Joriy yilning 15-16 oktyabr kunlari Poytaxtimiz va Xivada o‘tkaziladigan “Islom – tinchlik va ezgulik dini” mavzuidagi xalqaro anjumanda BMTning Inson huquqlari bo‘yicha vakillari, AYSЕSKO, IRSIKA kabi xalqaro islomiy tashkilotlar rahbarlari, Saudiya Arabistoni, Misr, Rossiya, Turkiya, Ozarbayjon va Markaziy Osiyo davlatlari muftiylari, Pokiston, Hindiston, AQSH va Yevropa davlatlarining nomdor ulamolari hamda tadqiqotchilari ishtirok etadilar.
Shuningdek, mazkur anjumanda bugungi murakkab davrda mintaqada tinchlik va barqarorlikni mustahkamlash bo‘yicha ma’ruzalar o‘qiladi, tajriba almashiladi va hamkorlik masalalari muhokama qilinadi. Yurtimiz yana bir katta anjumanga mezbonlik qilib, butun dunyoni yana bir bor tinchlik-xotirjamlik, ezgu amallar hamrohligida yashashga da’vat etadi.
Tinchlik so‘zi eshitgan har bir inson ko‘ngliga orom bag‘ishlaydi. Lekin hozir yer yuzidagi qanchadan-qancha insonlar tinchlikka zor yashamoqda. Turli mintaqalarida sodir bo‘layotgan urushlarda minglab begunoh insonlar qoni to‘kilmoqdaki, bunday achinarli holatlar tinch-osoyishta yurtda yashayotgan har bir kishini shukrga, ogohlikka, sergaklikka, tinchlikni qadrlashga undamoqda.
Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalom muborak hadislarida: «Ikki ne’mat borki, bu ikki ne’matdan ko‘p insonlar g‘aflatdadirlar: tani-sihatlik va tinchlik-xotirjamlikdir».
Hayotdagi barcha yutuqlar va go‘zal ne’matlar tinchlik tufayli qo‘lga kiritiladi. Ammo ko‘pchilik buni eslamaydi, parvo ham qilmaydi. O‘tmishda ikkinchi jahon urushi qatnashchilari yoki o‘sha vaqtda front ortining og‘ir kunlarini boshdan kechirgan keksalarimiz o‘sha vaqtlarni yodga olsalar “urushning nomi o‘chsin”, deydilar.
Ha, urushning nomi o‘chsin. Urush yoshu qari, erkagu ayol yoxud katta-kichik demaydi. Bugun sayyoramizning urush o‘chog‘iga aylangan joylarida yuz berayotgan qo‘poruvchiliklar, qonli to‘qnashuvlar, tobora kuchayib borayotgan nizo va ziddiyatlar, begunoh insonlarning qurbon bo‘layotgani barchani tashvishga solmasdan qo‘ymaydi.
Dinimizning ezgu shiori mujassam bo‘lgan “Islom – tinchlik va ezgulik dini” mavzuidagi xalqaro anjuman xalqimiz, mo‘min-musulmonlar, butun insoniyat uchun manfaatli bo‘ladi, deb umid qilamiz.
Muhammadnabi ORIPOV,
Rishton tumani bosh imom-xatibi
Abdurrazzoq San’oniy aytadi: Ali ibn Husayn roziyallohu anhum namoz uchun tahorat qilayotgan edi. Shu payt suv quyib turgan joriya qo‘lidan obdasta tushib ketib, uning yuziga ozgina shikast yetkazdi. Ali ibn Husayn boshini ko‘tarib, joriyaga qaradi. Joriya vaziyatni yumshatish maqsadida Qur’oni karim oyatlaridan o‘qidi: “... G‘azablarini yutadigan...” (Oli Imron surasi, 134-oyat). Ali ibn Husayn roziyallohu anhum jimgina javob berdi: “G‘azabimni bosdim”.
Joriya oyatning davomini o‘qidi: “...odamlar-ni (xato va kamchiliklarini) afv etadiganlardir...”.
U kishi dedi: “Men seni afv etdim”.
Joriya oyatning oxirini o‘qidi: “Alloh ezgulik qiluvchilarni sevar”.
Ali ibn Husayn roziyallohu anhum dedi: “Bor, sen Allox yo‘lida ozodsan”.
