No‘mon ibn Bashir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi va sallam minbarda turib dedilar: “Kim oziga shukr qilmasa, ko‘piga ham shukr qilmaydi. Kim odamlarga rahmat aytmasa, Allohga ham shukr qilmaydi. Allohning ne’matlarini gapirish shukrdir, uni tark qilish noshukrlikdir. Jamoat rahmatdir, tarqoqlik azobdir” (Imom Ahmad va Imom Bayhaqiy rivoyati).
“Kim oziga shukr qilmasa, ko‘piga ham shukr qilmaydi”. Shuning uchun sedanadek arzimagan narsa bergan kishiga ham rahmat aytish lozim.
“Kim odamlarga rahmat aytmasa, Allohga ham shukr qilmaydi”. Ya’ni odamlarning yaxshiligi, ehsoniga rahmat aytish, minnatdorlik bildirish kimning tabiati va odatida bo‘lmasa, Allohning ne’matlariga ham shukr qilmaydi.
Alloh taolo aytadi: “Ey iymon keltirganlar! Allohgagina ibodat qiluvchi bo‘lsangiz, sizlarga Biz rizq qilib bergan pokiza narsalardan yeb, Unga shukr qilingiz!” (Baqara surasi, 172-oyat).
Alloh taologa hamdu sano aytish, Uni ulug‘lash, Uning behisob ne’matlari e’tirofi, shukronasidir.
“Allohning ne’matlarini gapirish shukrdir...”. Ya’ni Allohning ne’matlarini bildirish ularga shukr qilishdandir. Alloh taolo marhamat qiladi: “Rabbingizning (sizga ato etgan barcha) ne’mati haqida esa (odamlarga) so‘zlang!” (Zuho surasi, 11-oyat).
Shukr uch xil bo‘ladi:
◥ til shukri – ne’matni gapirish bilan;
◥ a’zolar shukri – xizmat qilish, ibodat qilish bilan;
◥ qalb shukri – barcha ne’matlar Alloh taolodan ekanini e’tirof qilish bilan.
“...uni tark qilish noshukrlikdir”. Ya’ni ne’matlarni gapirmaslik, bekitish noshukrlikdir. Orif zotlardan biri deydi: «Ne’matlarni so‘zlash ularni beruvchi Allohni eslash, boshqalarga eslatishdir. Bu esa, qalblarda U Zotga muhabbat paydo qiladi. Aks holda, bekitish afzaldir.
“Jamoat rahmatdir, tarqoqlik azobdir”. Ya’ni musulmonlarning jam bo‘lishi, birdam, yakdil bo‘lishi Alloh taolodan rahmatdir, savob va yaxshiliklarning ziyoda bo‘lishiga sabab bo‘ladi.
Abu Nu’aym rahimahulloh “Hilyatul avliyo” kitobida Vahb ibn Munabbih rahimahullohdan naql qiladi: “Payg‘ambarlardan biri Alloh taolodan Bal’am ibn Bouroning unga berilgan mo‘jiza va karomatlardan mahrum bo‘lishi sababini so‘radi. Shunda Alloh taolo dedi: “U bir kuni Men bergan ne’matga shukr qilmadi. Agar u bir martagina shukr qilganida edi, undan ne’matimni olib qo‘ymas edim”.
Bizga berilgan ne’matlar shu qadar ko‘p va turli-tumandir. Lekin ko‘pchiligimiz ne’matlarga ko‘milib yashasak-da, holimizdan noliymiz. Holbuki, ular haqida ozgina fikr yuritib, ularni bergan Zotga: “Bularning barchasi Sening ulug‘ fazlingdan, bergan ne’matlaringga rozimiz”, deb iqror bo‘lishimiz lozim.
Mansur O‘RALOV,
Sirg‘ali tumanidagi “No‘g‘ay qurg‘on”
jome masjidi imom-xatibi
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Ta’lim va ilmiy-tadqiqot bo‘limi joriy yilda oliy va o‘rta maxsus islom ta’lim muassasalariga o‘qishga kirish uchun abituriyentlar qaysi fanlar bo‘yicha ijodiy imtihon va test sinovlari topshirishini ma’lum qiladi:
Toshkent islom instituti, Mir Arab oliy madrasasi va Imom Termiziy nomidagi islom institutida:
Arab tili (test sinovi) 30 x 3,1 – 93 ball;
Fiqh va aqoid (test sinovi) 30 x 2,1 – 63 ball;
O‘zbekiston tarixi (test sinovi) 30 x 1,1 – 33 ball.
Hadis ilmi maktabida:
Arab tili (test sinovi) 30 X 3,1 – 93 ball;
Hadis va Mustalahul hadis (og‘zaki, ijodiy imtihon) – 63 ball;
O‘zbekiston tarixi (test sinovi) 30 X 1,1 – 33 ball.
O‘rta maxsus diniy ta’lim muassasalarida:
Xorijiy til (test sinovi) 30 x 3,1 – 93 ball;
O‘zbekiston tarixi (test sinovi) 30 x 2,1 – 63 ball;
Ma’naviyat va ma’rifat (test sinovi) 30 x 1,1 – 33 ball.
Toshkent islom instituti magistratura bosqichida:
Teologiya (Islom ilohiyoti, falsafasi va Moturidiylik ta’limoti):
Aqoid, Islom falsafasi (ijodiy imtihon) – 100 ball;
Xorijiy til (arab yoki ingliz tilidan test sinovi) – 25 x 2 – 50 ball.
Teologiya (Hadis ilmlari):
Hadis, Mustalahul-hadis (ijodiy imtihon) – 100 ball
Xorijiy til (arab yoki ingliz tilidan test sinovi) – 25 x 2 – 50 ball
Toshkent islom instituti Modul ta’lim tizimida:
Tanlov test sinovi shaklida o‘tkaziladi:
- ixtisoslik fanlar majmuasi (Qur’oni karim va tajvid, hadis, fiqh, aqoid) 35 x 2,1 – 73,5 ball.
- ijtimoiy-gumanitar fanlar majmuasi (O‘zbekiston tarixi, Ma’naviyat asoslari, Milliy g‘oya) 25 x 1,1 – 27,5 ball.
Imtihon o‘tkaziladigan vaqt va hududlar bo‘yicha qo‘shimcha ma’lumot beriladi.
2025-2026 o‘quv yili qabul jarayonlari haqidagi so‘nggi yangiliklarni @qabulmuslimuz telegram sahifasida kuzatib boring.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati