farishta bor edi. O‘qib bo‘lib, «Tarji’ni (Inna lillahi va inna ilayhi roji’un) aytdilar. So‘ng: «Bu darajaga nima sababli erishdi?» deb so‘radilar. Jabroil alayhissalom: قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ«Qul huvallohu ahad»ni yaxshi ko‘rgani va uni kelganda ham, ketganda ham, turganda ham, o‘tirganda ham va har bir holatda ham o‘qigani uchun», dedilar»[1].Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim uch narsani iymon bilan ado etsa, jannatning xohlagan eshigidan kiradi va xohlagan hurga uylanadi: kim qotilni afv qilsa, maxfiy ravishda  birovning qarzini to‘lasa va har farz namozidan so‘ng قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ«Qul huvallohu ahad»ni o‘n marta o‘qisa», dedilar. Shunda Abu Bakr roziyallohu anhu: «Bittasini qilsa-chi, ey Allohning Rasuli?» deb so‘radilar. U zot: «Bittasini qilsa ham», dedilar»[2].

 

«Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelib, kambag‘alligi va nochorligidan shikoyat qildi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga: «Qachon manzilingga kirsang, odam bo‘lsa-bo‘lmasa, salom bergin, so‘ng menga salom yo‘llagin va قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ«Qul huvallohu ahad»ni bir marta o‘qigin», dedilar. Haligi kishi shunday qildi. Natijada Alloh taolo unga shu darajada rizq berdiki, hatto qo‘shnilariyu qarindoshlariga ham mo‘l-ko‘l yog‘dirdi»[3].

 

«Kim قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ«Qul huvallohu ahad»ni har kuni ellik marta o‘qisa, qiyomat kuni: «Tur, ey Allohni maqtovchi! Jannatga kir!» deyiladi»[4].

 

«Kim vafot bilan nihoya topadigan kasalligida قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ«Qul huvallohu ahad»ni o‘qisa, qabrida fitnalanmaydi, qabr siqishidan omonda bo‘ladi va farishtalar uning qo‘lidan tutib, sirot ko‘prigidan jannatga olib o‘tadilar»[5].

 

FOYDA:

 

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «To‘planinglar! Men sizlarga Qur’onning uchdan birini o‘qib beraman», dedilar. To‘planganlar to‘plandi, so‘ng Rasululloh sollallohu alayhi vasallam chiqib, قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ«Qul huvallohu ahad»ni o‘qidilar-da, kirib ketdilar. Shunda hammamiz bir-birimizga: «Bu samodan kelgan xabar bo‘lsa kerak, shuning uchun kirib ketdilar», dedik»[6].

 

– Ayrim ulamolar: «Buning Qur’onning uchdan biriga tengligiga sabab, unda الصَّمَدAllohning Somad ismi borligi uchun, chunki boshqa suralarda bu ism topilmaydi», deydilar. Shuningdek, أَحَدٌ«axad» borligi uchun ham.

 

– Ba’zilar: «Qur’onning o‘zi uchga bo‘lingani uchun: uchdan biri hukmlar, uchdan biri va’da va va’idlar (qaytariqlar), yana uchdan biri ism va sifatlar. قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ«Qul huvallohu ahad» shu uch bo‘lakning bir bo‘lagi, ya’ni ism va sifatlar bo‘lagidir. Shu ma’noda bu sura «Ixlos» deb nomlanadi», deydilar.

 

 

 

 

 


 


 

[1]Tobaroniy Anas roziyallohu anhudanrivoyat qilgan.

 

[2] Abu Ya’lo Musiliy Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qilgan.

 

[3] Hofiz Abu Muso Madiniy Sahl ibn Sa’ddan rivoyat qilgan.

 

[4] Tobaroniy Jobir ibn Abdullohdan rivoyat qilgan.

 

[5] Tobaroniy va Abu Nu’aym Abdulloh ibn Shixxirdan rivoyat qilganlar.

 

[6] Muslim Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilgan.

 

 

 

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar

O‘zbekiston xalqiga Qurbon hayiti tabrigi

09.06.2025   2581   4 min.
O‘zbekiston xalqiga Qurbon hayiti tabrigi

Muhtaram vatandoshlar!

Siz, azizlarni, barcha mo‘min-musulmon yurtdoshlarimizni, butun xalqimizni ulug‘ va mo‘tabar ayyom – Qurbon hayiti bilan chin qalbimdan samimiy muborakbod etib, o‘zimning yuksak hurmatim va ezgu tilaklarimni bildirishdan g‘oyat mamnunman.

Jamiki islom ummati uchun qadrli bo‘lgan ushbu shukuhli bayram – Iyd al-Adhoni el-yurtimiz bilan birgalikda tinch va osoyishta muhitda kutib olayotganimiz uchun, avvalo, mehribon va qudratli Alloh taologa behisob shukronalar aytamiz.

Hech shubhasiz, keyingi yillarda Yangi O‘zbekistonda ijtimoiy, xalqchil davlat barpo etish, uning ma’naviy asoslarini mustahkamlash va ta’sirchanligini oshirishda muqaddas islom dini, uning asosiy bayramlaridan biri bo‘lgan Qurbon hayiti ham muhim rol o‘ynamoqda.

