Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Albatta, Alloh va Uning farishtalari Nabiyga salavot ayturlar. Ey iymon keltirganlar! Unga salovot ayting va salom yo‘llang” (Ahzob surasi, 56-oyat).
Salavot Allohdan bo‘lsa, bandalariga rahmat, mag‘firat va ne’matdir. Farishtalardan bo‘lsa, istig‘forlari va xizmatlari bilan izzat-ikrom ko‘rsatmoqdir, ummatlaridan bo‘lsa, duo va e’zozlashdir. (Faqih Abu Lays Samarqandiy, Ismoil Haqqiy Bursaviy, Elmalili, Qozi Bayzoviy).
Ushbu oyati karima hukmiga ko‘ra, sevikli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga salavot aytish (Alloh taoloning amri sifatida) farzdir. Ammo sahih qavlga ko‘ra, muborak nomlari zikr qilinganda salavot keltirish vojibdir. (Elmalili, Haq dini, Qur’on tili, 6-jild, 33-sahifa; Tafsiri Hilol, 4-juz, 624-sahifa).
Bunda bir majlisda nomlari zikr qilinsa yoki har gal nomlari aytilganda salavot aytish vojib (Tafsiri Qoziy Bayzoviy, 4-jild, 299-sahifa) bo‘ladi, deganlar ham bor.
Ba’zi mufassirlar: “Umrida bir marta salavot aytish vojib”, deganlar.
Bu hukmlarning dalili, sevikli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning: “Oldida nomim zikr qilinganida menga salavot aytmagan kishining burni yerga ishqalsin”, deganlaridir (Sunani Termiziy, Duolar kitobi, 3545-hadic).
“Eng go‘zal salavotlar” risolasidan
Savol: Farzandim davolanish uchun xorijga ketgan edi. Men agar bolam tuzalib kelsa, tilla taqinchoqlarimni sadaqa qilaman, deb nazr qilgan edim. Alhamdulillah, tuzalib keldi. Sadaqa qilaman, deb tursam, qaynonam, taqinchoqlaringiz toza tilladan, uni menga soting va pulini sadaqa qilaverasiz, deb talab qilmoqda. Nima qilsam, to‘g‘ri ish qilgan bo‘laman?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Mazhabimizda zakot, fitr sadaqasi, ushr va nazr kabi vojib sadaqalarda, ularning qiymatini berish mumkin. Shu bois siz ham tillangizning o‘zini yoki sotib, pulini sadaqa qilsangiz ham bo‘ladi. Faqat sotishda, bozordagi narxi e’tiborga olinadi. Undan kam narxga sotish mumkin emas.
Kam narxga sotsangiz, tafovutini o‘zingizdan qo‘shib sadaqa qilishingiz lozim bo‘ladi. Masalan, tilla taqinchoqlaringiz narxi nazrni ado qilish kunlarida bozorda 10 million so‘m bo‘lsa, lekin tanishim yoki yaqin insonim deb, 8 millionga sotsangiz, yoniga 2 million qo‘shib, sadaqa qilasiz va shu bilan nazringizdan qutilasiz. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi