Sayt test holatida ishlamoqda!
28 Dekabr, 2025   |   8 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:48
Peshin
12:30
Asr
15:20
Shom
17:05
Xufton
18:24
Bismillah
28 Dekabr, 2025, 8 Rajab, 1447
Yangiliklar

Islomda ayollar huquqlari

10.09.2024   7074   6 min.
Islomda ayollar huquqlari

Poytaxtimizda «O‘zbekistonda ayollar huquqlariga oid islom ta’limoti me’yorlarini o‘rganishning nazariy-tadbiqiy jihatlari» mavzusida o‘quv seminari boshlandi.

Birlashgan Millatlar Tashkilotining Aholishunoslik jamg‘armasi (UNFPA) va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari qo‘mitasi, Buyuk Britaniya hukumatining moliyaviy ko‘magida Al-Azhar universiteti (Misr) bilan hamkorlikda tashkil etgan ayollar huquqlarini Islom dini nuqtayi nazaridan rivojlantirishga oid seminar-trening dolzarbligi bilan ahamiyatlidir.  

Dastur O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, O‘zbekiston mahallalari uyushmasi tomonidan qo‘llab-quvvatlanmoqda.  

UNFPAning O‘zbekistondagi doimiy vakili va Tojikistondagi vakolatxona direktori, doktor Nigina Abaszada seminar avvalida diniy qarashlarni gender tengligi tashabbuslariga integratsiya qilish muhimligini ta’kidladi.  

– Islom dinida ayollar huquqlarini targ‘ib qilish, ayollar va qizlarning o‘z salohiyati va tanlovini ro‘yobga chiqarishi uchun munosib va e’zoz bilan yashashlari uchun adolatli munosabatda bo‘lish, ayollarni himoyalash azaldan mavjud, – dedi UNFPAning O‘zbekistondagi doimiy vakili va Tojikistondagi vakolatxona direktori, doktor Nigina Abaszada. – E’tiqod yetakchilari va hamjamiyatlarni jalb qilish orqali biz ushbu qadriyatlar ayollar huquqlarini himoyalash va gender asosidagi zo‘ravonlikning oldini olish bo‘yicha birgalikdagi sa’y-harakatlarimizda aks etishini ta’minlaymiz. UNFPA O‘zbekistonni ushbu ezgu ishlarda qo‘llab-quvvatlashga sodiqdir. Mazkur seminar gender tengligi yo‘lidagi ishlarimizda muhim bosqich bo‘lishiga ishonamiz.  

13 sentyabrga qadar davom etadigan mazkur seminarda imom-xatiblar, otin-oyilar, mahalla va diniy tashkilotlar vakillari, shuningdek, Islom dinida ayollar huquqlari sohasida o‘z tajribalari bilan o‘rtoqlashgan islomshunoslik sohasidagi yetakchi institut Al-Azhar universitetining nufuzli professor-o‘qituvchilari, jumladan, 60 nafargacha kishi ishtirok etmoqda.  

O‘zbekiston hukumati mutasaddilari va Al-Azhar universiteti vakillari ishtirokidagi yuqori darajadagi muloqot qizg‘in ruhda o‘tdi.  

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Xotin-qizlar va gender tenglik masalalari qo‘mitasi raisi Malika Qodirxonova, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Muhammadolim Muhammadsiddiqov, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining birinchi o‘rinbosari Davronbek Maxsudov, Oila va xotin-qizlar qo‘mitasi raisi o‘rinbosari Mukarram Nurmatova O‘zbekistonda gender tengligini ta’minlash masalalariga doimiy va jiddiy e’tibor qaratilayotganini ta’kidladi. Shu bilan birga ayollarning jamiyat hayotida to‘liq ishtirok etishiga to‘sqinlik qiluvchi ayrim kamchiliklarni hal etishda birgalikda ish olib borish muhimligi e’tirof etildi.  

Tadbirda ta’kidlanganidek, O‘zbekistonda ayol-qizlarning huquq va manfaatlarini ta’minlash, ularni o‘ylantirayotgan muammo va kamchiliklarni tizimli hal etish bo‘yicha muttasil tarzda amaliy ishlar olib borilmoqda.  

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning tashabbusi bilan joriy etilgan «Ayollar daftari» xotin-qizlarning ijtimoiy, iqtisodiy muammolariga barham berishda o‘ziga xos ahamiyat kasb etmoqda. Ayni paytda mahalla tizimiga keng tatbiq etilayotgan «mahalla yettiligi» xotin-qizlar tadbirkorligini rivojlantirish, ularning biznes g‘oyalarini qo‘llab-quvvatlash, turli imtiyoz va imkoniyatlarning mohiyatini kengroq tushuntirishga xizmat qilmoqda.  

Seminarda qayd etilganidek, ayollarga nisbatan turli zo‘ravonliklarning oldini olish, oilalar mustahkamligini ta’minlash, mahallalarda ijtimoiy-ma’naviy muhitni asrash, yoshlarni jinoyatchilikdan ogoh etish, ularning tarbiyasini to‘g‘ri tashkil etishda xotin-qizlar, mahalla faollari, nuroniylar, diniy ulamolar, otin-oyilar ham munosib hissa qo‘shmoqda.  

Mazkur tadbir diniy yetakchilar va hamjamiyat vakillariga gender tengligi, ayollar huquqlari va genderga asoslangan zo‘ravonlikning oldini olishni faol targ‘ib qilish uchun yanada imkoniyatlarni kengaytirib berdi. Samimiy muloqot davomida zo‘ravonlikning zararli oqibatlari haqida xabardorlikni oshirish, Islom dinidagi ayollar huquqlari, jumladan, oilani rejalashtirish va ijtimoiy-iqtisodiy imkoniyatlarni kengaytirish muhimligi ta’kidlandi va diniy ta’limotlarga genderga sezgir yondashuvlarni integratsiyalash va jamoatchilik bilan aloqa qilish bo‘yicha ilg‘or tajriba almashishni rag‘batlantirdi.  

Seminar Islom dinida ayollarning ijtimoiy va iqtisodiy imkoniyatlarini kengaytirish, ayollarga nisbatan zo‘ravonlikka qarshi kurash va boshqa ushbu mavzuga oid keng ko‘lamli muhim mavzularni qamrab olgani bilan ahamiyatli bo‘ldi.  

Katta ulamolar Islom kengashi bosh kotibi, Al-Azhar Buyuk imomining sobiq o‘rinbosari professor, doktor Abbos Solimon ayollar huquqlarini himoyalashda diniy yetakchilarning rolini ta’kidladi.  

– Islom dini ayollarning qadr-qimmati va huquqlarini qo‘llab-quvvatlaydi, bu huquqlar jamiyatlarimizda himoya qilinishi hamda targ‘ib etilishini ta’minlash diniy yetakchi sifatida bizning burchimizdir, – dedi misrlik professor Abbos Solimon. – Mazkur seminar bizga ushbu mas’uliyatni ado etishda yordam beradigan bilim va ilg‘or tajribalarni almashish uchun ajoyib platformadir. Qur’oni karimda ayollarning huquqlari uchun erkaklar mas’ul ekani belgilangan. Zero, ayol faqat shodlik uchun yaralgan.  

– O‘zbekiston va Misr o‘rtasidagi uyg‘unlik tariximiz, an’analarimizda namoyondir, – dedi Misr Arab Respublikasining O‘zbekistondagi elchisi Amira Fahmi xonim. – Al-Azhar universiteti va O‘zbekiston o‘rtasidagi hamkorlik diniy va davlat institutlarining gender munosabatlarini targ‘ib qilishda qanday hamkorlik qilish mumkinligiga yorqin misol bo‘la oladi. Misr bu muhim ishni qo‘llab-quvvatlayotganidan g‘ururlanadi va biz buning O‘zbekistondagi hamjamiyatlarga ijobiy ta’sirini ko‘rishni intiqlik bilan kutamiz.

Buyuk Britaniyaning O‘zbekiston Respublikasidagi elchisi Timoti Smart o‘zining videomurojaatida ayollar huquqlarini himoya qilish borasidagi Buyuk Britaniya hukumati va O‘zbekiston o‘rtasidagi hamkorlikning muhimligini ta’kidladi.  

O‘quv-seminarning ilk kunida «Aholi tadqiqotlari bo‘yicha Xalqaro Islom markazining diniy asosdagi yondashuvdan foydalanishdagi ahamiyati», «Diniy yetakchilarning ayollar salomatligi va huquqlarini himoyalashdagi ahamiyati», «Islomda ayollar huquqlari» kabi mavzularda sho‘ba yig‘ilishlari bo‘lib o‘tdi.  

Nazokat Usmonova, Alimurod Mamadaminov (surat), O‘zA muxbirlari

Islomda ayollar huquqlari Islomda ayollar huquqlari Islomda ayollar huquqlari Islomda ayollar huquqlari
O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Videolar

Amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi

24.12.2025   10878   4 min.

Shu yil 23 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining tashabbusi o‘tkazib kelinayotgan amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi.

Tadbirga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchilik qildi. Shuningdek, unda Diniy idora bo‘limi boshliqlari Islomiddin domla Zuhriddinov, Muzaffar domla Kamolov va Masjidlar bilan ishlash bo‘limi yetakchi mutaxassisi Dilmurod Rahimovlar qatnashdi.

Mazkur tumandagi “Islomobod” masjidida o‘tkazilgan tashkiliy yig‘ilishda Toshkent shahar vakilligi rahbariyati, tuman-shaharlar bosh imom-xatiblari va Olmazor tumanidagi masjid imom-xatiblari ham ishtirok etdi.

Tadbir avvalida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining “Inson qadri” kitobi taqdimoti o‘tkazildi. Unda Zayniddin domla Eshonqulov mazkur kitob bugungi hayotimiz bilan naqadar uyg‘un ekani, dinimizda ham inson va uning qadr-qimmati yuksak ulug‘lanishi, har bir diniy soha xodimining faoliyati uchun dasturamal bo‘lib xizmat qilishini alohida ta’kidlab o‘tdi. Ushbu kitob barcha ishtirokchilarga tarqatildi.

Tadbir davomida tuman bosh imom-xatiblari uchun namunaviy maxsus kiyim namunasi taqdimot qilindi. Unda chakmon, duxoba va milliy do‘ppilar namoyish qilindi.

Shuningdek, Toshkent shahri, xususan, Olmazor tumanida 2025 yil davomida amalga oshirilgan ishlar sarhisob qilindi. Unda shahardagi imom-xatiblar faoliyatidagi yutuqlar e’tirof etilib, ba’zi kamchiliklar bo‘yicha tegishli tavsiyalar berildi.

Shundan so‘ng Toshkent shahar bosh imom xatibi o‘rinbosari Rustamov Ergashali boshchiligida tumanlar bosh imom-xatiblari, shuningdek, tajribali imom-xatiblardan tarkib topgan Ishchi guruh tuzilib, ular Olmazor tumanidagi 21 ta masjid va mahallasiga biriktirildi.

Tadbir doirasida amaliyoti nazarda tutilgan yo‘nalishlar bo‘yicha quyidagilar amalga oshirildi:

Birinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatiblar 7 toifaga mansub 105 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi: Xususan:  

- 20 ta xonadonda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar bilan suhbatlashilib, tushunchalari to‘g‘rilandi;

- 15 ta xonadonda jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, muqaddam sudlanganlar bilan suhbat qilindi;

- 20 ta notinch oila o‘rganilib, muammoning sabablari bartaraf etish, arazlashganlarni yarashtirish choralari ko‘rildi;

- 15 ta xonadonda ichkilikka ruju qo‘yganlar bilan suhbat qilinib, zararli odatlardan saqlanish to‘g‘risida nasihat qilindi;

- nogiron, kasal, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek, tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan 20 ta oilaga kirilib, ulardan hol-ahvol so‘rash barobarida sovg‘a-salomlar ulashildi, davolanish va dori-darmon uchun moddiy yordam ko‘rsatildi.

Kirilgan 105 ta xonadonning ichidan moddiy imkoniyati cheklanganlariga  homiylarni jalb qilgan holda jami 42 000 000 (qirq ikki million) so‘mlik ro‘zg‘orlik mahsulotlari ehson qilindi. Ular orasidan o‘ta nochor bo‘lganlarining moddiy ta’minotidan xabardor bo‘lib turish rejalashtirildi;

Ikkinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatib faoliyati o‘rganildi. Jumladan, jamoani boshqarish, masjidni toza va ozoda saqlash, unda qulay sharoitlar yaratish jihatlari ko‘rib chiqildi.

Uchinchi yo‘nalish bo‘yicha Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan 21 ta masjidda peshin namozini ado qilib, jamoatga ma’ruza qilib berdilar. Tinchlik ne’mati, shukronalik, aqidada adashmaslik, mazhabga ergashish kabi muhim mavzudagi chiqishlarda 3800 ga yaqin tinglovchi qamrab olindi.

Shuningdek, yakuniy yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov qish mavsumini betalofat o‘tkazish bo‘yicha so‘z yuritdi.

Yig‘ilishda mehnat migrantlari va ularning oila a’zolari bilan muloqatni muntazam yo‘lga qo‘yish, kadrlar masalasiga e’tiborni kuchaytirish, ma’ruzalarni Fatvo markazidan chiqarilgan juma tezislari va qo‘shimcha adabiyotlardan foydalangan holda boyitish, haftaning dushanba va payshanba kunlari ma’ruzalar qilish haqida so‘zladi.

Diniy idora Moliyaviy nazorat va tahlil bo‘limi boshlig‘i Islomiddin Zuhriddinov masjidlarda ish yuritish hujjatlarini takomillashtirish, ehson qutilardagi tushumlarni komissiya a’zolari ishtirokida dalolatnoma asosida bankdagi hisob raqamlarga kirim qilish, to‘y va marakalarni ixchamlashtirish, janoza marosimlarda bid’at-xurofatlarga chek qo‘yish to‘g‘risida gapirdi.

Masjidlar bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i Muzaffar Kamolov mavjud mahallalarga barcha imom-xatib va imom-noiblarni biriktirish, mahalla yettiligi bilan homkorlikda ishlarni yo‘lga qo‘yish, shar’iy dalil va hayotiy misollar asosida ma’ruza qilish, kiber jinoyatchilikning oldini olish haqida aytib o‘tdi.

Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Olmazor tumani imom-xatiblari yutuq va kamchiliklari yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

VIDEO