Abdulloh ibn Ato aytadi: “Ali ibn Husaynning bir g‘ulomi (quli) xatoga yo‘l qo‘ydi va jazoga loyiq bo‘ldi. Ali ibn Husayn qamchini oldi. So‘ng u zot bunday oyatni o‘qidi: “(Ey Muhammad!) Imon keltirgan kishilarga ayting, ular Alloh kunlari (qiyomat)dan umid qilmaydigan kimsalarni kechirib yuboraversinlar! Shunda (u sabrli) kishilarni qilgan ishlari (kechirishlari) sababli mukofotlagay!” (Josiya surasi, 14-oyat).
Qul esa dedi: “Men bunday emasman, men Allohning rahmatidan umidvorman va uning azobidan qo‘rqaman”.
Ali ibn Husayn roziyallohu anhum qamchini tashlab yubordi va dedi: “Sen Alloh yo‘lida ozodsan”.
Muso ibn Dovud aytadi: Ali ibn Husayn xizmatkorini ikki marta chakirdi, u javob bermadi. Uchinchi marta chaqirgach javob qildi. Ali ibn Husayn unga dedi: “Ey o‘g‘lim, ovozimni eshitmadingmi?”.
Xizmatkor: “Eshitdim”, dedi.
Ali ibn Husayn so‘radi: “Nega javob bermading?”.
Xizmatkor: “Sizning shafqatingizga ishondim”, dedi.
Abdulg‘ofir ibn Qosim aytadi: Ali ibn Husayn masjiddan chiqib ketayotgan edi. Bir odam kelib uni haqorat qildi. Shunda Alining xizmatkor va qullari unga tashlanishdi.
Ali ibn Husayn ularni to‘xtatdi va bunday dedi: “Bas qilinglar, uning holatiga qaranglar”.
So‘ngra o‘sha odamga dedi: “Bizda siz bilmagan yana ko‘p narsalar bor. Agar sizga yordam kerak bo‘lsa, ayting, yordam beraylik”. O‘sha odam xatosini anglab, uyaldi va ortiga qaytdi.
Ali ibn Husayn uni yoniga chaqirib, o‘zi kiyib turgan chakmonini yelkasiga tashladi va ming dirham pul berdirdi.
Abu Ya’qub Muzaniy deydi: Hasan ibn Hasan bilan Ali ibn Husayn o‘rtasida bir oz noxushlik bo‘lib qoldi. Hasan bir kuni masjidda Ali ibn Husaynning yoniga keldi, uni turli so‘zlar bilan haqorat qildi. Ali ibn Husayn esa unga bir og‘iz ham javob qaytarmadi.
So‘ngra Hasan chiqib ketdi. Kechasi u alining uyiga bordi va eshigini qoqdi. Ali ibn Husayn eshikni ochib chiqdi. Hasan unga:
- Ey aka, agar siz haqiqatan ham men aytganlarimdek bo‘lsangiz, Alloh meni mag‘firat qilsin. Agar men yolg‘onchi bo‘lsam, Allox sizni mag‘firat qilsin, dedi va ketdi.
Ali ibn Husayn ortidan borib, yetib oldi va uni og‘ushiga oldi. Ikkovi yig‘lab yuborishdi. Shunda Hasan:
- Qasamki, endi siz xafa bo‘ladigan biron ish qilmayman, - dedi.
Ali esa unga: - Sen ham menga aytgan so‘zla ring uchun halollikdasan,- dedi.
Ibn Abi Dunyo rivoyat qiladi: Ali ibn Husaynning xizmatkori shoshgan holda oshxonadan temir pechni olib kelayotgan edi. Kutilmaganda temir pech tushib ketdi ketdi va narigi tomondan pastga tushib kelayotgan Ali ibn Husayn o‘g‘lining boshiga tegib, jarohat yetkazdi. Oqibatda u halok bo‘ldi. Mehmonlar bilan suhbatlashib o‘tirgan Ali ibn Husayn o‘rnidan sakrab turib, xizmatkorga dedi: “Sen ozodsan. Bu ishni qasddan qilmaganingni bilaman”. So‘ngra Ali ibn Husayn mayyitni dafn etish tadorigini ko‘rdi.
Shayx Mahmud MISRIYning “Solih va solihalar hayotlaridan qissalar”
nomli asaridan Ilyosxon AHMЕDOV tarjimasi.