Ayniqsa, bu bayramning insonparvarlik, ahillik, saxovat va olijanoblik kabi fazilatlari yurtimizda “Inson qadri uchun, inson baxti uchun” degan ezgu g‘oya asosida amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlarga uyg‘un va hamohang bo‘lib, aholining ehtiyojmand qatlamlarini qo‘llab-quvvatlash, keksalar, yoshlar va xotin-qizlar haqida alohida g‘amxo‘rlik ko‘rsatish, kambag‘allikni qisqartirishga qaratilgan dasturlarimiz samarasini oshirishga xizmat qilayotganini alohida ta’kidlash o‘rinlidir.

Aziz do‘stlar!

Bugungi kunda mamlakatimizda turli millatlar va diniy konfessiyalar o‘rtasidagi hamjihatlikni mustahkamlash, vijdon erkinligini ta’minlash, diniy-ma’rifiy merosimizni asrab-avaylash, yosh avlodni milliy va umumbashariy qadriyatlar ruhida tarbiyalash bo‘yicha ulkan ishlar amalga oshirilmoqda.

Bu haqda so‘z yuritganda, islom dinining ezgu tamoyillarini chuqur o‘rganish, buyuk tariximiz va madaniyatimiz durdonalarini, mashhur allomalarimizning boy merosini to‘plash va keng targ‘ib etishga alohida e’tibor qaratilayotganini ta’kidlash lozim. Jumladan, ko‘hna Sharq mo‘jizasi – Samarqand shahri 2025 yilda islom madaniyati poytaxti, deb e’lon qilindi, ulug‘ vatandoshimiz Imom Moturidiyning 1155 yillik tavallud sanasi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanmoqda, Imom Buxoriy, Imom Moturidiy va Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari qatoriga, shu yil Buxoro shahrida o‘z faoliyatini boshlaydigan Bahouddin Naqshband ilmiy-tadqiqot markazi ham qo‘shildi.

Poytaxtimiz Toshkent shahrida bunyod etilayotgan Islom sivilizatsiyasi markazi ilmiy-ma’naviy yo‘nalishdagi ulkan va noyob loyiha sifatida el-yurtimiz va xalqaro jamoatchilikda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Bu muazzam maskan ko‘p ming yillik qadimiy tariximiz, boy va betakror milliy madaniyatimizning yorqin  timsoli sifatida Yangi O‘zbekiston hayotidagi g‘oyat muhim voqeaga aylanadi, deb ishonaman.

Hurmatli yurtdoshlar!

Shu saodatli kunlarda 15 ming nafar vatandoshimiz muqaddas haj ziyoratini ado etmoqda. Ezgu duo va niyatlar ijobat bo‘ladigan mana shunday munavvar lahzalarda ularni ham Qurbon hayiti bilan samimiy qutlab, Yaratgandan yurtimizga sog‘-omon qaytib kelishlarini so‘raymiz.

Umid qilamizki, muhtaram hojilarimiz jamiyatimizda birdamlik, oila va mahallalarimizda mehr-oqibat muhitini yanada mustahkamlash, yoshlarimiz tarbiyasini kuchaytirish, ularni ilm-ma’rifatga, zamonaviy kasb-hunarlarni egallashga, Vatan himoyachisi bo‘lishga targ‘ib etish, muhtoj insonlarga ko‘mak berishda alohida ibrat va namuna ko‘rsatadilar.

Qalblarimiz quvonchga to‘lgan ushbu fayzli kunlarda xorijiy davlatlarda bo‘lib turgan vatandoshlarimizni ham bugungi ulug‘ ayyom bilan chin dildan qutlab, ularga sog‘lik-omonlik, baxt va omad tilaymiz.

Jahonning uzoq-yaqin o‘lkalaridagi musulmon ummatini ham qizg‘in tabriklab, ularning xalqlari va mamlakatlariga tinchlik, ravnaq va farovonlik tilab qolamiz.

Aziz va muhtaram vatandoshlar!

Hozirgi kunda dunyo naqadar murakkab va tahlikali bo‘lib borayotganini barchamiz ko‘rib turibmiz. Bunday keskin sharoitda yurtimizda tinchlik, o‘zaro hurmat va totuvlik muhitini saqlab, barcha soha va tarmoqlarda fidokorona mehnat qilib ko‘zlagan yuksak maqsadlarimizga yeta olamiz.

Albatta, o‘z tarixida ne-ne sinov va mashaqqatlardan munosib o‘tgan mard va olijanob xalqimiz bunga har tomonlama qodir.

Bu yo‘lda el-yurtimizga mansub mehr-oqibat, o‘zaro birlik va jipslik biz uchun beqiyos kuch-qudrat manbai bo‘lib xizmat qiladi, deb ishonaman.

Siz, azizlarni muqaddas Qurbon hayiti bilan yana bir bor chin dildan tabriklab, barchangizga tinchlik-xotirjamlik, sihat-salomatlik, xonadonlaringizga fayzu baraka tilayman.

Qutlug‘ ayyom barchamizga muborak bo‘lsin!

 

Shavkat Mirziyoyev,

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti